Etkili Okul Özelliklerine İlişkin Bir Meta Analiz Çalışması

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2021

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Yönetici ve öğretmen algılarına göre etkili okul özelliklerinin incelenmesi amacıyla yapılan bu araştırmada, etkili okul ile liderlik, okul iklimi, okul kültürü, iş doyumu, cinsiyet, görev unvanı ve öğrenim düzeyleri arasındaki ilişkilere dayalı olarak meta-analiz yöntemi ile ortalama etki büyüklüğü hesaplaması yapılmıştır. Araştırmanın amacına ulaşabilmek için 01.01.2000– 31.12.2018 tarihleri arasında ulusal ve uluslararası düzeyde yapılan yüksek lisans ve doktora tezleri ile hakemli dergilerde yayımlanan araştırmalar taranarak etkili okula ilişkin nicel araştırma yöntemi ile yapılan çalışmalar araştırma kapsamına alınmıştır. Tarama sürecinde, “etkili okul, okul etkililiği, effective school, school effectiveness” kelimeleri anahtar sözcük olarak kullanılmıştır. Yayınların taranmasında ulusal düzeydeki tezler için Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) veri tabanı, ulusal düzeyde yapılan bildiri ve makaleler için Google Scholar ve tüm üniversitelerin eğitim fakültesi, eğitim bilimleri enstitüsü ve sosyal bilimler enstitüsü dergileri, uluslararası düzeyde yapılan tezler ve makaleler için Proquest, Google Scholar, Sage Journals, Emerald, Eric, Taylor&Francis Online, Wiley Online Library, Science Direct ve Jstor yayınevleri ve veri tabanları kullanılmıştır. Araştırmanın tarama sürecinde toplam 1052 çalışmaya ulaşılmıştır. Nitel özellik taşıdığı için 158 çalışma, farklı örneklemden dolayı 12 çalışma, tezden makaleye dönüştürüldüğü için 15 çalışma ve uygun istatistik veri içermediği için 729 çalışma meta-analize dahil edilmemiştir. Ayrıca 56 araştırma birden fazla değişkene ait veri içermesi sebebiyle bu analizin dışında bırakılmıştır. Nihai olarak 82 bağımsız araştırma meta-analiz çalışması kapsamına alınmıştır. Okul etkililiğini değerlendirme modellerinden toplam kalite yönetimi modeli, örgütsel öğrenme modeli ve doyum modeline ilişkin olarak değişkenler açısından değerlendirmeler yapılmıştır. Etkili okul ile liderlik arasındaki ilişkiye dayalı olarak 33 çalışma, okul iklimi ile ilgili 10 çalışma, okul kültürü ile ilgili 7 çalışma, iş doyumu ile ilgili 5 çalışma, cinsiyet ile ilgili 35 çalışma, görev unvanı ile ilgili 14 çalışma ve öğrenim düzeyi ile ilgili 11 çalışma analize dahil edilmiştir. Hem ilişkisel olarak hem de grup karşılaştırma açısından ortalama etki büyüklüğü hesaplamasının hangi modele göre yapılacağını tespit edebilmek amacıyla Q ve I2 istatistikleri yapılmıştır. Bu analiz sonuçlarına göre dağılımların heterojen bir yapıda bulunduğu değerlendirildiğinden tüm analizler rastgele etkiler modeline göre yapılmıştır. Araştırma için yayın türü, yayın yeri, örneklem düzeyi, okul türü, liderlik alanında yapılan araştırmaların sınıflandırılması, örneklem sayısı ve yayın yılı moderatör değişkenleri olarak belirlenmiştir. Yayın yanlılığı değerlendirmesi için Rosenthal’s Fail Safe N, Orwin’s Fail Safe N, Begg ve Mazumdar sıra korelasyonu, Egger regresyon kesme analizi ve Duval ve Tweedie’s kırpma ve ekle analizi yapılmıştır. Etkili okul ile liderlik arasında güçlü düzeyde ve pozitif yönlü (Zr=0.703) ortalama etki büyüklüğü hesaplanmıştır. Etkili okul ile okul iklimi arasındaki ilişkiye dayalı olarak hesaplanan ortalama etki büyüklüğü orta düzeyde ve pozitif yönlüdür (Zr=0.361). Etkili okul ile okul kültürü arasında çok güçlü düzeyde ve pozitif yönlü (Zr=0.807) ortalama etki büyüklüğü bulunmuştur. Etkili okul ile iş doyumu arasındaki ilişkiye dayalı olarak hesaplanan ortalama etki büyüklüğü orta düzeyde ve pozitif yönlüdür (Zr=0.473). Etkili okul ile yönetici ve öğretmenlerin görev unvanları açısından etki büyüklüğünün düşük düzeyde ve pozitif yönlü (ES= 0.312) olduğu ancak cinsiyetleri ve öğrenim düzeyleri açısından anlamlı bir farklılığın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
In this study, the mean effect size calculation was done with meta-analysis method based on the relationships between effective school and leadership, school climate, school culture, job satisfaction, gender, job title and education levels in order to examine effective school characteristics according to the perceptions of managers and teachers. In order to achieve the purpose of the research, the studies conducted with the quantitative research method on the effective school were included in the study by scanning the master's and doctoral theses with studies published in peer-reviewed journals conducted at national and international levels between 01.01.2000 and 31.12.2018. In the researching process, the words "effective school, school effectiveness, effective school, school effectiveness" were used as key words. In researching of publications, the Higher Education Council (HEC) database for national level theses, Google Scholar for papers and articles at national level, and journals of all universities' education faculties, educational sciences and social sciences Scholar, Sage Journals, Emerald, Eric, Taylor & Francis Online, Wiley Online Library, Science Direct and Jstor publishers and databases were used. During the researching process of the research, a total of 1052 studies were reached. 158 studies due to qualitative characteristics, 12 studies due to different samples, 15 studies as they were converted from thesis to articles, and 729 studies were not included in the meta-analysis because they did not contain appropriate statistical data. In addition, 56 studies were excluded from this analysis because they contain data for more than one variable. Finally, 82 independent research were included in the meta-analysis study. Evaluations were done in terms of variables related to the total quality management model, organizational learning model and satisfaction model among the school effectiveness evaluation models. Based on the relationship between effective school and leadership 33 studies, 10 studies on school climate, 7 studies on school culture, 5 studies on job satisfaction, 35 studies on gender, 14 studies on job title and 11 studies on education level were included in the analysis. Q and I2 statistics were done in order to determine which model would be used to calculate mean effect size in terms of both relational and group comparison. As the distributions are considered to have a heterogeneous structure according to the results of this analysis, all analyzes were conducted according to the random effects model. For this research, publication type, publication place, sample level, school type, classification of researches in the field of leadership, sample size and publication year were determined as moderator variables. Rosenthal's Fail Safe N, Orwin's Fail Safe N, Begg and Mazumdar rank correlation, Egger regression cut-off analysis and Duval and Tweedie's clipping and filling analysis were performed for publication bias assessment. A Strong and positive (Zr = 0.703) mean effect size was calculated between effective school and leadership. A moderate and positive (Zr = 0.361) mean effect size was found between effective school and school climate. A very significant and positive (Zr = 0.807) mean effect size was found between effective school and school culture. The mean effect size calculated based on the relationship between effective school and job satisfaction was medium and positive (Zr = 0.473). It was concluded that the mean effect size was low and positive (ES = 0.312) in terms of the job titles and effective school, but there was no significant difference in terms of gender and education levels.

Açıklama

Doktora Tezi

Anahtar Kelimeler

Etkili Okul, Liderlik, Okul İklimi, Okul Kültürü, İş Doyumu, Effective School, Leadership, School Climate, School Culture, Job Satisfaction

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Turgut, M. (2021). Etkili okul özelliklerine ilişkin bir meta analiz çalışması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.