Okul müdürlerinin kişilik özellikleri ile çatışma yönetim stratejileri arasındaki ilişki

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2023

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu araştırmanın amacı, okul müdürlerinin kişilik özellikleri ile çatışma yönetim strateji düzeylerini çeşitli değişkenler açısından incelemek ve aralarında bir ilişki olup olmadığını belirlemektir. Araştırmanın evreni, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Gazze ilinde devlet okullarında görev yapmakta olan ortaokul müdürlerinden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise Gazze'de basit seçkisiz örnekleme tekniğiyle seçilen devlet ortaokullarında görev yapan 275 okul müdüründen oluşmaktadır. Tarama modelinde betimsel bir nitelik taşıyan araştırmada, veri toplamak amacıyla kişisel bilgi formu ve iki adet ölçek kullanılmıştır. Ölçeklerden biri "Kişilik Özellikleri Ölçeği", diğeri ise "Çatışma Yönetim Stratejileri Ölçeği"dir. Veriler elektronik ortam aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmada ortaokul müdürlerinin kişilik özelliklerinin duygusal dengesizlik, dışa dönüklük, açıklık, geçimlilik ve sorumluluk boyutlarının çatışmayı çözme stratejilerinin hükmetme, kaçınma, uzlaşma ve ödün verme boyutlarıyla ilişkisi incelenmiştir. Ayrıca ortaokul müdürlerinin kişilik özelliklerinin sosyo-demografik özelliklerden olan cinsiyet, yaş, öğrenim durumu, mesleki kıdem, medeni hal ve kurum statüsü değişkenleriyle ilişkisi incelenmiştir. Verilerin analizinde geçerlik ve güvenilirlik testleri ile faktör analizinden yararlanılmıştır. Araştırmada katılımcıların demografik özellikleri frekans ve yüzde aracılığıyla belirlenirken, ölçeklerden elde edilen verilerin normal dağılıp dağılmadığını saptamak için Kolmogorov-Smirnov testi yapılmıştır. Normal dağılım gösteren veriler parametrik testlerle (t testi ve Anova) analiz edilmiştir. Ayrıca, iki ölçek verileri arasındaki ilişkiyi saptamak için Pearson korelasyon katsayısından yararlanılmıştır. Yapılan analizlerden elde edilen bulgulara göre, okul müdürlerinin çatışma yönetimi stratejileri algılarının cinsiyet değişkenine göre farklılaşmadığı; kişilik özelliklerinin ise geçimlilik ve sorumluluk boyutlarında kadınlar lehine anlamlı derecede farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Okul müdürlerinin çatışma yönetimi stratejilerinin yaş değişkenine göre hükmetme ve kaçınma alt boyutlarında anlamlı düzeyde farklılaştığı; kişilik özelliklerinin ise duygusal dengesizlik, dışa dönüklük ve sorumluluk alt boyutlarında anlamlı derecede farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Diğer bir bulguya göre, okul müdürlerinin çatışma strateji yönetim algılarının öğrenim durumuna göre sadece ödün verme alt boyutunda anlamlı düzeyde farklılaştığı; kişilik özelliklerinin ise dışa dönüklük ve açıklık alt boyutlarında anlamı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Okul müdürlerinin çatışma strateji yönetim algılarının sadece uzlaşma alt boyutunda medeni hallerine göre farklılaştığı tespit edilirken öte yandan kişilik özelliklerinin hiçbir alt boyutunda anlamlı düzeyde farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca okul müdürlerinin çatışma yönetimi stratejileri algı puanlarının ödün verme, hükmetme ve kaçınma alt boyutlarında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği; kişilik özelliklerinin ise duygusal dengesizlik, dışa dönüklük, geçimlilik, sorumluluk boyutlarında anlamlı düzeyde farklılık gösterdiği saptanmıştır. Diğer bir bulguya göre, okul müdürlerinin çatışma yönetimi stratejileri algı puanlarının kurum statüsü değişkenine göre sadece hükmetme ve kaçınma alt boyutlarında; kişilik özelliklerinin ise açıklık dışındaki diğer boyutlarda anlamlı dercede farklılaştığı tespit edilmiştir. Korelasyon analizleri sonuçlarına bakıldığında, okul müdürlerinin çatışma çözme stratejilerine ait alt boyutlar ile okul müdürlerinin kişilik özelliklerine ait alt boyutlar arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkilerin olduğu görülmektedir. Elde edilen bu verilere dayanarak okul müdürlerinin çatışma yönetirken kullandıkları stillerin kişilik özelliklerinden etkilendiği söylenebilir. Yani kişilik özelliklerinin çatışma yönetme becerisi üzerinde önemli bir rol oynadığı ifade edilebilir. Araştırma sonucunda ise elde edilen bulgulara dayalı olarak araştırmacı ve uygulayıcılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
The aim of this study is to examine the personality traits of school principals and their conflict management strategy levels in terms of various variables and to determine whether there is a relationship between them. The sample of the research consists of school principals working in public schools in the province of Gaza in the 2021-2022 academic year. The sample of the research consists of 275 school principals working in public schools in Gaza, selected by simple random sampling technique. Personal information form and two scales were used to collect data in the research which has a descriptive nature in the survey model. One of the scales is the "Personality Traits Scale" and the other is the "Conflict Management Strategies Scale". Data were collected via e-mail. In the study, the relationship between the personality traits of secondary school principals and the dimensions of conflict resolution strategies to dominating, avoiding, integrating, compromise and obliging were examined. Additionally, the relationship between the personality traits of secondary school principals and socio-demographic characteristics such as gender, age, educational status, professional seniority, marital status and institution status were examined. Validity and reliability tests and factor analysis were used to analyze the data. While the demographics of the participants were determined by frequency and percentage in the study, the Kolmogorov-Smirnov test was used to determine whether the data obtained from the scales were normally distributed. Normally distributed data were analyzed using parametric tests (t-test and Anova). In addition, Pearson's correlation coefficient was used to determine the relationship between the data of the two measures. According to the results obtained from the analyses, principals' perceptions of conflict management strategies did not differ according to the gender variable. On the other hand, it was determined that personality traits differ significantly in favor of women in the dimensions of compatibility and responsibility. The conflict management strategies of school principals differed significantly in the sub-dimensions of control and avoidance according to the age variable. Additionally, it has been determined that personality traits differ significantly in the subdimensions of emotional instability, extraversion, and responsibility. According to another finding, principals' perceptions of conflict strategy management differ significantly only in the bargaining sub-dimension according to their educational status; It has also been observed that personality traits are significantly different in the sub-dimensions of extraversion and openness. While it was determined that the principals' perceptions of conflict strategy management differed according to their social status only in the reconciliation sub-dimension it was determined that there is no significant difference in any of the sub-dimensions of personality traits. In addition, principals' awareness scores of conflict management strategies were found to differ significantly in the Compromise, Control, and Stay away subdimensions; Personality traits were found to vary greatly in the dimensions of emotional instability, extraversion, agreeableness, and responsibility. According to another result, the degrees of perception of conflict management strategies for school principals were only in the sub-dimensions of control and avoidance according to the institution state variable; Additionally, it has been determined that personality traits are significantly different in other dimensions except for openness. When the results of correlation analyses are examined, it is found that there are positive and significant relationships between the sub-dimensions of conflict resolution strategies for school principals and the sub-dimensions of the personality traits of school principals. Based on these data, it can be said that the methods used by principals in conflict management are affected by their personal characteristics. In other words, it can be said that personality traits play an important role in conflict management skills. Finally, suggestions were made to researchers and practitioners based on the results.

Açıklama

Yüksek Lisans Tezi

Anahtar Kelimeler

Beş Faktör Kişilik Modeli, Çatışma, Çatışma Yönetim Stratejileri, Kişilik, Yönetici, Five Factor Model, Conflict, Conflict Management Strategies, Personality, Manager

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Olwan, H. (2023). Okul müdürlerinin kişilik özellikleri ile çatışma yönetim stratejileri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.