Öğretmenlerin Eğitim Programı Tasarım Yaklaşımı Tercih Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, öğretmenlerin benimsedikleri eğitim programı tasarım yaklaşımlarını belirlemede kullanılabilecek olan geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmektir. Yurt içi alanyazında öğretmenlerin eğitim programı yaklaşımlarına yönelik görüşlerini yansıtan bir ölçek geliştirme çalışmasının olmaması, böylesi bir çalışmaya ihtiyacı doğurmuştur. Araştırmada geliştirilen ölçek, Niğde ili merkez ilçesinde devlete bağlı ilköğretim okulları ve liselerde görev yapmakta olan öğretmenlerden oluşan ve küme örnekleme yöntemine göre seçilen 300 öğretmen üzerinde uygulanmıştır. Ölçeğin geliştirme sürecinde ilk olarak alanyazın taraması yapılmış ve konuya ilişkin benzer ölçekler incelenmiştir. Alanyazın taranması ve alan uzmanlarının yardımıyla 35 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Ölçeğin kapsam geçerliliği için uzman kanısına başvurulmuştur. Ölçeğin geçerliğini belirlemek üzere, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile güvenirlik analizi yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonuçlarına göre geliştirilen ölçek, (i) konu merkezli tasarım, (ii) öğrenci (öğrenen) merkezli tasarım ve (iii) sorun (problem) merkezli tasarım olmak üzere toplam üç boyuttan ve 30 maddeden oluşmuştur. Ölçeğin, KMO değeri 0.93 ve Bartlett testi sonucu ise 3051.295/sd435 olarak bulunmuştur. Ölçeğin madde faktör yükleri 0.81 ile 0.45 arasında değişiklik göstermiş olup, madde toplam korelasyon değerleri ise 0.71 ile 0.49 arasında değişmiştir. Ayrıca, araştırmada ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0.94, Spearman-Brown iki yarı testi sonucu ise 0.91 olarak hesaplanmıştır. Bunun yanında, ölçeğin alt boyutlarına ilişkin Cronbach Alpha güvenirlik katsayıları ise 0.89 ile 0.87 arasında hesaplanmıştır. Araştırmada, ölçeğin alt boyutları arasında da yüksek düzeyde ve doğrusal bir ilişki saptanmıştır. Diğer taraftan, ölçek örneklemdeki niteliklere sahip 320 kişilik bir başka öğretmen grubuna daha uygulanarak, ölçeğin doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen bulgular [X2/sd604.02/402; GFI 0.83; AGFI 0.80; RMSEA 0.05; CFI 0.90; NFI 0.77; NNFI 0.89; RMR 0.077; SRMR 0.056], ölçeğin üç faktörlü yapısını doğrular nitelikte sonuçlar vermiştir. Araştırmanın sonunda elde edilen sonuçlar itibari ile geliştirilen ölçeğin ilköğretim ve lise öğretmenleri tarafından kullanılabilecek geçerli, güvenilir ve kuramsal temeli sağlam bir ölçek olduğu kanısına varılmıştır.

The purpose of this study was to develop a valid and reliable scale for preferences of teachers in regard of their curriculum design orientations. Because there was no scale development study similar to this one in Turkey, it was considered as an urgent need to develop such a scale in the study. The sample of the research consisted of 300 elementary and high school teachers, working in Niğde province and its districts, selected according to cluster sampling method. In light of the scales obtained from the related literature and other information, a pool consisting of 35 items were formed by the researcher. Then, the first form of the scale was presented into the views of a group of field experts for content validity. In order to test the validity of the scale, the exploratory and confirmatory factor analyses were carried out in the research. A result of the exploratory factor analysis, the scale consisted of three factors: (i) subject-centred curriculum design orientation, (ii) student-centred learnercentred) curriculum design orientation, and (iii) problem-centred curriculum design orientation with 30 items. KMO value of the scale was found as 0.93 and Bartletts test of sphericity was found as 3051.295/df435 in the study. Besides, the factor loadings of the scale were found to be ranged from 0.81 to 0.45 and item-total correlation values were found between 0.71 and 0.49. Cronbachs Alpha reliability coefficient value was found as 0.94 and Spearman-Brown split-half correlation value was found as 0.91. It was seen that reliability coefficient values of the factors of in the scale ranged between 0.89 and 0.87 in the research. Also, it was understood that there were positive correlations amongst the factors of the scale. The confirmatory factor analysis was applied on the three-factor structure obtained from the scales exploratory factor analysis on a group of 320 teachers, similar to the sample group of the study. As a result of the confirmatory factor analysis, it was understood that the obtained values [X2/df604.02/402; GFI 0.83; AGFI 0.80; RMSEA 0.05; CFI 0.90; NFI 0.77; NNFI 0.89; RMR 0.077; SRMR 0.056], confirmed the three-factor structure of the scale. Thus, according to the results obtained in the research, it could be said that the scale developed in this study is a valid and reliable scale to be used both by elementary and high school teachers.