Geometri başarısını etkileyen faktörler: Bir yapısal eşitlik modellemesi

Bu araştırmanın amacı, ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin geometriye yönelik tutum, özyeterlik ve kaygı gibi duyuşsal özelliklerinin ve bilişsel özelliklerden olan uzamsal görselleştirme becerilerinin, geometri başarısını yordamaları ile kendi aralarındaki ilişkinin belirlenmesidir. Tarama modelindeki bu araştırma 2012-2013 öğretim yılı ikinci döneminde Aksaray İli Merkez İlçedeki ortaokullarda öğrenim görmekte olan 487 öğrencinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen "Geometri Tutum Ölçeği", "Geometri Kaygı Ölçeği", "Geometri İnanç Ölçeği", "Geometri Başarı Testi" , Cantürk-Günhan ve Başer (2007) tarafından geliştirilen "Geometri Özyeterlik Ölçeği" ve Yıldız (2009) tarafından Türkçe'ye uyarlanan "Uzamsal Görselleştirme Testi" ile toplanmıştır. Verilerin analizinde LISREL 9.1, AMOS 19.0 ve SPSS 17.0 programları kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, öğrencilerin geometriye yönelik tutum ve özyeterlik düzeylerinin yüksek, geometriye yönelik kaygılarının ise orta düzeyde olduğu görülmüştür. Uzamsal görselleştirme becerilerinin düşük düzeyde ve geometri başarılarının orta düzeyde olması da araştırmanın sonuçları arasındadır. Araştırma bulguları, geometri başarısı, uzamsal görselleştirme becerisi, geometriye yönelik özyeterlik, tutum ve kaygı arasındaki tüm ikili ilişkilerin anlamlı olduğunu ortaya koymaktadır. Araştırmada ilgili literatür dikkate alınarak, araştırmacı tarafından bir model geliştirilerek, geometriye yönelik duyuşsal özellikler, uzamsal görselleştirme becerisi ve geometri başarısı değişkenleri arasındaki doğrudan ve dolaylı ilişkiler test edilmiştir. Uzamsal görselleştirme becerisi ile duyuşsal özellikler arasındaki ilişkinin; duyuşsal özellikler ile geometri başarısı arasındaki ilişkinin; uzamsal görselleştirme becerisi ile geometri başarısı arasındaki ilişkinin pozitif yönde ve anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Duyuşsal özellikler uzamsal görselleştirme becerisinin %26'sını açıklarken, geometri başarısının %35'ini açıklamıştır. Geometriye yönelik duyuşsal özelliklerin, geometri başarısını dolaylı yordama gücünün ise %7 olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Geometri başarısı, geometriye yönelik tutum, geometriye yönelik özyeterlik, geometri kaygısı, uzamsal görselleştirme becerisi, yapısal eşitlik modellemesi

The aim of this study was to examine predictor and explanatory relationships between eight grade students affective factors such as geometry attitude, geometry self efficacy and geometry anxiety, spatial visualization skills and geometry achievement. The study was conducted on 487 eight grade students in Aksaray province during the spring semester of 2012-2013 academic year. Geometry Attitude, Geometry Anxiety, Geometry Self- Efficacy Scale, Spatial Visualization Test and Geometry Achievement Test which were developed by researcher, Geometry Self- Efficacy Scale which were developed by Cantürk-Günhan and Başer (2007) and Spatial Visualization Test which were adapted to Turkish by Yıldız (2009) were used as data collection tools. LISREL 9.1, AMOS 19.0 and SPSS 17.0 programmes were used for data analyses. According to the findings obtained from the study, students' geometry self-efficacy, geometry attitude level is high grade and anxiety level is middle grade. In addition students spatial visualization skills is low and geometry success is middle grade. The findings of the study revealed that the relationships between geometry achievement, spatial visualization skills, geometry self-efficacy, geometry attitude and geometry anxiety were statistically significant. Based on the model developed in the study, it was found that relationship between spatial visualization skills and affective factors, affective factors and geometry achievement, spatial visualization skills and geometry achievement were positive and significant. It was observed that affective factors directly explained 26% of variance on spatial visualization skills, 35% of variance on geometry achievement. Affective factors indirectly explained 7% of variance on geometry achievement. Keywords: Geometry achievement, geometry attitude, geometry self-efficacy, geometry anxiety, spatial visualization skills, structural equation model