Nikah Akdinin Bağlayıcılığı ve Muhayyerlikler

Abstract

Çalışmamızın konusu, nikâh akdinin bağlayıcılığı ve bağlayıcılık (lüzûm) şartlarını taşımaması durumunda taraflar için söz konusu olan muhayyerliklerdir. Araştırmalarımız sonucunda bu konuda yapılmış bir çalışma olmadığını tespit ettik. Çalışmamız iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde nikâh akdinin mâhiyeti ile taşıması gereken şartlarını ve bağlayıcılık kavramı ile nikâh akdinin bağlayıcılığını ele aldık. Aynı zamanda nikâhta söz konusu olan muhayyerlikleri tespit ettik. İkinci bölümde ise Hanefî, Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezhepleri çerçevesinde nikâh akdine ait muhayyerlikleri detaylı bir şekilde inceledik. Bu araştırmayı yaparken dört mezhebin temel kaynaklarından, aile hukukunu ele alan ahvâl-i şahsiyye eserlerinden ve konumuzla ilgisi nispetinde bazı çağdaş kaynaklardan faydalandık. Yaptığımız çalışma sonucunda bir nikâh akdinin esasen bağlayıcı olduğu ve taraflara evliliğin gereklerini yerine getirme sorumluluğu yüklediği görülmektedir. Aynı zamanda bir akdin bağlayıcı olması, tarafların kendi iradelerine dayalı olarak sonlandıramayacakları anlamına gelmektedir. Fakat bağlayıcılık şartlarında bir eksiklik bulunan nikâh, bağlayıcılık sonucunu doğurmamakta ve gayr-ı lâzım olmaktadır. Bir akdin bağlayıcılık sonucunu doğurmaması, muhayyerlik hakkının bulunması ile de yakından ilgilidir. Muhayyerlik hakkına sahip olan taraf, kendi iradesine dayalı olarak evliliği sonlandırabilmektedir. Muhayyerlik sebebiyle meydana gelen ayrılıklar, çoğunlukla mahkeme kararına dayalı olarak gerçekleşmektedir.

The subject of our study is a bindingness of marriage contract (nikâh) and right of options (alkhiyarat) for the parties if it does not meet the bindingness conditions. According to our research, we found that there is no study on this subject. The dissertation is divided into two chapters. In the first section of our study, we have tried to explore the marriage contract and its conditions and the concept of bindingness and the bindingness of the marriage contract. At the same time, we made firm the right of options in the marriage contract. In the second section of our study, we researched elaborately these rights of options in terms of Hanafi, Shafi’i, Maliki, and Hanbali. While making this research, we benefited from the basic sources of four sects, works on personal and family law, and contemporary sources on the subject. As a result of this work, it seems that the marriage contract is fundamentally bindingness. In this case, the parties have to perform the necessities of marriage. In addition, they cannot end the marriage based on their own will. However, a marriage that does not have bindingness conditions is nonbinding. This situation is closely related to the existence of the right of option. A party who has the right of choice can end the marriage based on their own will. The separations that occur in this way are mostly based on the court decision