Ebüssuûd Efendi'nin İrşâdü'l-ʿakli's-selîm isimli tefsirindeki hadislerin tahric ve değerlendirilmesi (Âl-i İmrân ve Nisâ sureleri özelinde)

Bu çalışmada Ebüssuûd Efendi'nin İrşâdü'l-ʿaḳli's-selîm ilâ mezâya'l-Kitâbi'l-Kerîm isimli tefsirindeki rivayetlerin tahric ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Ebüssuûd Efendi yaşadığı dönemde şeyhülislamlık yapan, ilmî çalışmalarıyla adından söz ettiren ve fetvaları ile devrine damga vuran büyük bir şahsiyettir. Başta İrşâdü'l-ʿaḳli's-selîm olmak üzere bütün eserleri ilim ehlinin hep gündeminde olmuştur. Coğrafyamızın önemli âlimlerinden olması ve İrşâdü'l-ʿaḳli's-selîm üzerine herhangi bir tahric çalışması yapılmamış olması dikkatimizi çekmiştir. Bundan dolayı eserin II. cildindeki Âl-i İmrân ve Nisâ surelerinde yer alan rivayetler değerlendirilmiştir. Giriş bölümünde araştırmanın önemi, amacı ve metodu açıklanmış, Ebüssuûd Efendi'nin hayatı, ilmî kişiliği ve eserleri incelenmiştir. Birinci bölümde Âl-i İmrân, ikinci bölümde ise Nisâ suresindeki hadislerin tahrici ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Genel değerlendirme kısmında hadislerin kritiği yapılmış ve Ebüssuûd Efendi'nin hadis kullanım metodu üzerinde durulmuştur.

In this study, takhrij and evaluation of the narrations in Ebussuûd Efendi's commentary named Irşâdü'l-ʿaḳli's-s-selim ila mezâya'l-Kitâbi'l-Kerîm were made. Ebussuûd Efendi is a great person who was a sheikh al-Islam during his lifetime, made a name for himself with his scientific studies and left his mark on his time with his fatwas. All his works, especially Irşâdü'l-ʿaḳli's-selim, have always been on the agenda of scholars. It has drawn our attention that he is one of the important scholars of our geography and that there is no historical study on Irşâdü'l-ʿaḳli's-selim. Therefore, this work II. The narrations in the chapters of Âl-i İmrân and Nisa in the volume of the book were evaluated. In the introduction, the importance, purpose and method of the research are explained, and Ebussuûd Efendi's life, scientific personality and works are examined. In the first part, the hadiths in Âl-i İmran, and in the second part, the hadiths in the Nisa Surah are analyzed and evaluated. In the general evaluation part, the hadiths were critiqued and the hadith usage method of Ebussuud Efendi was emphasized.