Ca'berî'nin Ukûdü'l-cüman fi tecvidi'l-Kur'an adlı eserinin 1 – 81 sayfaları arasındaki bölümün tecvid ilmi açısından değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Burhanüddîn Halîl el-Ca'berî (ö. 732/1332) 7.yüzyılın ikinci yarısında Ca'ber kalesinde doğmuş, 8. yüzyılın ilk yarısında Beledü'l-Halîl (Filistin)'de vefat etmiştir. Doğduğu yere nispetle Ca'berî diye tanınmıştır. Ca'ber müezzini olan babasının kendisinin yetişmesinde önemli rolü vardır. Dolayısıyla ilk olarak babasıyla beraber ilim meclislerine katılmış, daha sonra da Bağdat ve Şam gibi önemli ilim merkezlerinde meşhur âlimlerden ders almıştır. Kur'an ilimleri, kıraat, fıkıh, dil vb. birçok alanda oldukça fazla sayıda eserler vermiştir. Kütüphanelerde ona nispet edilen pek çok eser vardır. Tezimizde bu eserlerin bir kısmına yer verilmiştir. Ayrıca pek çok talebe yetiştirmiştir. Yine edebi kişiliği ile ön plana da çıkan Ca'berî'nin manzum eserleri de mevcuttur. Nitekim tezimize konu olan Ukûdü'l-Cümân fî Tecvidî'l-Kur'an adlı eserini manzum olarak kaleme almıştır. Ukûdü'l-Cümân fî Tecvîdi'l-Kur'ân yazıldığı devirden günümüze kadar bu alanda çok kıymetli bir eser olma özelliğine sahiptir. Müellif, eserinde hem öncekilerin görüşlerine yer vermiş hem de kendi görüşlerinden söz etmiştir. Onun bu tarzı eserinin kıymetini daha da artırmış ve günümüze kadar birçok tecvid kitabında kaynak eser olarak yararlanılmıştır. Eser tek bir kıraate göre yazılmamıştır. Diğer kıraat âlimlerinin, meşhur kıraat imamlarının ve o imamların ravilerinin belirttiği görüşleri de içermiştir.

ABSTRACT Burhan al-din Khalil al-Ja'bari (d. 732/1332) was born in the Ca'ber Castle in second part of 7th century and he died in Beledülhalil (Filistin) in second part of 7th century. He was known as Ja'bari because of place of birth. His father who was muezzın in the Ca'ber had got an important role on his growth. Therefore he first joined education assemblies with his father and then he got education from well known scholars in Bağdat ve Şam. He had a lot of works in the area of Qur'an sciences, recitation styles, fiqh, language etc. There are a lot of works in libraries which are known with his name. There are several of works of the writer in my thesis. Moreover he educated plenty schooler. Ja'bari who comes into prominence with literary identity had poetic works. He wrote out Ukûdü'l-Cümân fî Tecv'idî'l-Kur'an that subjects to out in my thesis indeed. Ukûdü'l-Cümân fî Tecvîdi'l-Kur'ân is a valuable work from the period that it was written until today. The writer fistly gave information from the main sources about the subject and then he declared his ideas, and this study increased the importance of the work of him, and this study enhanced the importance of the work of him. Plenty of tajweed books which was written after him got benefit from his works. The writer wrote his work not only according to single recitation style; his work includes the ideas other famous reading imams and their subnarrators.