Cahit Uçuk'un "Gümüş Kanat" ve "Türk İkizleri" Adlı Çocuk Romanlarının Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi

Bu çalışma, Cahit Uçuk’un “Gümüş Kanat” ile “Türk İkizleri” adlı çocuk edebiyatı eserlerini değerler eğitimi açısından incelemek ve yapılan incelemeler sonucu tespit edilen değerler üzerinden verilmek istenen eğitsel iletileri belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda Uçuk’un “Gümüş Kanat” ile “Türk İkizleri” adlı çocuk kitapları, MEB’in belirlemiş olduğu ortak kök değerleri de kapsayan “MEB Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (2018) Bağlamında Belirlenen Değerler Listesi” esas alınarak bu listedeki değerler ve eserlerde tespit edildiği hâlde listeye dâhil olmayan diğer değerler bakımından incelenmiştir. Çalışmanın ölçütü olarak kabul edilen ve toplam 21 farklı değerden oluşan bu değerler listesinin kapsadığı değerler şunlardır: “adalet, aile birliğine önem verme, bağımsızlık, barış, bilimsellik, çalışkanlık, dayanışma, dostluk, duyarlılık, dürüstlük, estetik, eşitlik, öz denetim, özgürlük, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, tasarruf, vatanseverlik, yardımseverlik.” İncelenen eserlerde tespit edilen değerler, fişleme ve kodlama yöntemleriyle tasnif edildikten sonra değerlerin eserlerde geçiş sıklıklarına ve örnek kullanımlarına yer verilerek bu değerler üzerinden verilmek istenen eğitsel iletiler üzerinde durulmuştur. Toplam altı bölümden oluşan bu çalışmanın ilk bölümünde “Giriş” ana başlığı altında “Problem Durumu”, “Araştırmanın Amacı”, “Araştırmanın Önemi”, “Varsayımlar”, “Sınırlılıklar” ve “Tanımlar” gibi alt başlıklara yer verilmiştir. Ayrıca gerçekleştirilen alan yazın taraması sonucu değerler eğitimine ilişkin ulaşılan birtakım çalışmalara da yine bu bölümde “İlgili Çalışmalar” başlığı altında yer verilmiştir. Çalışmanın “Kavramsal Çerçeve” başlığını taşıyan ikinci bölümünde ise değer ve değerler eğitimi kavramlarının üzerinde durulmuştur. Değer kavramının tanımı yapılarak değerlerin özellikleri, önemi, işlevleri ve tasnifi hakkında gerekli bilgiler verildikten sonra değerler eğitiminin ne olduğu ve değerler eğitimindeki yaklaşımlar hakkında bilgiler verilmiştir. Aynı zamanda değerler eğitiminin okul ve aile ile olan ilişkisine ve Türkçe dersindeki yeri ve önemine de yine bu bölümde değinilmiştir. Cahit Uçuk’un hayatının, edebî kişiliğinin, eserlerinin ve aldığı ödüllerin ele alındığı üçüncü bölümde ayrıca yazarın “Gümüş Kanat” ve “Türk İkizleri” adlı eserlerine de ayrıntılı bir şekilde yer verilmiştir. “Yöntem” kısmından ibaret olan dördüncü bölüm ise “Araştırmanın Modeli”, “Araştırmanın Evren ve Örneklemi”, “Veri Toplama Araç ve Teknikleri”, “Verilerin Toplanması” ve “Verilerin Analizi” gibi alt başlıkların ele alındığı bölüm olmuştur. İncelenen eserlerden tespit edilen değerlerin eserlerde işlenme sıklıklarına ve işleniş durumlarına ise çalışmanın, “Bulgular ve Yorumlar” başlığını taşıyan beşinci bölümünde yer verilmiştir. Çalışmanın “Sonuç ve Öneriler” başlıklı son bölümünde ise araştırma boyunca elde edilen bulgulardan hareketle ulaşılan sonuçlara ve bu sonuçlar doğrultusunda oluşturulan önerilere yer verilmiştir. Çalışma boyunca yararlanılan tüm kaynaklar ise çalışmanın “Kaynakça” bölümünde sunulmuştur.

This study was carried out in order to examine Cahit Uçuk’s works of children’s literature called “Gümüş Kanat” and “Türk İkizleri” in terms of values education and to determine the educational messages to be given through the values determined as a result of the examinations. For this purpose, The children's books “Gümüş Kanat” and “Türk İkizleri” were examined in terms of the values and other values not included in the list, which were determined in the works on the basis of the “List of Values Determined in the Context of meb Social Studies Course Curriculum (2018)”, which includes the common root values determined by MEB. Accepted as a measure of the study and consisting of a total of 21 different values, these values include: “fairness, caring for family unity, independence, peace, scientificism, hard work, solidarity, friendship, sensitivity, honesty, aesthetics, equality, selfcontrol, freedom, patience, respect, love, responsibility, savings, patriotism, philanthropy.” After the values detected in the examined works were classified by tagging and coding methods, the frequency of passage of the values in the works and their sample usage were included and the educational messages that were intended to be given through these values were emphasized. In the first part of this study, which consists of a total of six sections, subheadings such as “Problem Status”, “Purpose of Research”, “Importance of Research”, “Assumptions”, “Limitations” and “Definitions” are included under the heading “Introduction”. In addition, some studies on values education as a result of the field summer scan performed are also included in this section under the heading “Related Studies”. In the second part of the study, which is the “Conceptual Framework” section, the concepts of value and values education are emphasized. After the definition of the concept of value is given the necessary information about the characteristics, importance, functions and classification of values, information is given about what values education is and approaches in values education. At the same time, the relationship of values education with school and family and its place and importance in Turkish lesson are also mentioned in this section. In the third chapter, which focuses on Cahit Uçuk's life, literary personality, works and awards, the author's works “Gümüş Kanat” and “Türk İkizleri” are also detailed. The fourth part, which consists of the “Method” section, was the section that covered subheadings such as “Model of Research”, “Universe and Sampling of Research”, “Data Collection Tools and Techniques”, “Data Collection” and “Analysis of Data”. The frequency and processing of the values detected from the examined works are included in the fifth part of the study. In the last part of the study, the results obtained based on the findings obtained during the research and the recommendations created in line with these results are included. All resources used during the study are presented in the “Bibliography” section of the study.