Bilişsel oyun temelli eğitim programının okul öncesi eğitime devam eden 5 yaş grubu çocukların iletişim becerileri üzerindeki etkisi

Bu araştırma, "Bilişsel Oyun Temelli Eğitim Programı"nın (BOTEP) 5 yaş grubu çocukların iletişim becerileri üzerindeki etkisini incelemek amacı ile yapılmıştır. Araştırmada bağımlı değişken 5 yaş çocukların iletişim becerileridir. Çocukların iletişim becerileri üzerinde etkisi incelenen bağımsız değişken ise "Bilişsel Oyun Temelli Eğitim Programı"dır. Araştırmada ön-test/son-test kontrol gruplu yarı deneysel model kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2023-2024 eğitim öğretim yılında Siirt ili Şirvan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı okulların bünyesinde okul öncesi eğitim alan 5 yaş grubu çocuklar oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme tekniğiyle seçilen Siirt ili Şirvan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı bir anaokulunda 2023-2024 eğitim öğretim yılında öğrenim gören, normal gelişim gösteren ve daha önce bilişsel oyun temelli eğitim programına katılmamış 5 yaşında olan 44 (22 deney, 20 kontrol grubu) çocuk oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak çocuklara ve ebeveynlere yönelik soruları içeren Kişisel Bilgi Formu ve programın etkisinin belirlenmesi için "5-6 Yaş Çocuklar İçin İletişim Becerileri Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırma kapsamında deney grubunda yer alan çocuklara, okul öncesi eğitim programına ek olarak araştırmacı tarafından hazırlanan "Bilişsel Oyun Temelli Eğitim Programı" uygulanmıştır. Uygulama 12 hafta boyunca haftada 2 gün ve günde 2 saat olmak üzere toplam 48 saat devam etmiştir. Kontrol grubuna bu sürede okul öncesi eğitim programına ek herhangi bir eğitim programı uygulanmamıştır. İstatiksel analizler yapılırken; ebeveynlere ve çocuklara ait değişkenler frekans ve yüzde değerleri kullanılarak sunulmuştur. Deney ve kontrol gruplarının parametrik testler için yeterli büyüklükte olması durumunda ikili karşılaştırmalarda Bağımsız Gruplar için t-Testi, grup içi ön-test-son-test karşılaştırmalarında ise Bağımlı Gruplar için t-Testi kullanılmıştır. Farklı gruplar ve ölçüm zamanları arasındaki ortalamaların anlamlılığını incelemek için ise karma desenli ANOVA kullanılmıştır. Bütün analizlerde anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular incelendiğinde, Bilişsel Oyun Temelli Eğitim Programı uygulanmasından önce deney ve kontrol grubu çocuklarının iletişim becerileri ön-test puanları arasında anlamlı düzeyde bir fark bulunamamıştır. Deney grubunda yer alan çocuklara uygulanan program sonucunda çocukların iletişim becerileri ön-test/son-test puan ortalamaları arasında anlamlı bir artış saptanmıştır. Kontrol grubunu oluşturan çocukların iletişim becerileri ön-test/son-test puan ortalamaları arasında da anlamlı bir fark bulunmuştur. Ancak deney grubunda yer alan çocukların son-test puanları ile kontrol grubunda yer alan çocukların son-test puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Bu bulgulara dayalı olarak Bilişsel Oyun Temelli Eğitim Programı'nın ve bu programda yer verilen bilişsel oyunların çocukların iletişim becerileri üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir.

This study was conducted to examine the effect of the "Cognitive Play-Based Education Program" (CBEP) on the communication skills of 5-year-old children. The dependent variable in the study is the communication skills of 5-year-old children. The independent variable whose effect on children's communication skills was examined was the "Cognitive Play-Based Education Program". A quasi-experimental model with pre-test/post-test control group was used in the study. The population of the study consisted of 5-year-old children receiving preschool education in the schools affiliated to the Directorate of National Education of Şirvan District of Siirt province in the 2023-2024 academic year. The sample of the study consisted of 44 (22 experimental, 20 control group) 5-year-old children (22 experimental, 20 control group) who had not previously participated in a cognitive play-based education program and who showed normal development and who were studying in a kindergarten affiliated to Siirt province Şirvan District Directorate of National Education in the 2023-2024 academic year, which was selected with the appropriate sampling technique from non-random sampling methods. The Personal Information Form, which included questions for children and parents, and the "Communication Skills Scale for 5-6 Year Old Children" were used as data collection tools to determine the effect of the program. Within the scope of the study, the "Cognitive Play-Based Education Program" prepared by the researcher was applied to the children in the experimental group in addition to the preschool education program. The application continued for a total of 48 hours, 2 hours a day, 2 days a week for 12 weeks. No additional educational program was applied to the control group during this period. In statistical analyses, variables belonging to parents and children were presented using frequency and percentage values. If the experimental and control groups were large enough for parametric tests, t-Test for Independent Groups was used for pairwise comparisons, and t-Test for Dependent Groups was used for in-group pretest-posttest comparisons. Mixed design ANOVA was used to examine the significance of means between different groups and measurement times. The significance level was accepted as p<0.05 in all analyzes. When the findings were examined, no significant difference was found between the communication skills pre-test scores of the experimental and control group children before the implementation of the Cognitive Play-Based Education Program. As a result of the program applied to the children in the experimental group, a significant increase was found between the children's communication skills pre-test/post-test mean scores. A significant difference was also found between the pre-test/post-test mean scores of the children in the control group. However, a significant difference was found between the post-test scores of the children in the experimental group and the post-test scores of the children in the control group in favor of the experimental group. Based on these findings, it was determined that the Cognitive Play-Based Education Program and the cognitive games included in this program were effective on children's communication skills.