Mürîdî Aydînî'nin Mansûr-nâme'si ve Mansûr-nâme'deki tasavvuf öğretisi (Çeviri - inceleme - indeks - tıpkıbasım)

Tasavvuf veya Sufizm; Allah'a ulaşmayı, Allah'la beraber olmayı, kısaca ilahi aşkı amaç edinen bir yaşam biçimidir. Temelleri 8. yüzyılda atılan bu akım zaman içerisinde kurumsallaşmış, Arap ve İran edebiyatıyla bereber Türk edebiyatını da etkilemiştir. Türk edebiyatında Hoca Ahmet Yesevi'nin hikmetleriyle başlayan tasavvufi Türk edebiyatı, Anadolu'da "tekke" edebiyatı adını almıştır. Mevlana Celaleddin Rumi, Yunus Emre, Hacı Bektaş-ı Veli gibi mutasavvıflar; eserleriyle uzun soluklu bir etkinin perdesini aralamış, geçen yüzyıllar içerisinde birçok Türk sanatçısı tasavvufi ürünler vermiştir. Hallac-ı Mansur'un hayatını, tasavvufi görüşünü, kerametlerini ve idam edilişini anlatan menakıbnameler tasavvufi eserler içerisinde "mansûr-nâme" türüyle yerini almıştır. Türk edebiyatında birçok örneği bulununan mansûrnâmelerden biri de Mürîdî Aydînî'ye ait olan Mansûr-nâme'dir. Bu çalışmada diğer bilimsel çalışmalara kaynak oluşturmak amacıyla Mürîdî Aydînî'nin "Mansûr-nâme"'sinin transkripsiyon alfabesiyle günümüz Türkçesine aktarımını gerçekleştirdik. Aynı zamanda eserdeki bütün kelimelerin alfabetik olarak gramatikal dizinini verip dizin sırası olarak Kutadgu Bilig'in dizin sırasını takip ettik. Çalışmada ayrıca eserin imla özelliklerine de yer verildi. Son olarak günümüzde de tartışma konusu olan Hallac-ı Mansur'un tasavvufi görüşünü Mansûr-nâme üzerinden irdeleyip açıklayarak tasavvufi yaşam şeklinin daha iyi anlaşılmasını hedefledik. Çalışmamız tasavvuf kavramı, tasavvuf edebiyatı ve Hallac-ı Mansur'la ilgili bilgiler veren bir girişle başlamaktadır. Değerlendirme bölümünde eserin özellikleri ve yazarla ilgili bilgiler verilmiştir. Ardından sırasıyla Mansûr-nâme'deki tasavvuf öğretisine, Mansûr-nâme'nin transkripsiyon harfleriyle aktarımına, dizin ve kaynakça bölümlerine, son olarak da diğer araştırmacılar tarafından incelenebilmesi amacıyla tıpkıbasımına yer verilmiştir.

Islamic mysticism or Sufism is a life style which aims reaching God, living with God, divine love in short. Founded in the 8th century, this movement has become institutionalized over time, influencing Turkish and Arabic literature and Iranian literature. Mystic Turkish literature, which started with the wisdom of Hoca Ahmet Yesevi in Turkish literature, was named "tekke" literature in Anatolia . The mysticists such as Mevlana Celaleddin Rumi, Yunus Emre, Haci Bektaş-ı Veli, ; discover a long-time-influence by their work of art, in the last centuries many Turkish artist have given mystical products. Hagiography describing the life of Hallac-ı Mansur, his mysticism, miracles and execution have been replaced with "mansûr-nâme" in mystic works. One of the mansûrnâmes with many examples in Turkish literature is the Mansûr-nâme belonging to Murîdî Aydînî. In this study, we conducted the transfer of Mürîdî Aydînî's "Mansûr-nâme" with the transcription alphabet to contemporary Turkish in order to create a source for other scientific studies. At the same time, we gave the grammatical index of all the words in the work alphabetically and followed Kutadgu Bilig's index sequence as the index sequence. Also, the spelling features of the work are included. Finally, we have targeted the better understanding of the sufistic life-style by examining the sufic opinion of Hallac-ı Mansur, which is still the topic of discussion, with his work Mansûr-nâme. Our work begins with an introduction to the concept of mysticism, mystic literature and Hallac-ı Mansur. In the evaluation section, information about the characteristics of the work and the author are given. Following the teachings of Sufism Mansûr-nâme, respectively name with the letters transcription Mansûr-transfer, directory, and the bibliography is finally given to the facsimile in order to be examined by other researchers.