Nervus İschiadicus’un klinik anatomisi: Kadavra çalışması

Abstract

Vücudun en kalın siniri olan n. ischiadicus ve onun terminal dallarının anatomisi ve komşu yapılar ile ilişkisinin bilinmesi pek çok klinik uygulama için önemlidir. Bu çalışmada n. ischiadicus’un morfolojik özelliklerinin belirlenmesi, varyasyonlarının tespit edilmesi, sinir ile çevre yapıların ilişkilerinin değerlendirilmesi ve klinik öneminin vurgulanması amaçlandı. Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı’nda bulunan %10’luk formalin ile fikse edilmiş olan, 40-80 yaş aralığındaki yetişkin insan kadavrasının 20 adet alt ekstremitesi üzerinde çalışıldı. Morfometrik değerlendirme için uzunluk ve uzaklık ölçümleri (UU, EU, TM-SIPS, TM-HS, TM-ÇY, TM-BN, TI-ÇY, ÇY-BFR, GM-BFR, ÇY-ID, ÇY-SD) ile kalınlık ölçümleri (SKç, SKb, TK, PCK) elektronik kumpas ve mezura kullanılarak yapıldı. Morfolojik olarak siyatik sinirin çıkış yerindeki varyasyonları, siyatik sinirin terminal dallanma paterni ve varyasyonları, terminal dallar arası bağlantı dallarının varlığı, hamstring kaslarına giden dalların siyatik sinirden ayrılma özelliği ve kas gövdesine giriş seviyeleri belirlendi. Siyatik sinirin 19 ekstremitede (%95) m. piriformis’in altından pelvisi terk ettiği, bir ekstremite (kadın, sol taraf) (%5) ise gluteal bölgeye çıkmadan önce terminal dallarına ayrılarak, n. peroneus communis’in m. piriformis içinden geçtiği, n. tibialis’in ise m. piriformis’in alt kenarından çıktığı tespit edildi. N. ischiadicus bifurkasyo seviyesi %35 uyluk proksimalinde, %35 uyluk orta bölümünde ve %30 uyluk distalinde tespit edildi. Terminal dallar arasında üç ekstremitede bağlantı dalı vardı. M. biceps femoris caput longum’a sıklıkla (%60) tek dal, m. semitendinosus ve m. semimembranosus’a ise sıklıkla ortak kökten (%60) giden dallar saptandı. M. biceps femoris caput longum ve m. semitendinosus için en sık proksimal’den (sırasıyla %65,2; %55,8) ve m. semimebranosus için ise en sık orta bölümden (%63,6) dal girişi vardı. N. ischiadicus’un çıkış yeri %80 vakada, TM-HS birleştiren hattın medialindeydi. Sinirin blokaj noktası, trochanter major’a çıkış yerine göre yaklaşık 2 cm daha yakındı. N. ischiadicus’un blokaj noktasındaki kalınlığı, çıkış noktasındakinden ortalama 4 mm daha azdı. Kalın terminal dalı tüm vakalarda n. tibialis idi. N. ischiadicus, gerek vücudumuzun en kalın ve uzun siniri oluşuyla gerekse de bacağın ve ayağın tüm kasları innerve etmesi nedeniyle oldukça önemli bir sinirdir. Sinirin çıkış bölgesindeki, terminal dallanma seviyesindeki ve yan dallarındaki varyasyonları önemini daha da artırmaktadır. Bu varyasyonlar piriformis sendromu gibi tuzak nöropatilere sebep olabilirken, cerrahların sinir trasesi boyunca yapacakları operasyonları ve sinir blokajlarını da zorlaştırmaktadır. Bu nedenle çalışmamızın sonuçlarının bölge ile ilgilenen sağlık profesyonelleri için faydalı olacağı düşüncesindeyiz.

Knowing the anatomy of n. ischiadicus, which is the thickest nerve of the body, and its terminal branches and its relationship with neighboring structures is important for many clinical applications. In this study, it was aimed to determine the morphological features of n. ischiadicus, to determine its variations, to evaluate the relations between the nerve and surrounding structures and to emphasize its clinical importance. Twenty lower extremities of adult human cadavers aged 40-80 years, fixed with 10% formalin in Necmettin Erbakan University Meram Medical Faculty Anatomy Department, were studied. Length, distance measurements (UU, EU, TM-SIPS, TM-HS, TM-ÇY, TM-BN, TI-ÇY, ÇY BFR, GM-BFR, ÇY-ID, ÇY-SD) and thickness measurements (SKç, SKb, TK, PCK) for morphometric evaluation, were made using electronic caliper and tape measure. Morphologically, variations in the exit site of the sciatic nerve, the terminal branching pattern and variations of the sciatic nerve, the presence of connecting branches between the terminal branches, the separation of the branches going to the hamstring muscles from the sciatic nerve and the level of entry into the muscle body were determined. The sciatic nerve leaves the pelvis under m. piriformis in 19 extremities (95%), and one extremity (female, left side) (5%) divides into terminal branches before exiting to the gluteal region, where n. peroneus communis passes through m. piriformis, n. tibialis was found to emerge from the lower edge of m. piriformis. N. ischiadicus bifurcation level was detected in 35% proximal thigh side, 35% mid thigh side and 30% distal thigh side. There were connecting branches in three extremities between the terminal branches. While it was determined that m. biceps femoris caput longum often found to go from a single root (%60), branches from m. semitendinosus and m. semimembranosus were often found to go from the common root (%60). For m. biceps femoris caput longum and m. semitendinosus, branch entry was most common from the proximal section (respectively, %65,2; %55,8) and for m. semimebranosus most frequently from the middle section (%63,6). The exit point of n. ischiadicus was medial to the TM-HS joining line in 80% of cases. The blockage point of the nerve was approximately 2 cm closer to the trochanter major than the exit point of nerve. The thickness of n. ischiadicus at the point of blockage was on average 4 mm less than at the point of exit. The thick terminal branch was n. tibialis in all cases. N. ischiadicus is an invaluable nerve, not only because it is the thickest and longest nerve in our body, but also because it innervates all the muscles in the leg and foot. While this is the case, the variations in the exit region, terminal branching level and side branches of the nerve increase its importance even more. While these variations may cause entrapment neuropathies such as piriformis syndrome, they also make it difficult for surgeons to perform operations and nerve blockages along the nerve tracing. For this reason, we think that the results of our study will be beneficial for health professionals interested in the region.