Yazar "Adatepe, Adem" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Elektrikli bir karavan tasarımı ve elektronik itki kontrol sisteminin geliştirilmesi
    (2022-10-13) Adatepe, Adem; Gökçe, Barış
    Taşımacılık alanında otobüslerin, kamyonların ve treylerlerin önemli bir rol oynadığı bilinmektedir. Bununla birlikte kamyonlar ve treylerler dünyadaki CO2 emisyonlarının artmasına büyük oranda etkilemektedir. Yeni elektrik araçların üretilmesinin yanında mevcut araçların elektriksel dönüşümü konusunda çalışmalar ilerlerken yakıt tüketimini etkileyen treylerler üzerinde çalışmaların yapılmaya başlandıgı görülmektedir. Gerek ağır yük araçların ayrılmaz bir parçası olan treylerlerin ve çekiciler olsun ve gerek günlük hayatta kullanılan karavan ve küçük treyler olsun yakıt/enerji tüketimine etkisini azaltmak için elektrikli treyler ve çekicilerin elektriksel dönüşümü yenilikçi değişim için büyük bir potansiyel avantaj vaat etmektedir. Elektrikli treyler ve çekiciler sadece var olan batarya gücünü kullanmamakta aynı zamanda hibrit sistemler ile rejeneratif olarak eş zamanlı elektrik üretimide sağlamaktadır. Bu da tercih edilme potansiyelini arttırmaktadır. Böylece frenleme ve yavaşlama sırasında kazanılan güç bataryalarda depolanarak yokuş tırmanış zamanında tersinde kullanılarak çekiş gücü elde edilmektedir. Bu sayede elde edilen çekiş gücü ile çekici aracın yakıt tüketimi azaltılarak tasarruf sağlanmaktadır. Bu tez çalışmasının temel amacı, elektrik tahrikli bir karavan treylerin itki kontrol sisteminin tasarımının geliştirilmesidir. Bu elektrik tahrikli karavan treyler hem düşük motor hacmine sahip küçük boyutlu taksiler ve elektrikli araçlarla kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Yukarıda bahsedilen iklim değişikliği, taşımacılıkta araç sayılarının giderek artması, fosil yakıtların tükenmesi, hava kirliliği ve elektrikli araçların artık öncelikli tercih edilebilir araçlar arasına alınması gibi sebeplerden dolayı treyler ve çekicilerinde elektrikli olarak talebi giderek artmaktadır. Elektrikli bir araca veya düşük motor hacimli bir araca bir römork veya bir karavan bağlamak, çok fazla yakıt tüketimine ve menzilin azalmasına neden olmaktadır. Treyler veya çekicilerde elektrik tahriki kullanmak öndeki çeken aracın kayıplarını telafi etmektedir. Bu tezi gerçekleştirmek amacı ile Crawler IZZ458 çekme tip olan karavan kullanılmıştır. IZZ458 üzerinde gerekli mekanik değişiklikler yapılarak HUB motorlar ve elektrik motor sürücüleri karavan üzerine montajı gerçekleştirilmiştir. Elektrikli karavan sistemini kontrol etmek amacı ile EKÜ montajı gerçekleştirilerek elektrik motor sürücüleri arasındaki elektriksel bağlantılar ve güç bağlantıları gerçekleştirilmiştir. Can ağı haberleşme protokolleri olan J1939 ve CanOpen sistemleri karavan boyunca fiziksel olarak kurulmuştur. Elektrikli karavan sisteminin doğru bir şekilde çalışabilmesi için çeşitli kontrol kartları ve sensörler sisteme entegre edilmiştir. Elektrikli itki sisteminin doğru bir şekil de çalışabilmesi için elektrikli karavan alt yapısının tamamlanmasından sonra sistemi kontrol etmek amacı ile çeki demiri üzerinde kuvvet kontrolü yapmak amaçlamıştır ve sisteme PID kontrol uygulanmıştır. PID kontrol uygulamasından çeşitli sebeplerden dolayı verim alınamamıştır. İkinci aşamada hız ve eğim kontrolü yapılarak Sugeno bulanık mantık algoritması kullanılarak itki sisteminin kontrolü gerçekleştirilmiştir, bunun için radyo frekansı haberleşmesi ile elektrikli karavan üzerindeki sensörlerden veri toplanmıştır ve Sugeno bulanık mantık kontrol algoritması da bulunan üyelik fonksiyonlarının sınırları belirlenmiştir. Deneysel olarak sistem sürekli izlenerek uzman kişi bakışı oluşturularak sistemde bulunan q, p, r katsayıları sürekli eğitilerek elektrikli karavan ve çekici araç uyumluluğu sağlanmıştır. İtki kontrol sisteminin aktif olması ile çekici araç yakıt tüketiminde, itki sisteminin kapalı olması durumuna karşı %50-%80 arasında yakıt tasarrufu sağlanmıştır. Toplanan veriler ve kullanıcı deneyimleri Sugeno bulanık mantık kontrol algoritmasının başarısını göstermektedir.