Ağır pnömoni ile seyred19 en COVID-vakalarında dkk3 seviyeleri ile akciğer fibrozisi arasındaki ilişkinin araştırılması

Günümüzün en önemli sağlık sorunu olan ve tüm dünyada milyonlarca kişiyi etkileyen COVID-19 aşı ve tedavi çalışmaları devam ederken uzun dönem etkileri ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Uzun dönem sekelleri ülkeleri sağlık, sosyal ve ekonomik olarak etkilemesi beklenmektedir. Bu yüzden COVID-19 sonrası sekelleri erken tespit etmek için biyomarker arayışına girilmiştir. Çalışmamızla ağır pnömoni ile seyreden COVID-19 vakalarında DKK3 (dickkopf ilişkili protein 3) seviyeleriyle uzun dönem sekellerinden en önemlilerinden biri olan pulmoner fibrozis arasındaki ilişkinin araştırılması planlandı. Yöntem: Necmettin Erbakan Üniversitesi (NEÜ) Meram Tıp Fakültesi Hastane'sinde 1 Ekim 2020 -31 Kasım 2021 tarihleri arasında COVID-19 servislerinde takip edilen 18-65 yaş arası polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) testi pozitif veya negatif olup akciğer tomografisi uyumlu, akciğer tomografisinde parankim tutulumu olan 60 COVID-19 hastası ve NEÜ Meram Tıp Fakültesi dahiliye ve yandal polikliniğe başvuran 18-65 yaş arası diyabet ve hipertansiyon dışında ek hastalığı olmayan, COVID-19 geçirmemiş 60 sağlıklı gönüllüden oluşan kontrol grubu dahil edildi. Hasta grubuna 6 ay sonra yüksek rezolüsyonlu bilgisayarlı tomografi (HRCT) çekildi. Akciğer fibrozisini ve DKK3 düzeyini etkileyecek astım, KOAH, kronik böbrek hastalığı, kalp yetmezliği ve altta yatan malignitesi olan hastalar dışlanmıştır. Hastaların sosyodemografik özellikleri, vital bulguları, biyokimya, hemogram, koagülasyon, hastanede kalış süreleri, yoğun bakım hikayesi, tomografi bulguları, verilen tedaviler ve radyolojik olarak CT-IS (Computered Tomography Involvement Score-BT tutulum skoru)'ye göre değerlendirilip kayıt altına alındı. Hasta grubu 6 ay sonra fibrozis açısından HRCT ile değerlendirildi. Hem hasta hem de kontrol grubunda serum DKK3 düzeyleri değerlendirildi. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen hastaların yaş ortalaması 56,50 (45,25-62,00) yıl, kontrol grubunun ise 56,00 (46,25-62,00) idi (p=0,925). Hastaların %41,70'i kadın, %58,30'i erkek, kontrol grubunun da hasta grubuyla aynıydı. Sağlık Bakanlığı'nın kılavuzuna göre hasta grubuna dahil edilenlerin 30'u hafif-orta pnömonili ve diğer 30 hasta ise ağır pnömonili gruba dahil edilmiştir. 60 hastanın 43'inde fibrozis saptanmıştır. Ağır pnömonili hasta grubunda hafif-orta pnömonili gruba göre kıyaslandığında DKK3 düzeylerinde anlamlı farklılık saptanmamıştır. Yine fibrozis olan ve olmayan grup karşılaştırıldığında DKK3 düzeyinde anlamlı farklılık saptanmadı. COVID-19 hastalarının DKK3 düzeyi median 1518 pg/mL, kontrol grubunda ise median 1104 pg/mL idi ve hastaların DKK3 seviyesi kontrol grubundan anlamlı derecede daha yüksekti (p<0,001). ROC analizinde 1340,50 veya üzerindeki DKK3 eşik değerlerin hastalık varlığını %63,3 sensivite ve %63,3 spesifite ile öngörebileceği gösterilmiştir. Sonuç: COVID-19 hastalarında serum DKK3 düzeyleri yükselmektedir ve tanıda yol gösterici olabilir. Pnömoninin şiddetiyle ve fibrozis varlığıyla DKK3 düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır.

While vaccine and treatment studies for COVID-19, which is today's most important health problem and affecting millions of people all over the world, continue, studies on its long-term effects continue. Long-term sequelae are expected to affect countries health, social and economic. Therefore, biomarkers have been searched for early detection of post-COVID-19 sequelae. In our study, it was planned to investigate the relationship between DKK3 (dickkopf-related protein 3) levels and pulmonary fibrosis, one of the most important long-term sequelae, in COVID-19 cases with severe pneumonia. Materials and methods: Between the ages of 18-65 years, who were followed up in the COVID-19 wards of Necmettin Erbakan University (NEU) Meram Medical Faculty Hospital between 1 October 2020 and 31 November 2021, the polymerase chain reaction (RT-PCR) test is positive or negative and the lung tomography is compatible, the lung A control group consisting of 60 COVID-19 patients with parenchymal involvement on tomography and 60 healthy volunteers aged 18-65 years who applied to NEU Meram Medical Faculty internal medicine and sub-branch, without any additional disease other than diabetes and hypertension, and who did not have COVID-19 were included.High resolution computed tomography (HRCT) was performed in the patient group 6 months later. Patients with asthma, COPD,chronic kidney disease, heart failure and underlying malignancy that would affect lung fibrosis and DKK3 levels were excluded. Sociodemographic characteristics of the patients, vital signs, biochemistry, hemogram, coagulation, length of hospital stay, intensive care history, tomography findings, treatments given and radiologically were evaluated and recorded according to CT-IS (Computered Tomography Involvement Score-CT involvement score). The patient group was evaluated for fibrosis with HRCT 6 months later. Serum DKK3 levels were evaluated in both the patient and the control group. Results: The mean age of the patients included in the study was 56.50 (45.25-62.00) years, and the control group was 56.00 (46.25-62.00) years (p=0.925). 41.70% of the patients were female, 58.30% were male, and the control group was the same as the patient group. According to the guidelines of the Ministry of Health, 30 of those included in the patient group were included in the group with mild-moderate pneumonia, and the other 30 patients were included in the group with severe pneumonia. Fibrosis was detected in 43 of 60 patients. There was no significant difference in DKK3 levels in the severe pneumonia group when compared to the mild-moderate pneumonia group. When the groups with and without fibrosis were compared, no significant difference was found in DKK3 level. The median DKK3 level of COVID-19 patients was 1518 pg/mL, and the median 1104 pg/mL in the control group, and the DKK3 level of the patients was significantly higher than the control group (p<0.001). In the ROC analysis, it has been shown that DKK3 threshold values of 1340.50 or higher can predict the presence of disease with 63.3% sensitivity and 63.3% specificity. Conclusion: Serum DKK3 levels are elevated in patients with COVID-19 and may guide the diagnosis. There was no significant difference between the severity of pneumonia and the presence of fibrosis and DKK3 levels.