Oryantalizmin kıraat ilmine bakışı: Goldziher'in Schools of Koranic Commentators kitabı özelinde inceleme

Kıraat ilmi, Kur’an-ı Kerim’in doğru okunması, anlaşılması ve yorumlanması açısından büyük bir öneme sahiptir. Kıraat farklılıkları, Kur’an metninin lafzi ve anlam bakımından zenginliğini gösterirken, tefsir, fıkıh ve diğer İslami ilimlere de doğrudan etki etmiştir. Kıraatlerin kabul şartları ve sistematiğinin bilinmesi, Kur’an’ın sahih bir şekilde anlaşılması açısından gereklidir. Bu şartların göz ardı edilmesi veya yanlış yorumlanması, Kur’an’ın anlam dünyasında hatalı çıkarımlara yol açabileceği gibi, oryantalistlerin İslam dünyasında oluşturduğu yanlış algıların temelini de oluşturabilir. Bu çalışma, kıraat ilminin temel dinamiklerini ve tarihsel sürecini ele alarak, oryantalist Ignaz Goldziher’in kıraat konusundaki iddialarını eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirmeyi amaçlamaktadır. İlk bölümde kıraat ilmi genel hatlarıyla ele alınarak, kıraatlerin ortaya çıkışı, Kur’an’ın nüzûlü, yazıya geçirilmesi ve mushafların çoğaltılması gibi konular incelenecektir. Ayrıca kıraatlerin sistematik hale getirilme süreci, yedi harf meselesi, kıraatlerin sınıflandırılması ve metodolojisi üzerinde durulacaktır. İkinci bölümde, oryantalizm kavramı, tarihçesi ve oryantalist çalışmaların İslam ilimleri üzerindeki etkileri ele alınacaktır. Oryantalistlerin Kur’an’ın tarihsel kaynağı ve kıraatlere yönelik eleştirileri değerlendirilecek, özellikle Goldziher’in hayatı ve metodolojisi tartışılacaktır. Üçüncü bölümde ise Goldziher’in kıraat farklılıklarına dair iddiaları detaylı bir şekilde incelenerek, Kur’an’ın metinleşme süreciyle ilgili yanlış değerlendirmeleri ve metodolojik hataları eleştirilecektir. Goldziher’in kıraatleri metin düzeltme süreci olarak görmesi, sahabe kıraatlerine dair hatalı yorumları ve kıraatlerin güvenilirliğine dair iddiaları analiz edilecektir.

The science of Qira’at holds great significance in ensuring the correct recitation, understanding, and interpretation of the Qur’an. Variations in Qira’at not only highlight the linguistic and semantic richness of the Qur’anic text but also directly influence Tafsir, Fiqh, and other Islamic sciences. Understanding the acceptance criteria and systematization of Qira’at is essential for an accurate comprehension of the Qur’an. Neglecting these criteria or misinterpreting them may lead to incorrect conclusions about the Qur’an’s meaning and contribute to the misconceptions about Islam propagated by Orientalist perspectives. This study aims to examine the fundamental dynamics and historical development of Qira’at while critically evaluating the claims of the Orientalist Ignaz Goldziher regarding this subject. The first section provides an overview of the science of Qira’at, discussing its origins, the revelation and transcription of the Qur’an, the recitations during the time of the Prophet and his companions, the reproduction of manuscripts, and the emergence of Qira’at variations. Additionally, it explores the systematization of Qira’at, the issue of the Seven Ahruf, classifications of Qira’at, and their methodology. The second section addresses the concept of Orientalism, its historical development, and the impact of Orientalist studies on Islamic sciences. It examines Orientalist critiques of the Qur’an’s historical origins and Qira’at variations, with a particular focus on Goldziher’s life and methodology. The third section analyzes Goldziher’s claims regarding Qira’at differences in detail, critiquing his misinterpretations of the Qur’an’s textual history and methodological errors. It evaluates his view of Qira’at as a process of textual correction, his flawed interpretations of the companions’ recitations, and his assertions regarding the reliability of Qira’at.