Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı Koleksiyonu
Recent Submissions
-
Şâfiî mezhebinde “vecih” ve Nevevî’nin el-Minhâc’ında yer alan vecihler (Kitâbu’l-Buyû örneği)
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)İslam hukuk tarihinde, mezheplerin teşekkülü devrinden itibaren mutlak bağımsız içtihat sona ermiş ve müctehidler mezhep imamlarının ictihadlarına ve kurallarına bağlı olarak fıkhi faaliyetlerini sürdürmüşlerdir. Bu ... -
Osmanlı döneminde Cezayir'de nevazil fıkhı (Nevazilü Kasantîna örneği)
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Bu çalışmada Osmanlı döneminde Cezayir’deki ilmî hayata ışık tutulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda Osmanlı dönemi Cezayir’inin önemli ilim merkezleri, bu merkezlerde bulunup fıkıh alanında eser veren özellikle de nevâzil-i ... -
Kelamdaki ma'dûm meselesi ile tasavvuftaki a'yân-ı sâbite nazariyesinin karşılaştırılması
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Kelamda ma'dûm kavramı farklı ihtilaflara sebep olmuştur. Mu'tezile ma'dûmların şeyiyyeti teorisi ile mümkün ma'dûmların cevher ve arazların failin tesiri olmadan dışta ayrışmış bir şekilde sabit olduğunu iddia etmiştir. ... -
Ebû Saîd Muhammed Hâdimî'nin Tefsîr-u Cüz-i Amme isimli Beyzâvî Hâşiyesi'nin tahkîki
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Kurân-ı Kerîm'i anlamak her zaman ve dönemde Müslüman toplumları için öncelikli ve önemli bir ihtiyaç olmuş olmaya da devam etmektedir. Bu amaçla Kur'an-ı Kerim'in indiği andan itibaren günümüze kadar onu anlama ve tefsir ... -
Kâsânî ve Bedâiu's-Sanâi' adlı eserinin hadis ilimleri açısından incelenmesi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Kâsânî (v.587/1191) Türkistan bölgesinde doğmuş, Konya'da bir süre bulunmuş ve Halep'te yaşamını tamamlamış, Hanefî mezhebinin önemli fakihlerindendir. Te'lif ettiği Bedâi'u's-Sanâi' fî Tertîbi'ş-Şerâi' mezhebin önemli ... -
Ebü'l-Alâ el-Hemedânî'nin (ö.569/1173) Ğâyetü'l-İhtisâr adlı eserinde yer alan kıraat vecihlerinin tefsîr ilmi açısından değerlendirilmesi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Kur'ân-ı Kerîm'in nüzûlünden itibaren anlaşılması ve yorumlanması çabaları devam ede gelmektedir. Kur'ân ilimleri, Kur'ân'ı Kerîm'in açıklamaya yardımcı olurlar. Kur'ân ilimlerinden bir tanesi de, Kur'ân'ın tilavetiyle ... -
Mu'tezilî müfessir Hâkim el-Cüşemî'nin et-Tehzîb fi't-Tefsîr adlı eserinde müşkilü'l-Kur'ân
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Tezimizin konusu, Mu'tezilî Müfessir Hâkim el-Cüşemî'nin et-Tehzîb fi't-tefsîr adlı eserinde müşkilü'l-Kur'ân'dır. Müşkil kelimesi sözlükte "karışık, kapalı, gizli, birbirine zıt ve çözümü zor olan" anlamlara gelmektedir. ... -
Hanefî ve Şafiî mezhepleri çerçevesinde İslâm hukukunda nesep
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)"İslam Hukuku Açısından Nesep" adlı tez, klasik fıkıh literatüründe yer aldığı şekliyle nesep hukukunu değerlendirmeyi amaçlayan bir çalışmadır. Ancak konu tüm fıkhi mezhepleri içine alacak şekilde ele alınmamış, Hanefî ... -
Ebû Bekr el-Beyhakî'nin hadis usulü anlayışı ("el-Medhal ilâ Kitabi's-Sünen" özelinde)
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)5/11. asır İslam dünyasının önemli hadis âlimlerinden Nişaburlu Ebû Bekr el-Beyhakî (ö. 458/1066) yetiştirdiği talebeler ve yazdığı eserlerle hadis ve fıkıh başta olmak üzere akaid, siyer ve ahlak alanlarına önemli katkılarda ... -
Safeviliğin oluşumu, şiileşmesi ve diğer tarikatlara bakışı
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Bugünkü İran coğrafyasının Şiileşmesini sağlayan Safevi Devleti'nin temelleri Sünni-Şafii çizgide olduğu bilinen Erdebil Tekkesi'ne dayanmaktadır. 13.yüzyılda ortaya çıkan tekke zaman içerisinde çok büyük bir nüfuza sahip ... -
Karamânî tefsirinin Âl-i İmrân Sûresinin tahkik ve incelenmesi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Bu doktora tezi Karamânî Tefsiri'nden Âl-i İmrân Suresi'nin tahkikini ele almaktadır. "Sağır" lakaplı olan Ahmed el-Karamânî (971/1564), Osmanlı Devleti'nin Kânûnî Sultân Süleyman (ö. 1566) devrinde yaşamış tefsir âlimlerinden ... -
'Avnü'l-Ma'bûd ve el-Menhelü'l-'Azbü'l-Mevrûd'un mukayesesi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Ebû Dâvud'un (ö. 275/889) es-Sünen'i, konularına göre tasnif edilmiş hadis kitabı yazma geleneğinin önemli bir dönüm noktasını temsil etmektedir. Diğer hadis musannefâtına göre çok daha erken dönemlerde şerh edilmeye ... -
Kelam açısından sekülerizm ve eleştirisi -Ahiret inancı bağlamında-
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Bu çalışmada Kelam bakış açısıyla Sekülerizmin Ahiret inancı bağlamında eleştirisi yapılmıştır. Kabaca "toplum ve kültür alanlarının dinî kurumlar ve sembollerin egemenliğinden çıkarıldığı süreç" olarak tanımlanabilecek ... -
Kelamda ve yeni fizikte âlemin/evrenin sonluluğu meselesi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Bu çalışmada Kelamın âlem anlayışındaki sonluluk konusu yeni fizikteki evren anlayışı ile birlikte ele alınmıştır. Kelam ilmi kendi âlem anlayışını hudûs ve atomculuk üzerine kurmuş ve buna dayalı olarak sonluluğu kabul ... -
Son dönem fakihlerinden Sıddîk Hasan Han ve fıkhî görüşleri
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Bu araştırmada; Hint alt kıtasında 19. yüzyılda yaşamış, burada Ehl-i Hadisin kurucu âlimlerden biri sayılan Sıddık Hasan Han'ın hayatı ve fıkhî görüşleri incelenmeye gayret edilmiştir. Sıddîk Hasan Han'ın yazdığı eserler ... -
Endülüs'te İslâm mezhepleri
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Bu araştırmada, İslam kültür ve medeniyeti açısından önemli bir yere sahip olan Endülüs'e İslam mezheplerinin girişi, bölgedeki yayılma faaliyetleri, siyasi ve itikâdî iz düşümleri tarihsel veriler ışığında incelenmesi ... -
Kelam ilminde yenilik arayışları ve M. Şerefeddin Yaltkaya'nın İctimai Kelam Projesi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Bu tezde, ondokuzuncu ve yirminci yüzyılda başlayan kelamda yenilenme çalışmaları ve o çalışmalar içerisinde yer alan M. Şerefeddin Yaltkaya‟nın ictimai kelam projesi ele alınmıştır. Osmanlı Devleti, Mısır ve Hind alt ... -
Sahîh-i Müslim Şerhlerinden el-Mu'lim ile İkmâlü'l-Mu'lim'in Mukayesesi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Bu çalışmada, Sahîh-i Müslim'in günümüze ulaşan ilk şerhi kabul edilen Mâzerî'nin el-Mu'lim bi-fevâidi Müslim'i ile bu kitabın eksikliklerini tamamlamayı hedefleyen Kâdı İyâz'ın İkmâlü'l-Mu'lim bi-fevâidi Müslim eserlerinin ... -
İbn Teymiyye'ye göre akıl-nakil ilişkisi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)İslama aykırı gördüğü fikirlere karşı mücadele eden İbn Teymiyye'nin kitaplarındaki en önemli meselesi, İslam dinini yanlış anlama ve uygulamalara karşı savunmaktır. O İslam dinini Kur'an ve sünnet'teki asli şekliyle korumak ... -
18. asır Arap şairlerinden el-Emir es-San'ani ve divanı
(Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023)Bu çalışmada 12/18. asır Arap şair ve âlimlerinden el-Emîr eṣ-Ṣan'ânî ve Dîvân'ı incelenmiştir. Çalışma, bir giriş ve üç bölümden meydana gelmektedir. Giriş bölümünde el-Emîr eṣ-Ṣan'ânî ve eserleriyle ilgili yapılan ...