Uzay iklim koşullarının toplam elektron yoğunluğu (TEC) üzerindeki etkisinin incelenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Güneş sistemi veya Güneş sistemi dışında iyonosferde beklenmedik düzensiz değişimler uzay iklim koşullarını
oluşturmaktadır. Dünya’ya yakın, uzay iklim koşullarını değiştiren uzay iklimini daha iyi anlamak ve yorumlamak
için bazı indisler kullanılır ve bunlara uzay iklim koşulları indisleri denir. Uydu bazlı iletişim çağında iyonosfer
tabakası önemli bir yere sahiptir. Atmosfer katmanlarından biri olan iyonosfer, yeryüzünden yaklaşık 60 km ile
1000 km arasında yükseklikte yer alır. İyonosfer tabakasında çok sayıda elektron bulunmaktadır. Elektron
yoğunluğu düzenli ve düzensiz etmenlere bağlı olarak değişim göstermektedir. İyonosfere ait modellemeler
yapılırken bu etmenlere dikkat edilmesi gerekir. Uzay iklim koşulları haberleşme sistemleri, uydular, astronotlar,
GNSS sistemi gibi birçok alanı olumsuz etkilemektedir. Bu etkileri bilmek, en aza indirmek ve planlar
geliştirmemiz için uzay iklim koşullarının ve indislerinin incelenmesi gerekmektedir. Bu tez çalışması kapsamında
uzay iklim koşulları ve indisleri hakkında detaylar verilmiştir. Ayrıca uzay iklim koşullarının iyonosferik TEC
değişimleri üzerindeki etkisini incelemek için farklı zaman dilimlerinde kuzey ve güney yarımkürede farklı enlem
bölgelerinden IGS istasyonları seçilmiştir. Bu istasyonlara ait GPS-TEC analizlerine ait sonuçlar uzay iklim
koşullarıyla ilişkili olarak değerlendirilmiştir. Sonuçlar, iyonosferde herhangi bir TEC anomalisi olup olmadığının
belirlenmesinde jeomanyetik fırtına ve güneş aktivite indislerinin yanı sıra, plazma yoğunluğunun, manyetik alan
değişiminin, parçacık akısı indislerinin de dikkate alınması gerektiğini göstermiştir.
Unexpected irregular changes in the ionosphere in the solar system or outside the solar system create space weather conditions. Some indices are used to better understand and interpret the space weather, which changes space weather conditions close to Earth, and these are called space weather conditions indices. In the age of satellite based communication, the ionosphere layer has an important place. The ionosphere, one of the layers of the atmosphere, is located at an altitude of about 60-1000 km from the earth. There are many electrons in the ionosphere layer. Electron density varies depending on regular and irregular factors. These factors should be taken into consideration while modeling the ionosphere. Space weather conditions adversely affect many areas such as communication systems, satellites, astronauts, GNSS system. In order to know, minimize these effects and develop plans, it is necessary to examine space weather conditions and indices. Within the scope of this thesis, details about space weather conditions and indices are given. In addition, IGS stations were selected from different latitude regions in the northern and southern hemispheres at different time periods in order to examine the effect of space weather conditions on ionospheric TEC changes. The results of the GPS-TEC analyzes of these stations were evaluated in relation to the space weather conditions. The results showed that in determining whether there is any TEC anomaly in the ionosphere, in addition to geomagnetic storm and solar activity indices, plasma density, magnetic field variation, particle flux indices should also be taken into account.
Unexpected irregular changes in the ionosphere in the solar system or outside the solar system create space weather conditions. Some indices are used to better understand and interpret the space weather, which changes space weather conditions close to Earth, and these are called space weather conditions indices. In the age of satellite based communication, the ionosphere layer has an important place. The ionosphere, one of the layers of the atmosphere, is located at an altitude of about 60-1000 km from the earth. There are many electrons in the ionosphere layer. Electron density varies depending on regular and irregular factors. These factors should be taken into consideration while modeling the ionosphere. Space weather conditions adversely affect many areas such as communication systems, satellites, astronauts, GNSS system. In order to know, minimize these effects and develop plans, it is necessary to examine space weather conditions and indices. Within the scope of this thesis, details about space weather conditions and indices are given. In addition, IGS stations were selected from different latitude regions in the northern and southern hemispheres at different time periods in order to examine the effect of space weather conditions on ionospheric TEC changes. The results of the GPS-TEC analyzes of these stations were evaluated in relation to the space weather conditions. The results showed that in determining whether there is any TEC anomaly in the ionosphere, in addition to geomagnetic storm and solar activity indices, plasma density, magnetic field variation, particle flux indices should also be taken into account.
Açıklama
Yüksek Lisans Tezi
Anahtar Kelimeler
İyonosfer, TEC, Uzay İklim Koşulları, Uzay İklim Koşulları İndisleri, Ionosphere, Space Weather Conditions, Space Weather Indices
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Güngör, M. (2022). Uzay iklim koşullarının toplam elektron yoğunluğu (TEC) üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Harita Mühendisliği Anabilim Dalı, Konya.
