Genç yetişkinlerde kompulsif çevrimiçi satın alma davranışı ile travma sonrası bilişler ve ölüm kaygısının incelenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2023

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu araştırmanın amacı genç yetişkin bireylerde kompülsif çevrimiçi satın alma davranışı ile travma sonrası bilişler ve ölüm kaygısı arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Bu araştırmada nicel araştırma yönteminin türü olan ilişkisel araştırma modeli kullanılmıştır. Çalışma grubu 372 kadın (%79.7) ve 95 erkek (%20.3) olmak üzere toplam 467 genç yetişkin bireyden oluşmaktadır. Çalışma grubu yaş aralığı ortalaması 28.09 olarak hesaplanmıştır (x=28.09, ss=9.70). Çalışmada veri toplama araçları olarak Kompülsif Çevrimiçi Satın Alma Ölçeği, Travma Sonrası Bilişler Ölçeği, Ölüm Kaygısı Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde betimsel istatistikler, bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson korelasyon katsayısı, hiyerarşik regresyon analizi ve Bootstrap yöntemi ile aracılık analizi kullanılmıştır. Bu araştırmanın bulgularına göre genç yetişkin bireylerin kompülsif çevrimiçi satın alma davranışı puanları cinsiyete göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Kadın genç yetişkin bireylerin kompülsif çevrimiçi satın alma davranışı puanları erkek genç yetişkin bireylerin puanlarından anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu bulunmuştur. Genç yetişkin bireylerin kompülsif çevrimiçi satın alma davranışı puanları medeni duruma göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Bekar olan genç yetişkin bireylerin kompülsif çevrimiçi satın alma davranışı puanları evli olan genç yetişkin bireylerin puanlarından anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu bulgusu elde edilmiştir. Genç yetişkin bireylerin kompülsif çevrimiçi satın alma davranışı puanları herhangi bir işte çalışma durumu ve algılanan gelir düzeyine göre anlamlı düzeyde farklılaşmamaktadır. Genç yetişkin bireylerin kompülsif çevrimiçi satın alma davranışı puanları hafta içi internet kullanım süresine göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Hafta içi günlük internet kullanım süresi 5-6 saat olan genç yetişkin bireylerin puanlarının istatistiksel olarak daha yüksek olduğu bulgusu elde edilmiştir. Genç yetişkin bireylerin kompülsif çevrimiçi satın alma davranışı puanları hafta sonu internet kullanım süresine göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Hafta sonu günlük internet kullanım süresi 5-6 saat olan genç yetişkin bireylerin puanlarının istatistiksel olarak daha yüksek olduğu bulgusu elde edilmiştir. Yapılan korelasyon analizi sonucuna göre genç yetişkin bireylerin kompülsif çevrimiçi satın alma davranışı puanları ile travma sonrası bilişler ve ölüm kaygısı puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki elde edilmiştir. Travma sonrası bilişler ve ölüm kaygısı puanları arasında da pozitif yönde anlamlı bir ilişki elde edilmiştir. Hiyerarşik regresyon analizi sonucuna göre ise ölüm kaygısı ve travma sonrası bilişler puanları kompülsif çevrimiçi satın alma davranışı puanlarını anlamlı düzeyde yordamaktadır. Ayrıca yapılan aracılık analizi sonucuna göre travma sonrası bilişler ve kompülsif çevrimiçi satın alma davranışı arasındaki ilişkide ölüm kaygısı aracı rol oynamaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular ilgili alanyazın temel alınarak tartışılmış ve bulgulara dayalı çeşitli önerilere yer verilmiştir.
The aim of this research is to examine the relationships between compulsive online shopping behavior, post-traumatic cognition and death anxiety of young adult individuals. In this study, the relational research model, which is a type of quantitative research method, was used. The study group consisted of 467 young adults, 372 women (79.7%) and 95 men (20.3%). The age range of the study group was calculated as 28.09 (x=28.09, sd=9.70). Compulsive Online Shoping Behavior Scale, Post Traumatic Cognition Inventory, Death Anxiety Scale and Personal Information Form were used as data collection tools in the study. In the analysis of the data obtained, descriptive statistics, independent sample t-test, one-way analysis of variance, Pearson correlation coefficient, hierarchical regression analysis and Bootstrap method and mediation analysis were used. According to the findings of this study, the compulsive online shopping behavior scores of young adult individuals differ significantly according to gender. It was found that female young adult individuals' compulsive online shopping behavior scores were significantly higher than male young adult individuals' scores. Compulsive online shopping behavior scores of young adult individuals differ significantly according to marital status. It was found that the compulsive online shopping behavior scores of single young adult individuals were significantly higher than the scores of married young adult individuals. Compulsive online shopping behavior scores of young adults do not differ significantly according to their employment status and perceived income level. Compulsive online shopping behavior scores of young adult individuals differ significantly according to weekday internet usage time. It has been found that the scores of young adults who use the internet for 5-6 hours on weekdays are statistically higher. Compulsive online shopping behavior scores of young adults differ significantly according to weekend internet usage time. It has been found that the scores of young adults who use the internet for 5-6 hours on the weekend are statistically higher. According to the results of the correlation analysis, a positive and significant relationship was obtained between the compulsive online shopping behavior scores of young adults and their post-traumatic cognition and death anxiety scores. A positive and significant relationship was also found between post-traumatic cognitions and death anxiety scores. According to the hierarchical regression analysis results, death anxiety and post-traumatic cognition scores significantly predict compulsive online shopping behavior scores. In addition, according to the mediation analysis results, death anxiety plays a mediating role in the relationship between post-traumatic cognitions and compulsive online shopping behavior. The findings obtained as a result of the research were discussed on the basis of the relevant literature and various suggestions were made based on the findings.

Açıklama

Yüksek Lisans Tezi

Anahtar Kelimeler

Kompülsif Çevrimiçi Satın Alma Davranışı, Travma Sonrası Bilişler, Ölüm Kaygısı, Genç Yetişkin, Compulsive Online Shopping Behavior, Post-Traumatic Cognition, Death Anxiety, Young Adult

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Yakıcı, H. B. (2023). Genç yetişkinlerde kompulsif çevrimiçi satın alma davranışı ile travma sonrası bilişler ve ölüm kaygısının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.