İstatistik Anabilim Dalı Koleksiyonu

Bu koleksiyon için kalıcı URI

Güncel Gönderiler

Listeleniyor 1 - 13 / 13
  • Öğe
    Çoklu doğrusal regresyon modellerinde çoklu bağlantı ve aykırı gözlem durumunda alternatif tahmin edicilerin etkinliklerinin incelenmesi
    (Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2023) Çetin, Latif; Karakoca, Aydın
    Bu çalışmada çoklu doğrusal regresyon modellerinde çoklu bağlantı ve aykırı gözlem sorunlarının birlikte bulunduğu problemler için alternatif tahmin ediciler incelenmiştir. Modelde yer alan bağımsız değişkenler arasında çoklu bağlantı sorununun varlığında En Küçük Kareler (EKK) yöntemi ile elde edilen parametre tahminleri yansızlık özelliklerini korumalarına rağmen varyanslar olduğundan daha büyük çıkabilmektedir. Bu durumun çözümü için literatürde yer alan ridge ve Liu tahmin edicileri sıklıkla kullanılmaktadır. Aykırı gözlem problemi ise EKK tahmin edicileri ile parametre tahminlerinde ve hipotez testlerinde çeşitli sorunlar ortaya çıkmaktadır. Aykırı gözlem sorunu için M tahmin edicileri literatürde sıklıkla kullanılmaktadır. Bu çalışmada bahsedilen problemlerin aynı anda var olduğu durumlar için alternatif tahmin yöntemleri incelenmiştir.
  • Öğe
    Portföy optimizasyon yöntemlerinin performanslarının karşılaştırılması
    (Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2023) Kaya, Mehmet Ali; Erişoğlu, Murat
    Bu çalışmada, portföy optimizasyonunda meta-sezgisel algoritmalardan Genetik Algoritma, Parçacık Sürü Optimizasyonu, Yapay Arı Kolonisi ve Diferansiyel Gelişim Algoritmalarının kullanımı incelenmiştir. Çalışma kapsamında S&P 500 endeksindeki ilk 25 hisse senedi ve BİST 30 endeksindeki 30 şirketin 03.01.2020 ile 14.12.2022 tarihleri arasındaki günlük getiri verileri kullanılarak ilgili meta sezgisel algoritmalar ile portföy optimize gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda portföy optimizasyonunda meta sezgisel algoritmaların yararlı olduğu ancak temel ve teknik analizlerin de dikkate alınması gerektiği, ayrıca portföy çeşitlendirmesi yapılması önerilmiştir. Son olarak, çalışmada kullanılan verilerin sadece belirli bir zaman dilimini kapsadığı ve gelecekteki performansların garanti edilemeyeceği vurgulanmıştır.
  • Öğe
    Aykırı değer varlığında genelleştirilmiş eklemeli modeller ve bir uygulama
    (2022) Dramane, Taloutou Yarı; Pekgör, Ahmet
    Günümüzde teknolojinin hızlı bir şekilde ilerlemesi sebebiyle birçok alanda otomatik olarak veri toplanmaktadır. Bu verileri analiz edebilmek yani verilerden faydalı bilgi çıkartmak önem arz etmektedir. Bu bakımdan literatürde yer alan genelleştirilmiş toplamsal modelleri bu çalışmanın hedefi olmuştur. Ancak veri toplama araçlarında bazen kalibrasyon hataları, veri girişi hatası, işlem sorunu, modeldeki eksik faktörler, rassal hatalar gibi sıkıntılardan dolayı sistem aykırı değerler üretebilir ve bunun sonucunda da yanlı tahminlere ulaşıla bilinir. Benzeri nedenlerden ötürü bu çalışmada, aykırı değerin model fonksiyonuna göre farklı bölgelerde, bozulum şiddetleri ve bozulum oranlarına göre 5 ayrı yöntemde genelleştirilmiş toplamsal modellerinin bir birlerine karşı performansları incelenmiştir. Aykırı değerler varlığında yöntemler içerisinden PDSR ve TDSR yöntemleri kayda değer bir performans sergilemişlerdir.
  • Öğe
    Yapısal Eşitlik Modellemesi ve Bir Uygulama
    (2022) Bai, Yuke; Genç, Aşır
    Müşteri sadakatini artırmak ticari faaliyetlerin en önemli hedeflerinden biridir. Araştırmalarda sadakatin tutum ve davranış sadakati olarak ilk sınıfta incelendiği görülmüştür. Bu tez çalışmasında diğer araştırmalardan farklı olarak iki sadakat modelini ayrı ayrı karşılaştırmak için yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. 318 büyük mağaza müşterisinin verileri ile kurumsal imaj, değiştirme maliyetleri ve memnuniyetin tutumsal sadakat modeli ve davranışsal sadakat modeli üzerinde farklı etkileri olup olmadığı araştırılmıştır. Çalışmanın sonuçları, iki rekabet modelinin oldukça iyi bir uyuma sahip olduğunu ve davranışsal sadakat modelinin, tutumsal sadakat modeline göre daha iyi bir model olduğunu göstermektedir.
  • Öğe
    Ridge Tahminine Dayalı M-Regresyonunun Etkinliğinin İncelenmesi
    (02-02-2022) Yurtaslan, Abdullah; Erişoğlu, Murat
    Bu çalışmada, çoklu doğrusal regresyon analizinde çoklu doğrusal bağlantı ve aykırı gözlem veya hataların normal dağılım göstermemesi problemlerinin bir arada olması durumunda ridge tahminine dayalı M tahmin edicileri önerilmiştir. Önerilen tahmin edicilerin parametre tahmini için tekrarlı yenilenen ağırlıklı ridge algoritmasının tanımlanmıştır. Önerilen tahmin edicinin tahmin performansı simülasyon çalışması ve gerçek veri seti üzerinde gösterilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre ridge tahminine dayalı M tahmin edicilerinin, çoklu doğrusal bağlantı ve aykırı gözlem veya hataların normal dağılım göstermemesi problemlerinin bir arada olması durumunda EKK, ridge ve geleneksel M tahmin edicilerden daha başarılı bulunmuştur.
  • Öğe
    Ki-kare istatistiğine dayalı ilişki ölçüleriyle üniversite öğrenci profilinin istatistiksel analizi
    (Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2019) Erdoğdu, İsmail; Erişoğlu, Murat
    Bu çalışmada değişkenler arasındaki ilişki düzeyinin belirlenmesinde kullanılan ilişki ölçüleri incelenmiştir. Ölçme düzeyine göre sınıflandırılan ilişki ölçüleri için asimptotik anlamlılık testleri tanımlanmıştır. İncelenen ilişki ölçülerinin uygulamaları üniversite öğrencilerinin üniversite tercihinde ve aldıkları eğitimi değerlendirmede demografik özelliklerin etkisinin belirlenmesinde gerçekleştirilmiştir.
  • Öğe
    Kümeleme analizi yöntemlerinin küme geçerlilik indekslerine göre karşılaştırılması
    (Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2019) Alkın, Derya; Karakoca, Aydın
    Bu tez çalışmasında kümeleme analizinde kullanılan aşamalı ve aşamalı olmayan kümeleme yöntemleri içsel ve dışsal küme geçerlilik indeksleri kullanılarak küme sayılarına göre karşılaştırılmıştır. Farklı veri setleri üzerinde yapılan uygulamalar sonucunda ele alınan 26 içsel kriter ile aşamalı olmayan yöntemlerden k-ortalamalar tekniği ve aşamalı kümeleme yöntemlerinden tek bağlantı kümeleme yöntemi, tam bağlantı kümeleme yöntemi, ortalama bağlantı kümeleme yöntemi, ağırlıklı ortalama bağlantı kümeleme yöntemi, merkezi bağlantı kümeleme yöntemi, medyan bağlantı kümeleme yöntemi ve Ward bağlantı kümeleme yöntemi için elde edilen sonuçlar yorumlanmıştır.
  • Öğe
    Boyut indirgeme tekniklerinin sınıflandırma perormanslarının karşılaştırılması
    (Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020) Erbayram, Tenzile; Erişoğlu, Murat
    Bu çalışmada boyut indirgeme tekniklerinin sınıflandırma performansları karşılaştırılmıştır. Boyut indirgeme teknikleri özellik seçimi ve özellik çıkarma olmak üzere iki kategoride incelenmiştir. Çalışmada sınıflara ait değişim katsayısına dayalı yeni bir özellik seçim yöntemi önerilmiştir. Boyut indirgeme tekniklerinin karşılaştırılmasında nicel verilerden oluşan gerçek veri setleri kullanılmıştır. Boyut indirme teknikleri, karesel diskriminant analizinde doğru sınıflandırma olasılığı, entropy ve kappa katsayısı bakımından karşılaştırılmıştır. Çalışma sonuçları önerilen özellik seçim yöntemlerinin boyut indirgeme amacıyla kullanılabileceğini göstermiştir
  • Öğe
    Yapısal eşitlik modellemesi ve bir uygulama
    (Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020) Üzümcü, Semih; Altındağ İlkay
    Bu tez çalışmasının birinci bölümde, yapısal eşitlik modellemesinin tarihçesi genel olarak anlatılmış ve bu yöntemin zaman içerisinde göstermiş olduğu gelişmeler ele alınmıştır. Daha sonra, yapısal eşitlik modellemesi hakkında temel bilgiler verilmiş ve literatürde yer alan çalışmalar incelenerek kaynak araştırılması oluşturulmuştur. İkinci bölümde, faktör analizi başlığı altında açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi hakkında gerekli bilgilere değinilmiştir. Bu bölümde ayrıca path analizi irdelenmiş olup path diyagramı hakkında genel bilgileri ile kullanılan sembol ve anlamlarından bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde, yapısal eşitlik modellemesinin genel yapısı incelenmiştir. Bu yöntemin iki bileşeni olan; ölçüm modeli ve yapısal model anlatılmış bu modellerde yer alan şekil ve semboller açıklanmıştır. Dördüncü bölümde, yapısal eşitlik modellemesinin tahmin ve uyum iyiliği değerleri irdelenmiştir. Üstelik tahmin edici yöntemlerinden bahsedilmekle beraber yedi adet model uyum iyiliği değerleri açıklanmış ve değerlerin referans aralıkları üzerinde durulmuştur. Beşinci bölümünde, çalışmanın yapısal eşitlik modellemesi uygulamasında kullanılan teknoloji kabul modeli referans alınarak teknoloji kabul modelinin teorik yapısı ve kavramları hakkında bilgiler verilmiştir. Altıncı bölümde, sağlık bakanlığı tarafından uygulamaya konulan ve temel araştırma konusu olan "E-Nabız" sisteminin amacı, kullanımı ve verilerin korunması hakkında bilgiler verilmiştir. Yedinci bölümde; araştırmanın amacı, kapsamı, veri toplama, kitle ve örneklem sayıları ile araştırma hipotezleri hakkında bilgiler verilmiştir. Sekizinci bölümde, uygulama verilerinin güvenirliliğine ilişkin için Cronbach's Alfa katsayıları, ankete katılan doktorların demografik özellikleri ve modele ilişkin analiz sonuçlarına yer verilmiştir. Son bölüm olan dokuzuncu bölümde ise yapısal eşitlik modellemesi analizi sonucunda elde edilen path diyagramı, yapısal eşitlikler, faktörlere ilişkin korelasyon matrisi, standartlaştırılmış parametre tahmin değerleri, t değerleri ve hipotez değerleri verilmiştir. Araştırmada test edilen dört hipotezin tamamı doğrulanmıştır.
  • Öğe
    Ampirik dağılım fonksiyonlarının uyum iyiliği testlerine etkisi
    (Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020) Akıllı, Kübra Betül; Erişoğlu, Ülkü
    Bilimsel araştırmaların çoğunda verinin uygun bir dağılım ile modellenmesi oldukça önemlidir. Önerilen dağılımın veriye uygunluğu Kolmogorov-Smirnov, Lilliefors testi gibi uyum iyiliği testleri ile test edilmektedir. Uyum iyiliği testlerinde teorik dağılım ile ampirik dağılım fonksiyonu arasındaki uyum incelenmektedir. Bu çalışmada seçilen ampirik dağılım fonksiyonunun uyum iyiliği testleri üzerindeki etkisi simülasyon çalışması ile incelenmiştir. Seçili ampirik dağılım fonksiyonunun etkisi için testin gücü incelenmiştir. Çalışmada normal, Weibull ve üstel dağılımları için uygun kritik tablo değerleri belirlenerek ampirik dağılım fonksiyonları için testin güçleri belirlenmiştir. Çalışma sonucunda testin gücü bakımından i/n , i/(n+1), (i-0,05)/(n+0,9) ve (i-0,1)/(n+0,8) ampirik dağılım fonksiyonları daha başarılı bulunmuştur.
  • Öğe
    R programlama ile doğrusal olmayan regresyonda M tahmin edicileri ve etki fonksiyonları
    (Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2019) Kutlu, Muhammed Nurullah; Pekgör, Ahmet
    Günümüzde araştırmacıların istatistiksel analizleri yaparken en çok karşılaştıkları problemlerin başında lisanslı programların temin edilmesi yer almaktadır. Ücretsiz istatistiksel bir yazılım olan R programı, birçok disiplinin ortak kullanım ortamını oluşturmaktadır. Literatürde yer alan M tahmin edicilerinin karşılaştırılması, HKO dikkate alınarak yapılmıştır. Bu çalışmada, M tahmin edicilerinin aykırı gözlemlere karşı dirençli olan ağırlık fonksiyonlarının TOPSIS yöntemi ile karşılaştırılması yapılacaktır
  • Öğe
    Kantil regresyonda yanlı tahmin edicilerin performanslarının incelenmesi
    (Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2019) Yaman, Nurullah; Erişoğlu, Murat
    Bu çalışmada aykırı gözlemlerin varlığında en küçük kareler regresyonuna alternatif olarak kullanılan kantil regresyonunda çoklu bağlantı probleminin çözümü ele alınmıştır. Kantil regresyonunda çoklu bağlantı probleminin çözümünde ridge regresyon yaklaşımı kullanılmıştır. Ridge tahminine dayalı kantil regresyonunda bazı yanlılık parametre tahminlerinin performansı hata kareler ortalamasına göre karşılaştırılmıştır. Simülasyon çalışması sonuçlarına göre Hocking, Speed ve Lynn (1976) ile Kibria (2003) tarafından önerilen yanlılık parametre tahmin edicileri daha başarılı bir performans göstermişlerdir.
  • Öğe
    Finansal risk yönetiminde karma dağılım modeli
    (Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2019) Köroğlu, Yasemin; Erişoğlu, Ülkü
    Bu çalışmada finansal risk yönetiminde karma dağılım modellerinin kullanımı incelenmiştir. Finansal risk hesaplama yöntemlerinden biri olan riske maruz değer (RMD) yönteminde, parametrik yaklaşımın uygulanmasında finansal verilerin normallik varsayımına uymadığı durumlarda karma dağılım yaklaşımı kullanılmaktadır. Çalışmada öncelikle finansal risk yönetimi ile ilgili temel tanımlamalar verilmiştir. Karma dağılım modellerinde parametrelerin en çok olabilirlik tahminlerinin elde edilmesi için gerekli olan EM algoritması ve bileşen sayısı seçimi için AIC ve BIC verilmiştir. Finansal risk analizi için farklı iki dağılımın karma modeli oluşturulmuştur. Karma dağılım modellerinin finansal risk analizindeki başarısı teknoloji ve telekomünikasyon veri setlerinden oluşan uygulamalarla ortaya konmuştur.