Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı Koleksiyonu

Bu koleksiyon için kalıcı URI

https://hdl.handle.net/20.500.12452/162

Listeleniyor 1 - 20 / 31

Yerli turistlerin kişilik yapıları ve tatil motivasyonlarının tatil tatmini ile destinasyon sadakati üzerindeki etkisi: Antalya örneği
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Zafer Kavacık, Saadet; Çınar, Kevser
Bu araştırmanın amacı, tatilini Antalya'da gerçekleştiren yerli turistlerin, kişilik yapıları ve tatil motivasyonlarının tatil tatmini ve destinasyon sadakati üzerindeki etkisini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda literatür taranmış ve araştırma değişkenlerine ilişkin ölçekler belirlenmiştir. Daha önce Türkçe'ye uyarlanmış olan kişilik ve tatil motivasyonu ölçekleri özgün araştırmadaki haliyle araştırmaya dahil edilirken, tatil tatmini ve destinasyon sadakati ölçeklerinin İngilizce'den Türkçe'ye çevirileri yapılmıştır. Pandemi döneminde tatil yapan yerli turistler üzerinde yapılan araştırmada, çevrimiçi anket aracılığıyla toplam 1307 adet veri toplanmıştır. Veriler rassal olarak iki gruba ayrılmış 701 veriden oluşan veri setinde tüm ölçeklere açıklayıcı faktör analizi; 606 veriden oluşan veri setinde tüm ölçeklere doğrulayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Araştırma modelini test etmeye yönelik yapılan yapısal eşitlik modellemesinde, kişilik yapısının tatil tatmini üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı ancak destinasyon sadakati üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu; tatil motivasyonunun tatil tatmini üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu ancak destinasyon sadakati üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığı; tatil tatmininin destinasyon sadakati üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olduğu; tatil tatmininin kişilik ve destinasyon sadakati arasındaki ilişki ile tatil motivasyonu ve destinasyon sadakati arasındaki ilişkide aracılık etkisinin olduğu bulgulanmıştır. Araştırma bulguları literatürde yer alan çeşitli çalışmalar kapsamında tartışılmış, araştırmacılara ve sektör temsilcilerine, araştırmaya ve sektörde uygulamaya yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Covid-19 sürecinde konaklama işletmelerinin finansal başarısızlık risk ölçümü: Akdeniz Çanağında yer alan ülkeler kapsamında bir analiz
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2024) Hiçyakmazer, Can Taner; Akmeşe, Halil
Konaklama işletmeleri için finansal başarısızlık, işletmenin sürekliliği açısından büyük bir öneme sahiptir. Finansal sorunlar, çeşitli olumsuz etkilere neden olabilir ve hatta işletmenin varlığını sürdürme yeteneğini tehlikeye atabilir. Bu durum, özellikle Covid-19 salgın döneminde işletmeler için daha da kritik hale gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, Covid-19 döneminde Akdeniz Çanağında yer alan 50 konaklama işletmesinin finansal başarısızlık risk düzeylerini 2018-2022 yılları için belirlemektedir. İşletmelerin risk düzeyleri, alan yazında yaygın olarak kullanılan Altman Z, Altman Z', Altman Z'', Springate, Ohlson, Fulmer ve Ca modelleri kullanılarak hesaplanmıştır. Çalışmanın amacı, Covid-19 salgın döneminde konaklama sektöründeki işletmelerin finansal başarısızlık riskini farklı modeller ve ölçütler kullanarak analiz etmektir. Analiz sonunda konaklama işletmelerinin finansal başarısızlık risk değerleri incelenmiştir ve yorumlanmıştır. Genel olarak modellere bakıldığında işletmelerin Covid-19 salgınından olumsuz yönde etkilendiği belirlenmiştir. Bu çalışmanın, alan yazına önemli bir katkı sunacağı düşünülmektedir.
Turizmin bölgesel ekonomik kalkınmaya etkisinin ampirik analizi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Karacıl, Güray; Özcan, Ceyhun Can
İkinci Dünya Savaşı sonrası artan ulaşım ve teknolojik gelişmeler turizm endüstrisini dünyanın en büyük sektörlerinden biri haline getirmiştir. Bu denli kısa zamanda küresel büyüklükte bir endüstri haline gelen turizmden birçok ülke daha fazla pay alabilmek için politikalar belirlemektedir. Büyük teknoloji ve alt/üst yapı yatırımlılarına ihtiyaç duyulmadan yatırım yapılmasına imkân sağlayan turizm özellikle azgelişmiş bölgelerin kalkınmasında en önemli araçlardan biri olarak görülebilmedir. Bu tezin amacı, sosyo-ekonomik açıdan Türkiye'nin en az gelişmiş bölgelerinden biri olan TRC Bölgesinin kalkınmasında turizmin sektörünün etkisinin ekonometrik analizlerle tespit edilmesidir. Panel veri analizi yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen çalışmada iki dönem ait veri seti kullanılmıştır. Bu iki döneme ait veri setinden beş farklı model oluşturulmuştur. Elde edilen analiz sonuçlarına göre; oluşturulan tüm modellerde turizm değişkeninin beş farklı bağımlı değişken (LSAG, LIHR, LOK, LKULT, LKYIC) üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkisinin olduğu sonucu elde edilmiştir. Kişi başına gelirin modellerde yer alan bağımlı değişkenler üzerindeki etkisine bakıldığında iki değişkeni (LSAG, LIHR) pozitif, iki bağımlı değişkeni de (LOK, LKULT) negatif olarak etkilediği ve bir değişken (KYIC) üzerinde anlamlı bir etsinin olmadığı sonucu elde edilmiştir. Turizm değişkeninin Gaziantep ve Kilis illerinde modellerde yer alan bağımlı değişkenler üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak araştırmanın veri seti ve sonuçları açısından öneriler sunulmuştur.
Turizmde yeme içme davranışı ve destinasyon seçimi ilişkisi: Vejetaryenizm örneği
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Yeşilçimen, Pınar; Akın, Hilmi Bahadır
Bu çalışmanın amacı yeme içme davranışı ve destinasyon seçimi arasındaki ilişkiyi vejetaryenizm boyutunu dikkate alarak belirlemektir. İlgili literatür incelendiğinde yemek seçimlerini etkileyen (etiket, yapay et, menüler, restoran çalışanları, rehberler) unsurların destinasyon seçimleri ile ilişkisini ayrı ayrı inceleyen çalışmalara rastlanmış olsa da, bir bütün olarak inceleyen çalışmaya rastlanmadığı ifade edilebilir. Bu anlamda araştırmadan elde edilen bulguların vejetaryenlik ve vegan beslenme üzerine literatüre, destinasyon geliştiricilere ve işletmelere olumlu katkılar sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışma nicel araştırma kapsamında anket tekniği kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmada geçerli 449 anket formu değerlendirmeye alınmış, 198 vejetaryen, 251 omnivor (hepçil) bireyden alınan cevaplar paket programlar kullanılarak analiz edilmiştir. Test sonuçlarına göre yeme içme davranışı ile destinasyon seçimi arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Yapılan çoklu grup analizleri sonucunda yeme içme davranışının destinasyon seçimine etkisi hem omnivor hem de vejetaryen grubu için anlamlı iken, vejetaryen bireylerde etkinin daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Vegan ve diğer vejetaryen gruplar arasında da bir farklılık saptanmıştır. Ayrıca demografik değişkenler fark testleri ile incelendiğinde; yeme içme davranışı ve destinasyon seçimi ilişkisinde cinsiyet ve vejetaryen beslenme anlamlı bir farklılık oluştururken; yaş, medeni durum, eğitim durumu ve gelir düzeyi değişkenlerinde farklılık gözlenmemiştir.
Gastronomik kimlik ve destinasyon imajı arasındaki ilişkide yöresel yemek tüketim motivasyonunun rolü
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) İdikut Şahin, Seda; Bişkin, Ferdi
Destinasyon imajı, bir bölgeyi ziyaret eden bir kişinin ziyaret öncesi ve sonrasında zihninde oluşan bölgeye ilişkin genel yargıdır. Bu yargıyı etkileyen birçok unsur olabilir. Gastronomik kimliğin de bu unsurlardan biri olabileceği düşünülmektedir. Gastronomik kimlik bir destinasyonun yemek kültürünü yansıtması ve her destinasyonda kendine özgü olması sebebiyle turistlerin seyahat kararlarında önemli bir unsur olarak görülmektedir. Benzersiz gastronomik kimlik yaratabilen destinasyonlar rakipleri karşısında üstünlük sağlamakla birlikte turistler için de cazip hale gelmektedir. Yöresel yemek tüketim motivasyonu ise bireylerin ziyaret ettikleri yerde yöresel yemekleri tüketme isteklerini ve nedenlerini açıklamaktadır. Bu araştırmada gastronomik kimliğin destinasyon imajı üzerindeki etkisinin belirlenmesi ve yöresel yemek tüketim motivasyonunun bu etkideki rolünün tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket tekniği kullanılmış ve elde edilen veriler kurulan yapısal model aracılığıyla test edilmiştir. Araştırmanın amacı doğrultusunda, Konya'yı ziyaret eden 628 kişiden elde edilen verilerin analiz edilmesiyle gastronomik kimliğin destinasyon imajı üzerinde etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca yöresel yemek tüketim motivasyonunun gastronomik kimliğin destinasyon imajı üzerindeki etkisinde baskılayıcı etkiye sahip olduğu görülmüştür. Diğer bir deyişle yöresel yemek tüketim motivasyonu arttıkça gastronomik kimliğin destinasyon imajı üzerindeki etkisi artmaktadır. Aynı zamanda, araştırmaya katılan katılımcıların Konya'ya ilişkin destinasyon imajı algılarının olumlu olduğu, Konya'nın gastronomik kimliğinin katılımcılar tarafından olumlu algılandığı ve katılımcıların yöresel yemek tüketim motivasyonlarının yüksek olduğu tespit edilmiştir.
Teknolojik yetkinliğin, teknolojiye hazır bulunuşluğun ve hizmet inovasyonunun tüketici-temelli marka denkliğine olan etkisi: Otel işletmeleri üzerine bir araştırma
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Şener, Gökhan; Çınar, Kevser
Bu araştırmanın amacı otel işletmelerinde hizmet inovasyonunun, teknolojik yetkinliğin, ve teknolojiye hazır bulunuşluğun, tüketici-temelli marka denkliğine olan ilişkilerini araştırmaktır. Yeni bir marka denkliği modeli önermek için uluslararası beş yıldızlı zincir otellerde algılanan değer ve markaya duyulan güvenin, tüketici-temelli marka denkliğinin alt boyutları üzerindeki aracılık rolü incelenmiştir. Bu kapsam dahilindeki otel misafirlerinden çevrimiçi ve ayrıca fiziki olarak anket yanıtları alınmıştır. Öncelikle güvenirlik analizi uygulanmıştır. Sonrasında faktör analizi uygulanarak araştırmanın yapı geçerliliği test edilmiştir. Bu analizler açımlayıcı faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi olmak üzere iki aşamada meydana gelmiştir. Ardından yapısal eşitlik modellemesi uygulanmıştır. Araştırma kapsamında 12 hipotez belirtilmiş; bunlardan dokuz tanesi gizli değişkenler arasındaki toplam etkiyi ölçerken diğer üç tanesi de aracılık ilişkisini önyükleme tekniğiyle ortaya koymuştur. Kurulan araştırma modelinde aracı değişken olan markaya duyulan güvenin, tüketici-temelli marka denkliğindeki değişkenlere olan etkilerinin oldukça fazla olduğu bulgular arasındadır. Teknoloji ve inovasyonunun, yani bu araştırmada bu varyasonları ölçen hizmet inovasyonu ve teknolojik yetkinlik gizil değişkenlerinin algılanan değere ve markaya duyulan güvene olan etkilerinin olumlu olduğu görülmektedir. Ayrıca diğer bir bağımsız değişken olan teknolojiye hazır bulunuşluğun da bu modele etkileri görülmüştür. Netice itibariyle uluslararası beş yıldızlı otel misafirleri üzerinde yürütülen araştırma kapsamında kurulan 12 hipotezin hepsi kabul edilmiştir. Araştırmanın, otel işletmelerine yönelik kayda değer sonuçlarla alana katkı sağlanması planlanmıştır. Bu doğrultuda araştırmanın sonunda otel yöneticilerine ve araştırmacılara konuyla ilgili öneriler sunulmuştur.
Turizm sektöründe girişimcilik motivasyonu: Yerleşik ve göçmen girişimciler üzerine karşılaştırmalı bir analiz
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Gülal, Metin; Akın, Hilmi Bahadır
Yapılan bu çalışma ile turizm sektöründe ve turizm ile dolaylı ilişkili sektörlerde bulunan işletmelerde yerleşik ve göçmen girişimcilerin yapmış oldukları girişimcilik faaliyetlerinde hangi Girişimcilik Motivasyonu Kaynakları ile işe başladıklarını tespit etmek amaçlanmıştır. Araştırma, Ağustos-Aralık 2021 tarihleri arasında Konya il merkezinde bulunan turizm sektöründe ve turizm ile dolaylı ilişkili sektörlerde hizmet veren yerleşik ve göçmen 478 girişimci ile yüz yüze gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda, Girişimcilik Motivasyon Kaynaklarının, Fırsat Odaklı Motivasyon, Bağımsızlık Odaklı Motivasyon, Maddiyat Odaklı Motivasyon ve Lüks Hayat Odaklı Motivasyon alt boyutlarında oluştuğu ve yerleşik ve göçmen girişimcilerin girişimcilik motivasyonları arasında Bağımsızlık Odaklı Motivasyon alt boyutunda anlamlı farklılıklar olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Diğer alt boyutlarda ise yerleşik ve göçmen girişimciler arasında anlamlı farklılığın oluşmadığı tespit edilmiştir. Araştırmada oluşan bu sonuçlar, yerleşik ve göçmen girişimcilerin herkesin yaptığından farklı şeyler peşinden giden, özgür ve bağımsız duruşunu önemseyen, alışılmışın dışında girişimlerin öncüsü olma niyetini ortaya koyan Bağımsızlık Odaklı Girişimcilik motivasyonlarında farklılaştıklarını ortaya koymuştur.
Beşeri sermaye ve turizm ilişkisinin ampirik bir analizi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2022) Tuncay, Nesrin; Özcan, Ceyhun Can; Özmen, İbrahim
Hizmete dayalı kuruluşlarda, kilit faktörünü işletmelerin sahip olduğu beşerî sermaye yani insan kaynakları temsil eder. Turizm gibi emek yoğun endüstrilerde çalışanlar için beşerî sermaye stratejik başarı için kritik öneme sahiptir. Ancak literatürde turizm ile beşerî sermayenin gelişimi arasındaki ilişki ampirik olarak araştıran çalışmaların sayısı azdır. Bu çalışmada, bu alana katkı sunması amacıyla, turizmin çeşitli makro göstergeleri ile beşerî sermaye arasında ilişki, bu ilişkinin niteliği ve yönü araştırılmıştır. Aynı zamanda da turizm ve beşerî sermaye ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler de bu bağlamda ele alınmıştır. Turizm ile beşerî sermayenin gelişimi arasındaki ilişki, 15 Akdeniz ülkesi için, 1995-2019 dönemi verileri kullanılarak, yatay kesit bağımlılığını göz önünde bulunduran panel veri analizi yöntemleri kullanılarak incelenmiştir. Analizlerde literatürde turizm sektörünü makro ekonomik açıdan temsil edebilecek turizm gelirleri ve turist sayıları tercih edilmiştir. Modelde kontrol değişkeni olarak kişi başına düşen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla kullanılmıştır. Son olarak beşerî sermayeyi temsilen insani gelişim indeksi kullanılmıştır. Bulgular şu şekildedir: Dört farklı model için yatay kesit bağımlığı söz konusudur. Dört modelden ikisi için eğim katsayılarının homojen olduğu iki model için ise eğim katsayı parametrelerinin heterojen olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, örneklemin insani gelişim indeksi yönünden farklı özelliklere sahip olduğunu gösterirken turizm faaliyetleri bakımından benzeştiğini göstermektedir. Dört model içinde serilerin uzun dönemde birlikte hareket ettikleri gözlenmiştir. Uzun dönem katsayı sonuçları göstermektedir ki dört modelde de ekonomik büyüme hem insani gelişim indeksini hem de turizm faaliyetlerini olumlu etkilemektedir ancak insani gelişim indeksinin turizm faaliyetleri üzerinde istatistiki olarak anlamlı bir ilişkisi yoktur. Bunların dışında sadece dördüncü modelde, beşerî sermaye değişkeni turizm harcamaları üzerinde olumlu bir etki gösterirken ekonomik büyüme değişkeninin turizm harcamaları değişkeni üzerinde herhangi bir etkisi bulunamamıştır. Ampirik kanıtlar, ekonomik büyüme ile beşerî sermaye arasında pozitif bir ilişki olduğu argümanını destekleyen kanıtlar sunmaktadır. Genel olarak ekonomik büyüme oranları yüksek olan ülkelerin çoğunun aynı zamanda yüksek İGE değerlerine sahip olduğu; düşük büyüme oranlarına sahip ekonomilerin düşük İGE değerlerine sahip olduğu söylenebilir.
İnanç turisti deneyiminin destinasyon marka değeri üzerindeki etkisi: İnanç turizmi koridoru şehirleri üzerine bir araştırma
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2022) Coşkun, Kerim; Akın, Hilmi Bahadır
Bu çalışmanın amacı, inanç turisti deneyiminin destinasyon marka değeri bileşenlerine etkisini ölçmektir. Çalışma nicel araştırma kapsamında anket tekniği kullanılarak yürütülmüştür. Örneklemin belirlenmesinde kolayda örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma 2021 yılının Temmuz-Ekim ayları arasında inanç turizmi koridoru şehirlerini ziyaret eden 18 yaş ve üzeri yerli ve yabancı turistler ile yüzyüze gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında 551 turiste ulaşılmıştır. Elde edilen veriler AMOS ve SPSS programları kullanılarak değişkenler arasındaki ilişkiler ve hipotezler araştırmanın amacı kapsamında incelenmiştir. Bu doğrultuda verilerin analizleri; açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon analizleri ve hipotez testleri ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonucunda inanç turisti deneyiminin marka değeri bileşenlerinden; destinasyon marka farkındalığı, destinasyon marka imajı, destinasyon marka kalitesi ve destinasyon marka sadakatini anlamlı olarak etkilediği ortaya çıkartılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda çalışmanın literatüre çeşitli açılardan katkı sağlayacağı ve uygulamalar için öneriler geliştireceği düşünülmektedir.
Av turizminin ekonomi ve gastronomi açısından değerlendirilmesi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2022) Özer, Osman; Özcan, Ceyhun Can
Gastronomi ve av turizmi iç içe iki turizm faaliyetidir. Araştırmada bu iki faaliyet birbirinden ayrılmadan bir arada değerlendirilmiş, Türkiye turizmine ve ekonomisine önemli ve yüksek miktarda gelir kazandırılabileceği gösterilmiştir. Türkiye’deki yerli turist avcılar, ekonomi ve gastronomi açısından incelenmiş, gastronomi ve av turizmi kültürüne olan ilgi ve tutumları, tercihleri ve görüşleri ortaya konulmuş, günümüzde kullanılan ve unutulmaya yüz tutmuş av etleri pişirme yöntemleri ortaya çıkarılmıştır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomolojik yaklaşım kullanılmış, veri edinme tekniği olarak gözlem ve görüşmelerden yararlanılmıştır. Literatür taraması ile ikincil kaynaklarla da desteklenmiştir. Amaçlı örneklemle seçilmiş katılımcılardan elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Özgür zaman ve ekonomik yeterlilik gerektiren, beslenme ihtiyacını da karşılayan av turizminin ekonomi ve gastronomi açısından değerlendirilmesi kapsamlı olarak yapılmıştır. Ekonomi açısından, av turizmindeki harcama kalemleri belirlenmiş, bu kalemlerin ortalama ne miktarda olduğu; gastronomi açısından, avlanan hayvanlarının av etlerinin nasıl ve nerede pişirildiği, tüketildiği/yenildiği, kimlerle tüketildiği/yenildiği vb. olguları, tarihsel boyutu literatür taramasıyla, günümüz boyutu ise gözlem ve görüşmelerden elde edilen bulgularla ortaya çıkartılmıştır. Araştırmanın gastronomi ve av turizmi ilgili alanlardaki araştırmalara kaynaklık edeceği, politika yapıcılara yön vereceği, literatüre av eti, av turizmi ve avcılık konusunda katkısı olacağı düşünülmektedir. Gastronomi ve av turizmi sektörüne yatırım yapacak olan girişimcilere kaynaklık ve rehberlik yapacağı ön görülmektedir.
TRB1 bölgesinde yaşayan yerel halk algısıyla turizmin etkilerinin yaşam kalitesi ile ilişkisi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2022) Gürbüz, Zeki; Bilim, Yasin
Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomik faaliyetlerinin başında gelen turizm, gelişme göstermeye başladığı destinasyonlarda olumlu ve olumsuz etkilere neden olmaktadır. Turizmin destinasyonlar üzerindeki bu etkilerinden en fazla etkilenenlerin başında ise yerel halk gelmektedir. Turizmin olumlu etkileri, genel olarak yerel halkın yaşam kalitesine olumlu; olumsuz etkileri ise yerel halkın yaşam kalitesine de olumsuz olarak yansıdığı ifade edilmektedir. Bu çalışmada turizmin etkilerinin TRB1 Bölgesindeki yerel halkın yaşam kalitesi üzerindeki etkilerinin belirlenebilmesi bakımından önem taşımaktadır. Çalışmada TRB1 Bölgesinde turizmin gelişme göstermeye başlaması ile birlikte beraberinde getirdiği etkilerin yerel halk tarafından nasıl algılandığını ve bu etkilerden hangilerinin yerel halkın yaşam kalitesini etkilediğinin belirlenebilmesi hedeflenmektedir. Bu hedef doğrultusunda TRB1 Bölgesinde yaşayan yerel halkın algıladığı yaşam kalitesi; turizmin ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel etkileri ile değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışmada yerel halkın turizmin etkilerine yönelik algılarının yaşam kalitesine olan etkisinin belirlenebilmesi amacıyla literatür çalışmaları sonucunda anket formu oluşturulmuştur. Veriler TRB1 Bölgesinde ikamet eden 1.001 katılımcıdan anket tekniği ile toplandıktan sonra istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre turizmin ekonomik, kültürel, sosyal ve çevresel etkileri ile yaşam kalitesinin tüm boyutları arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca turizmin olumlu sosyal, kültürel, ekonomik ve çevresel etkilerinin de TRB1 Bölgesinde yaşayan yerel halkın yaşam kalitesini etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada ortaya çıkan bu sonuçlara göre turizm planlayıcıları ve uygulayıcıları bölgede turizm ile ilgili kararlar alırken de yaşam kalitesine yönelik göstergeleri dikkate almaları gerekmektedir.
Çeşitlilik arayışı, yiyecek korkusu ve yiyecek tüketim motivasyonunun turistlerin yerel yiyecek satın alma niyetine etkisi: İstanbul örneği
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2022) Gündoğan, Hilal; Akın, Hilmi Bahadır
Bu çalışmanın amacı çeşitlilik arayışı, yiyecek korkusu ve yiyecek tüketim motivasyonunun yerel yiyecek satın alma niyeti üzerindeki etkisini belirlemektir. Çalışmada aynı zamanda söz konusu ilişkilerde çeşitlilik arayışının aracılık rolünün tespit edilmesi de amaçlanmaktadır. Nicel araştırma kapsamında verilerin toplanması için anket tekniğinden faydalanılmıştır. Örneklemin belirlenmesinde kota ve kolayda örnekleme yöntemi bir arada kullanılmıştır. Araştırma 2021 yılının Mayıs-Ağustos ayları arasında İstanbul’u ziyaret eden 18 yaş ve üzeri yabancı turistler ile yüz yüze gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında 655 turiste ulaşılmıştır. Elde edilen verilerin analiz edilmesinde Smart PLS ve SPSS programları kullanılarak değişkenler arasındaki ilişkiler, araştırmanın amacı doğrultusunda belirtilmiş olan hipotezler kapsamında incelenmiştir. Bu doğrultuda verilerin analizleri; doğrulayıcı faktör analizi, yol analizi, bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi (Anova) ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda yiyecek korkusu, çeşitlilik arayışı ve yiyecek tüketim motivasyonunun yerel yiyecek satın alma niyetini istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde etkilediği tespit edilmiştir. Bununla birlikte yiyecek korkusunun çeşitlilik arayışını ve yiyecek tüketim motivasyonunu anlamlı olarak etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Bunlara ek olarak yiyecek korkusunun yiyecek tüketim motivasyonuna ve yerel yiyecek satın alma niyetine olan etkisinde çeşitlilik arayışının aracılık rolü üstlendiği ortaya koyulmaktadır. Elde edilen sonuçlar ışığında, çalışma ilgili alanyazına çeşitli yönlerden katkı sağlamakta ve uygulamaya yönelik öneriler sunmaktadır.
Helal Konseptli Otel İşletmelerinde Algılanan Hizmet Kalitesi ile Değerin Memnuniyet ve Sadakat Üzerine Etkisi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2022) Akmaz, Abdullah; Akmeşe, Halil
Küreselleşmenin etkisi ile birlikte artan rekabet koşulları her sektörde olduğu gibi turizm sektöründe de kendini göstermektedir. Farklı talep ve müşteri kitlelerinin oluşması ile sonu olmayan ve farklılıklar gösteren isteklerin tatmin edilmesi bağlamında turizm endüstrisinde yeni hizmet alanları oluşmaktadır. Günümüzde oteller mevcut hizmetlerinin yanında helal ürünler ve hizmetler geliştirmeyi, müşterilerin oluşan talep ve ihtiyaçlarını tatmin ederek müşteri sadakati oluşturmayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, helal konseptli hizmet sunan otellerde algılanan hizmetin kalitesi ve değerin, müşteri memnuniyeti ve müşteri sadakati üzerine etkisinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Beş bölüm halinde tasarlanan çalışmanın birinci bölümünde İslam dininde helal kavramı, İslamiyet ile turizm ilişkisi, helal turizm ve helal otel kavramı detaylı bir şekilde ele alınmıştır. İkinci bölümde hizmet kalitesi, algılanan değer, müşteri memnuniyeti ve müşteri sadakati kavramları irdelenmiş, üçüncü bölümde, araştırmanın teorik arka planı ve konu ile ilgili alanyazın tarama özetleri, araştırma modeli, araştırma hipotezleri, araştırmanın amaç ve önemi, veri toplama aracının belirlenmesi, veri toplama süreci, veri hazırlama süreci, araştırmanın evreni, araştırmanın örneklemi ile güvenilirlik ve geçerlilik analizlerine yer verilmiştir. Dördüncü bölümde, araştırmanın bulguları, beşinci ve son bölümde ise sonuç, tartışma ve öneriler ifade edilmiştir. Araştırma Türkiye’de faaliyet gösteren helal konseptli otel işletmelerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında veri toplamak için anket tekniği kullanılmıştır. Çalışmada araştırma evrenini Türkiye’deki Helal konseptli otel işletmelerini tercih eden müşteriler oluşturmaktadır. Evrenin tamamına ulaşma imkânı olmadığı için örneklem seçimine gidilmiş ve bu doğrultuda 417 katılımcı üzerinde anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre, hizmet kalitesi ile algılanan değer arasında hizmet kalitesi alt boyutlarından olan güvenilirliğin, hizmet kalitesi ile müşteri memnuniyeti arasında hizmet kalitesi alt boyutlarından inanılırlık ve güvenilirliğin, hizmet kalitesi ile müşteri sadakati arasında ise hizmet kalitesi alt boyutlarından hizmet ortamının olumlu yönde ve istatistiki olarak anlamlı etkisinin olduğu bulgulanmıştır.
Algılanan Değer ve Müşteri Memnuniyeti İlişkisi Üzerinde Dini Bağlılığın Rolü: Helal Konseptli Otel İşletmelerinde Bir Araştırma
(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2021) Özdemir, İsmail Mert; Nizamlıoğlu, Hatice Ferhan
Dini bağlılık, tüketicilerin dini nitelikli ürün veya hizmetlere yönelik algı, tutum ve değerleri üzerinde etkili olan önemli kültürel faktörlerden biridir. Turizmde İslami ürün niteliği taşıyan Helal konseptli otel hizmetlerine yönelik gerçekleştirilen bu tez çalışmasında dini bağlılık, algılanan değer ve memnuniyet ilişkisine odaklanılmıştır. Literatürden elde edilen bilgiler doğrultusunda oluşturan teorik model ile değişkenler arasındaki ilişkiler test edilmiştir. Çalışma, Alanya ilçesindeki Helal konseptli üç otelde tatilini geçiren 598 yerli turist ile gerçekleştirilmiştir. Nicel araştırma yöntemi ile anket formu kullanılarak elde edilen veriler SPSS ve Kısmi Küçük Kareler (PLS-SEM) yapısal eşitlik modellemesi ile analiz edilmiştir. Yapısal eşitlik modellemesi kapsamında doğrulayıcı faktör analizi, güvenirlik analizi ve yol analizi sonuçlarına yer verilmiştir. Araştırma sonucunda, teorik model iyi uyum üretmiş ve dini bağlılığın tüketici değer algısının boyutları ve memnuniyet üzerinde istatistiksel açıdan pozitif yönlü anlamlı bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Helal konseptli otel yöneticilerinin tüketici davranışına yönelik farkındalıklarının artmasına katkı sağlayacağı düşünülen çalışma önerilerle sonlandırılmıştır.
Turizmin Yerel Halkın Yaşam Kalitesi, Memnuniyeti ve Turizme Desteği Üzerindeki Etkileri: Manavgat Örneği
(Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2021) Keleş, Hüseyin; Akmeşe, Halil
Turizm sektörü her zaman olduğu gibi bugün de kitleleri harekete geçirmeye, ülkelerin ekonomilerini etkilemeye, toplumların sosyal ve kültürel yaşamlarının şekillenmesinde rol oynamaya devam etmektedir. Bu kapsamda, turizmin ulusal ve küresel ölçekte en etkin ve önemli sektörlerden biri olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Turizmin etkilerine bağlı olarak yerel halkın yaşam kalitesinin, yaşam yeri memnuniyetinin ve turizm gelişimine verilen desteğin ele alındığı bu çalışmanın amacı yerel halkın turizmin etkilerini nasıl algıladıklarını ölçmek, yerel halkın yaşam kalitesine bağlı olarak yaşadıkları yerden memnun olup olmadıklarını ve turizm gelişimine verdikleri desteği incelemektir. Çalışma verilerinin toplanması amacıyla öncelikle kapsamlı bir literatür taraması yapılmış ulaşılan bilgiler ışığında anket formu oluşturulmuştur. Kullanılan anket formu Türkçe olarak hazırlanmış ve Manavgat'ta yaşayan yerel halka uygulanmıştır. Anket formu uygulanırken, toplumun her kesiminden veri toplanması ve araştırmanın amaçlarının gerçeği yansıtması ve uygulanabilir olması fikri benimsenmiştir. Araştırmaya 639 kişi katılmıştır. Araştırma sonucunda, turizmin yöre halkı üzerinde ekonomik, sosyokültürel ve çevresel etkilerinden oluşan üç boyutlu bir yapı elde edilmiştir. Turizmin ekonomik etkileri yöre halkının doğrudan yaşam kalitesine etki ederken, sosyokültürel ve çevresel etkilerinin yaşam kalitesini etkilemediği tespit edilmiştir. Ayrıca sosyokültürel ve çevresel etkilerin yöre halkının turizm gelişimini destekleme üzerinde güçlü bir etkisinin olduğu çalışma bulgularında elde edilmiştir. Ekonomik etkilerin ise turizm gelişimini destekleme üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Yöre halkının yaşam kalitesi doğrudan yaşam yeri memnuniyeti ve turizm gelişimine verilen destek üzerinde etkiliyken buna paralel olarak yaşam yeri memnuniyeti turizm gelişimine verilen desteği arttırdığı saptanmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular neticesinde alanyazında çalışan akademisyenlere, sektör temsilcilerine, turizm politika planlayıcılarına ve destinasyon yönetim örgütlerine öneriler geliştirilmiştir.
Otel İşletmelerine Yönelik Online Müşteri Şikâyetleri: Beklenti Yönetimi ve Davranışsal Niyet Değerlendirmesi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2021) Mutlubaş, Ilgın; Bilim, Yasin
Müşteri beklentilerinin farkında olan işletmeler ürün ve hizmetlerini bu doğrultuda sunarlar ve daha az şikâyete maruz kalarak müşteri kayıplarının önüne geçebilirler. Bu doğrultuda bu araştırmanın amacı beş yıldızlı otel işletmelerinde konaklayan müşterilerin konaklama öncesi beklentilerini belirlemek ve davranışsal niyetleri boyutunda müşteri yorumlarının analizini yapmaktır. Araştırmada içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini; Antalya ilinde Kemer ve Belek Bölgelerinde faaliyet gösteren beş yıldızlı otel işletmeleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise basit tesadüfi yöntemle seçilmiş, 10 adet Kemer Bölgesinde hizmet sunan, 10 adet de Belek bölgesinde hizmet sunan işletmeden oluşmaktadır. Araştırmada veriler müşterilerin çok sık tercih ettiği bir internet sitesi üzerinden 01 Ocak 2018-01 Temmuz 2020 tarihleri arasında iletilen yorumların incelenmesi sonucu elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde nitel veri çözümlemesinde kullanılan bir program tercih edilmiştir. Yapılan analiz sonucu müşteri beklentileri yiyeceklerle ilgili, personellerle ilgili, genel alanlar ve aktiviteler ile ilgili, fiyatlar ile ilgili, odalar ile ilgili, ön büro ile ilgili, yönetim ile ilgili, müşteriler ile ilgili ve içecekler ve barlar ile ilgili olmak üzere toplam 9 başlıkta sınıflandırılmıştır. Müşterilerin konaklama öncesi beklentilerinin en çok personellerle ilgili olduğu, personellerle ilgili beklentilerin karşılanmaması sonucu müşterilerin en çok bu konuda şikâyet ettikleri görülmüştür. Müşterilerin davranışsal niyetleri için zemin hazırlayan şikâyet konusunun ise yiyecekler ile ilgili olduğu tespit edilmiştir.
İtici ve Çekici Faktörler ile Turist Tatmini ve Sadakati Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2021) Ilgaz, Ali; Akmeşe, Halil
Geçmişten günümüze kadar insanların neden sürekli seyahat ettikleri, turizm literatüründe sıklıkla sorgulanan önemli bir konu haline gelmiştir. İnsanların devamlı ikamet ettikleri yerlerden farklı bir yere seyahat etmelerini sağlayan unsurların ortaya çıkarılmasında motivasyon kavramının da rolünün olacağı fikriyle bu konuda pek çok teori ortaya atılmıştır. İnsanların neden seyahat ettiklerinin cevabı niteliğinde olan seyahat motivasyonlarıyla ile ilgili ortaya atılan bu teorik yaklaşımların başında itici ve Çekici Faktörler Teorisi gelmektedir. Teoride itici faktörler, bireyleri seyahat etmeye yatkın hale getiren sosyo-psikolojik motivasyon unsurlarını, çekici faktörler ise seyahat kararı veren bireyleri belirli bir destinasyona çeken faktörleri ifade etmektedir. Bu araştırmada seyahat motivasyonunu oluşturan itici ve çekici faktörler ile turist tatmini ve sadakati arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yapısal eşitlik modelinin kullanıldığı araştırmada; itici faktörlerin "kaçış", "prestij sağlama", "ego tatmini", "eğlenme" ve "sosyalleşme ve iletişim kurma", çekici faktörlerin ise "altyapı", "çekicilik", "fiyat" ve "güvenlik" boyutları kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini İstanbul Büyükada'yı ziyaret eden toplam 412 yerli ve yabancı turist oluşturmuştur. Araştırma sonucunda itici ve çekici faktörlerin tüm alt boyutları ile turist tatmini ve turist sadakati arasında pozitif yönde bir bağlılık ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan itici faktörlerin "prestij sağlama", "ego tatmini", "eğlenme" ve "sosyalleşme ve iletişim kurma" boyutları ile çekici faktörlerin "çekicilik", "fiyat" ve "güvenlik" boyutlarının turist tatminini etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca itici faktörlerin "kaçış", "prestij sağlama", "eğlenme" ve "sosyalleşme ve iletişim kurma", çekici faktörlerin "çekicilik", "fiyat" ve "güvenlik" boyutları ile turist tatmininin turist sadakatini etkilediği tespit edilmiştir.
Konaklama işletmelerinde stratejik yönetim muhasebesi uygulamaları ve bütünleşik bilgi sistemlerinin işletme performansına etkisi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018) Akmeşe, Kadriye Alev; Parlakkaya, Raif
Turizm ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan önem taşıyan bir sektördür. Ekonominin kalkınmasındaki önemli rolünün yanı sıra kültürler arası iletişim ve sosyal etkileşim için önemli yollardan biridir. Turizm faaliyetlerinin etkin bir şekilde sürdürülebilmesi için ülke ekonomik ve politik durumunun güven verecek düzeyde istikrarlı olması önemlidir. Diğer yandan turizmden elde edilen gelirin artırılabilmesi, maliyetlerin düşürülmesi ve kaynakların etkin kullanılabilmesi de turizm alanında faaliyet gösteren işletmelerin belirli ölçüde kontrol edebilecekleri konular arasındadır. Konaklama işletmeleri, turizm sektörünün varlığı ve sürdürülebilirliği açısından önem taşımaları, bu sektör içinde önemli paya sahip olmaları ve işletme yönetimi anlamında birçok farklı uygulama alanı bulmaları nedeniyle bu çalışma kapsamına alınmışlardır. Çalışmanın temel amacı konaklama işletmeleri tarafından kullanılan stratejik yönetim muhasebesi uygulamaları ve bütünleşik bilgi sistemlerinin işletme performansına etkisinin tespit edilmesidir. Çalışma amacı doğrultusunda Türkiye genelinde faaliyet gösteren 5 yıldızlı otellerin tamamına anket veri toplama tekniği uygulanarak araştırma yapılmıştır. Bu şekilde otellerde kullanılan stratejik nitelikli uygulamalar ve bütünleşik bilgi sistemleri tespit edilmiştir. Ayrıca bu sistem ve uygulamaların işletme performansına olan etkileri istatistiksel olarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda Türkiye'de faaliyet gösteren 5 yıldızlı otellerde stratejik yönetim muhasebesi araçlarının ve bütünleşik bilgi sistemlerinin yoğun olarak kullanıldığı görülmüştür. Ayrıca uygulanan bu sistem ve araçların işletme performansı üzerinde olumlu etkilerinin olduğu tespit edilmiştir.
Girişimcilerin İş Kurma ve Geliştirme Süreçlerine İnovatif Bakış Açısının Etkisi: Yiyecek –İçecek İşletmelerinde Bir Uygulama
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2020) Korkmaz, Hafize Ufuk; Ünüsan, Çağatay
Kendi işini kurmak isteyen ya da hali hazırda kurmuş olan tüm girişimcilerin, faaliyet gösterdikleri alan her ne olursa olsun inovatif bakış açısı ile işlerini kurmaya, geliştirmeye ve sürdürülebilirliğini sağlamaya ihtiyaçları vardır. Bu sayede tüketicilerin işletmeleri tercih etmesinde olumlu etkisi olan hız, işlev, kalite ve tüketiciye sunulan değerin daha etkin bir şekilde belirlenmesi ve pazarda rekabetçi bir konumlandırma yapabilmesi sağlanabilmektedir. İşletmelerin karlılıklarını arttırmada öneme sahip olan inovasyonlar, işletmelerin rekabet üstünlüğü elde etmesinde, kalite ve verim artışında ve sürdürülebilirlik üzerinde etkin bir rol oynamaktadır. Bu çalışmanın amacı, Konya ve İzmir’de yer alan ve çalışmaya katılan yiyecek içecek işletmelerini kuran girişimcilerin iş kurma ve geliştirme süreçlerinin inovatif bakış açısı ile ilişkisinin olup olmadığının belirlenmesidir. Araştırmaya konu olan işletmelerin hangi yenilik türlerine yatkın olduğu ve hizmet yıllarının bu yenilik bakış açısına etkisi belirlenmiştir. Çalışmaya 115 işletme katılmış olup; veriler yüz yüze anket yöntemi ile derlenmiştir. Genç işletmeler hizmet sektöründeki yoğun rekabet ortamında öne çıkabilmek için deneyimli işletmelere göre inovatif ürün oluşturma ve işletme faaliyetlerini geliştirme için inovasyona gereken önemi vermektedir. Hizmet işletmelerinin belirli bir kesime, belirli araçlarla ve belirli kalıplarla hizmet verilmesi yerine inovatif yaklaşım sergilemesi önemlidir. Özellikle dijitalleşmenin yoğun olduğu ve bilişim teknolojileri uygulamalarının yiyecek içecek işletmeciliğinde hız avantajı sağladığı günümüzde, işletmeler mevcut süreçlerini teknolojik süreçlerle kurgulamalıdır. Yoğun rekabetin yaşandığı hizmet sektöründe; mal ve hizmetlerin çok iyi geliştirilmiş olması yanı sıra pazarlama karması unsurları işletmelerinde farklılık yaratacak inovasyon unsuru olarak kullanmalıdır.
Algılanan hizmet kalitesi, algılanan değer, müşteri memnuniyeti ve davranışsal niyet arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Yiyecek içecek işletmelerinde bir uygulama
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018) Tuncer, İlhami; Ünüsan, Çağatay
Yiyecek içecek işletmelerinin hizmet pazarında dikkat çekici gelişimi birçok müteşebbisi pazara karşı cezbetmiş ve yoğun bir rekabetin yaşanmasına neden olmuştur. İşletmelerin yoğun rekabetin yaşandığı pazarda karlılığını sürdürülebilir kılmak, mevcut müşterisini korumak ve yeni müşteriler kazanabilmek için hizmet kalitesini artırarak müşterinin memnuniyetini, değer algısını ve sadakatini üst düzeye çıkarması oldukça büyük önem arz etmektedir. Dolayısıyla çalışmamızda bilimsel olarak bu konuların araştırılması ve tartışılması işletmelere stratejik rekabet üstünlüğü sağlamaları için faydalı bir rehber olacağı ve literatüre önemli bir katkı sunacağı düşünülmektedir. Bu çalışma; hizmet kalitesi, algılanan değer, müşteri memnuniyeti ve davranışsal niyet arasındaki ilişkilere odaklanılmıştır. Bu çalışmanın amacı; hizmet kalitesi, algılanan değer ve müşteri memnuniyetinin davranışsal niyet üzerindeki etkilerini ortaya koyabilmektir. Ayrıca hizmet kalitesinin; yiyecek, çalışan hizmet kalitesi, dakiklik, estetik, konfor ve temizlik boyutları bir araya getirerek literatüre farklı ve bütüncül bir model kazandırılmaya çalışılmıştır. Konya ilinde 10 lüks restoran müşterisinden elde edilen 309 verinin geçerlilik, güvenirlik ve hipotez testlerini yapmak amacıyla açıklayıcı faktör analizi (AFA) ve yapısal eşitlik modellemesinden (YEM) yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; (i) hizmet kalitesinin müşteri memnuniyeti ve algılanan değer üzerinde pozitif yönde güçlü etkisinin olduğu, (ii) algılanan değerin memnuniyet üzerinde zayıf, fakat davranışsal niyet üzerinde orta düzey bir pozitif etkisinin olduğu belirlenmiştir. (iii) Yiyecek kalitesi, çalışan hizmet kalitesi, dakiklik, konfor ve temizlik boyutlarının müşteri memnuniyeti üzerinde zayıf etkisinin olduğu; (iv) algılanan değer üzerinde yiyecek kalitesinin orta düzey, dakiklik ve konfor boyutunun zayıf etkisinin olduğu saptanmıştır. (v) Davranışsal niyet üzerinde dakiklik ve temizlik boyutlarının zayıf, yiyecek kalitesinin orta düzey etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Güncel Gönderiler