XIII. yüzyıl Konya mahalle mescitlerinde kullanılan kubbeye geçiş elemanları
Yükleniyor...
Tarih
2018
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Dörtgen ya da çokgen plan şemasından, daire tabanlı kubbe örtüsüne geçişi sağlayan mimari elemanlar; tarihsel süreç içerisinde medrese, cami, han,hamam, mescit gibi farklı yapı tiplerinde kullanılmıştır. Anadolu Selçuklularının13. yy. da inşa ettikleri, tek kubbeli mahalle mescitleri de geçiş elemanlarının kullanıldığı bir yapı türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Tek kubbeli Anadolu Selçuklu mescitleri, mahalle aralarında inşa edilmiş küçük boyutta yapılardır.Değişen kare veya kareye yakın planlı, üzeri kubbe ile örtülü ana mekâna sahip olan bu mescitlerde kubbe ile alt yapı arasında kubbeye geçiş elemanları yer almaktadır. Çalışma kapsamında Konya kent merkezi Meram ilçesinde yer alan,pandantif geçiş elemanının kullanıldığı Abdülmümin Mescidi, üçgenli kuşaksisteminin kullanıldığı Aksinne Mescidi ve üçlü tromp sisteminin kullanıldığıHoca Hasan Mescidi incelenmiştir. Bu yapılarda kullanılan kubbeye geçişelemanlarının bezemesiz ve küçük ölçekte olduğu tespit edilmiştir.
The architectural components providing transition from quadrilateral or polygonal plan scheme to dome with circle base had been used in different building types like masjid, Turkish baths, inns, mosques and madrasa in historical process. The neighborhood masjid with one dome built by Anatolian Seljuks in 13th century is one of these types of buildings where these transition components were used. The masjids with one dome are small size buildings built in between neighborhoods. These masjids have a main space covered with dome with changing square or semi-square plan and there are transition components between the dome and the lower structure. In the scope of this study, in Konya city center Meram district, Abdülmümin Masjid with pendentive transition components, Aksinne Masjid with triangular belt system and Hoca Hasan Masjid with triple squinch system are investigated. It has been determined that the dome transitional components used in these structures are unadorned and small in scale.
The architectural components providing transition from quadrilateral or polygonal plan scheme to dome with circle base had been used in different building types like masjid, Turkish baths, inns, mosques and madrasa in historical process. The neighborhood masjid with one dome built by Anatolian Seljuks in 13th century is one of these types of buildings where these transition components were used. The masjids with one dome are small size buildings built in between neighborhoods. These masjids have a main space covered with dome with changing square or semi-square plan and there are transition components between the dome and the lower structure. In the scope of this study, in Konya city center Meram district, Abdülmümin Masjid with pendentive transition components, Aksinne Masjid with triangular belt system and Hoca Hasan Masjid with triple squinch system are investigated. It has been determined that the dome transitional components used in these structures are unadorned and small in scale.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kubbe, Kubbeye geçiş elemanı, Konya, Mescit, Dome, Transition components to dome, Masjid
Kaynak
Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
13
Sayı
26
Künye
Yaldız, E., Turan, Ş. N. (2018). XIII. yüzyıl Konya mahalle mescitlerinde kullanılan kubbeye geçiş elemanları. Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 13, 16, 163-187.
