Yazar "Öztürk, Ahmet Tayfun" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde dikte uygulamalarının kullanımı
    (Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2024) Öztürk, Ahmet Tayfun; Göre, Zehra
    Bu araştırmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde temel düzeyde (A1-A2) dikte metinleri geliştirmek, geliştirilen dikte metinlerini uygulamak, uygulamalarda yapılan işlemleri ayrıntılı bir biçimde açıklamak, uygulamalardaki gözlemleri yansıtmak ve dikte uygulamalarına katılan öğrencilerin uygulamalara ilişkin algılarının uygulamalar öncesi ve sonrası nasıl bir değişime uğradığını ortaya çıkarmaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması kullanılmıştır. Araştırmada eylem araştırmasının işbirlikçi eylem araştırması yöntemi ve sarmal eylem araştırması modelinden yararlanılmıştır. Araştırma 2023-2024 öğretim yılında Ankara’daki bir devlet üniversitesinin Türkçe öğretim merkezinde A1-A2 kurunda Türkçe öğrenen 14 yabancı öğrenciyle yapılmıştır. Araştırmadaki veriler; kişisel bilgi formları, öğrenci ürünleri, dikte uygulaması uygulayıcı gözlem formları ve ön algı-son algı anketleriyle toplanmıştır. Elde edilen veriler, sistematik analitik analiz yaklaşımı/sürekli karşılaştırma yöntemi ve içerik analizi yöntemleriyle çözümlenmiştir. Araştırmada 12 kriter ve uzman görüşleriyle 30 metin A1 düzeyi ve 30 metin A2 düzeyi için olmak üzere toplamda 60 dikte metni geliştirilmiştir. Çalışmada geliştirilen dikte metinlerinden 15’i A1 düzeyinde, 17’si A2 düzeyinde kullanılarak toplamda 32 dikte uygulaması yaptırılmıştır. Araştırmada dikte metinlerinin özellikleri, dikte uygulamalarının nasıl yapıldığı, öğrencilerin dikte uygulamalarında yaptıkları yanlışlar, dikte uygulamaları sürecindeki gelişimleri, dikte uygulamaları hakkındaki görüşleri, uygulamalar öncesi ve sonrası algıları bulgulanmıştır. Araştırma sonucunda dikte uygulamalarının katkılarını içeren ön algı ve son algı anketinde bulunan 20 maddenin tamamında öğrencilerin dikte uygulamalarına ilişkin algılarının olumlu yönde değiştiği tespit edilmiştir. Öğrenciler, dikte uygulamalarına karşı olumlu yönde değişen algılarını odak grup görüşmesinde de düşünceleriyle belirtmişlerdir. Dikte uygulamaları sayesinde öğrencilerin dinlediklerini yazma hızlarının arttığı, yazarken yaptıkları yanlışların gözle görülür bir biçimde azaldığı gözlemlenmiştir. Ayrıca öğrencilerin ‘e, ı, i, o, ö, u, ü’ ünlü seslerinde ve ‘b, c, ç, ğ, j, l, h, p, s, ş, y’ ünsüz seslerinde sorun yaşadıkları ve ses temelli, sözcük temelli, ses olayları açısından ve yazım-imlâ kuralları açısından yanlış yaptıkları görülmüştür. Uygulamalarda sürekli olarak en çok hata yapanlar arasında bulunan öğrencilerin kur sınavlarında da başarısız oldukları tespit edilmiştir. İçerisinde belirli bir dil bilgisi yapısını barındıran metinlerle yapılan dikte uygulamalarında öğrencilerin dil bilgisi konusunu pekiştirmelerinin sağlandığı ve dil bilgisi konularıyla ilgili eksikliklerinin, yaptıkları yanlışların tespit edilebildiği ve düzeltilebildiği saptanmıştır. Bunlarla birlikte dikte uygulamalarıyla sözcük öğretiminin gerçekleştirildiği, dikte uygulamalarından öğrencilerin yazılarına başlık koyma alışkanlığı kazandığı, sayfa düzenine özen gösterdikleri, yazılarını bağlama uyarak yazdıkları, noktalama işaretlerini doğru kullandıkları, yazım-imlâ kurallarına dikkat ettikleri kısacası bir yazma kültürü elde ettikleri gözlemlenmiştir. Dikte uygulamalarının öğrencilerin dil öğrenme motivasyonlarını ve dinleme konsantrasyonlarını artırdığı görülmüştür. Bazı araştırmacılar tarafından sıkıcı olduğuna ilişkin olumsuz bir algısı olan dikte uygulamalarının belirli koşullarla yaptırıldığında etkili ve eğlenceli bir sınıf etkinliği olduğu kanıtlanmıştır. Çalışmanın sonuçlarından hareketle yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde-özellikle temel düzeyde-dikte uygulamalarının geliştirilmiş dikte metinleriyle düzenli olarak yaptırılması, B1-B2-C1 düzeylerinde de dikte metinlerinin geliştirilmesi, uygulanması ve alanda görev yapan öğreticilerin dikte uygulamalarını düzenli olarak yaptırmasının sağlanması için farklı türdeki materyallerden yararlanarak dikte uygulamalarına yönelik öğretim materyallerinin hazırlanması önerisinde bulunulmuştur.