Yazar "Demirok, Eda" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Gelibolulu Mustafa Âlî Dîvânı’nda Sosyal Hayata İlişkin Unsurlar
    (Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2022) Demirok, Eda; Atik Gürbüz, İncinur
    XVI. yüzyıl, Osmanlı sanatı ve edebiyatı için bir altın bir çağ olmuştur. Bu dönemde çeşitli sanatçılar yetişmiş, Osmanlı kültür hayatına farklı soluklar getirmiştir. Sarayın da sanat ve edebiyata verdiği destek sonucunda bu yüzyılda ortaya çıkan eser sayısı bir hayli artmıştır. Bu ortamda farklı şiir türleri denenmiş ve imparatorluğun sınırları genişledikçe değişik kültürler tanınmaya başlanmıştır. Yaşanan bu gelişmeler toplumu oluşturan her alanla birlikte klasik Türk edebiyatını da zenginleştirmiştir. Osmanlı Devleti’nin yükselme döneminde olduğu ve topraklarının en geniş sınırlara ulaştığı bu yüzyılda, önceki yüzyıllardan farklı olarak kültürel çeşitlilik hızla artmıştır. Türk toplumu kendi gelenek ve göreneklerini muhafaza ederken tanıştığı yeni kültürlerden de etkilenmiştir. Bu kültürel zenginlik yalnızca toplumsal hayatla sınırlı kalmamış, edebi eserlerde de hayat bulmuştur. Bu noktada Gelibolulu Mustafa Âlî’nin Dîvân’ı da XVI. yüzyıl Osmanlı kültür ve toplumsal yaşamını yansıtması bakımından önemlidir. Âlî, toplumdaki çeşitli kültürel unsurları bir sanatçı bakışıyla tespit ederek onları şiirlerine konu etmiş ya da bir malzeme unsuru olarak kullanmıştır. Bazen oyun ve eğlenceler onun şiirinin malzeme unsuruyken bazen de hastalıklar ve afetler şiirlerine konu olmuştur. Öte yandan Dîvan’da yer alan ülke ve şehir adlarından da devletin sınırlarının genişlediği ve kültürel zenginleşmenin yaşandığı anlaşılmaktadır. Bahsedilenler ve benzeri örneklerden hareketle Âlî Dîvânı’nı XVI. yüzyıl Osmanlı kültürünü ve toplumunun bir aynası olarak değerlendirmek de yanlış olmayacaktır. Bu çalışmanın amacı XVI. yüzyıl klasik Türk edebiyatı şairlerinden Gelibolulu Mustafa Âlî’nin Dîvân’ında sosyal hayat ve toplumsal kültür ögelerini tespit etmektir. Bu amaçla Gelibolulu Mustafa Âlî’nin Dîvân’ı incelenmiş ve elde edilen bulgular çeşitli başlıklar altında tasnif edilerek açıklanmıştır. Çalışmada Âlî Dîvânı’nın XVI. yüzyıl Osmanlı sosyal hayatını yansıtması bakımından önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.