Çok dönemli, çok ürünlü imalat sistemlerinde optimal sipariş kabul/ret ve stok kararları için matematiksel bir model ve uygulama
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Günümüzde, üreticiler genellikle istikrarsız piyasa talebine dayalı satış ve üretim kararları almak zorundadır. Bu üretim ortamında, şirketler sınırlı kaynaklar altında hangi müşteri siparişlerini yerine getireceklerini veya hangi ürünleri stoklayacaklarını belirlemek zorunda kalabilmektedirler. Bu amaçla çalışmada, çok dönemli ve çok ürünlü hibrit siparişe üretim - stoka üretim sistemlerinde optimal sipariş kabul/ret ve stok kararlarını belirlemek amacıyla bir karma tamsayılı matematiksel programlama modeli önerilmiştir. Modelde stok maliyetleri, üretim maliyetleri, stok bulundurmama maliyetleri, bütçe, üretim süresi, işgücü kısıtları ve her bir sipariş için maliyetler dikkate alınmaktadır. Her bir dönem için model, stok için üretim veya sipariş kabul/ret kararı verirken kaynak kullanımını, üretim teslim sürelerini, stok maliyetlerini ve stoksuz kalma maliyetlerini dikkate alır. Ayrıca, model stok için üretim, sipariş için üretim ve güvenlik stok seviyelerinin miktarlarını belirlemekte ve tüm bunları nihai kâr hedefine göre optimize etmektedir. Çalışmada üretim stratejileri, stok maliyetleri ve stok türleri kapsamlı bir şekilde tartışılmaktadır. Çalışmada önerilen matematiksel modelin doğruluğunu test etmek amacıyla bir dizi çalışma gerçekleştirilmiştir. Öncelikle, bir kimya işletmesinden elde edilen veriler kullanılarak gerçek hayat uygulaması gerçekleştirilmiştir. Ele alınan problem farklı senaryolar altında araştırılarak modelin duyarlılığı ve yetenekleri test edilmiştir. Ayrıca, problem boyutunun arttığı durumlarda matematiksel modelin sınırlılıklarını analiz etmek amacıyla bir deneysel çalışma gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla farklı boyutlarda test problemleri geliştirilerek önerilen matematiksel modelin etkinliği ölçülmüştür.
Manufacturers often have to make sales and production decisions based on unstable market demand in today's business environment. In this production environment, companies may need to determine which customer orders to fulfill or which products to stock under limited resources. To achieve this objective, this study proposes a mixed-integer mathematical programming model to determine optimal order acceptance/rejection and inventory decisions using in a multi-period and multi-product hybrid maketo-order (MTO) and make-to-stock (MTS) system. The model considers inventory costs, production costs, stockout costs, budget constraints, production lead time, labor constraints, and costs for each order. For each period, the model considers resource utilization, production lead times, stock costs, and stockout costs when making decisions on production for stock or order acceptance/rejection. Additionally, the model determines the production quantities for stock and order, and safety stock levels, optimizing them based on the ultimate profit objective. The study extensively discusses production strategies, stock costs, and types of inventory. A series of analyses are conducted to validate the accuracy of the proposed mathematical model. Firstly, a real-life application is performed using data obtained from a chemical plant. The problem is investigated under different scenarios to test the model's sensitivity and capabilities. Furthermore, an experimental study is conducted to investigate the limitations of the mathematical model as the problem size increases. For this purpose, test problems of different sizes are developed to measure the effectiveness of the proposed mathematical model.
Manufacturers often have to make sales and production decisions based on unstable market demand in today's business environment. In this production environment, companies may need to determine which customer orders to fulfill or which products to stock under limited resources. To achieve this objective, this study proposes a mixed-integer mathematical programming model to determine optimal order acceptance/rejection and inventory decisions using in a multi-period and multi-product hybrid maketo-order (MTO) and make-to-stock (MTS) system. The model considers inventory costs, production costs, stockout costs, budget constraints, production lead time, labor constraints, and costs for each order. For each period, the model considers resource utilization, production lead times, stock costs, and stockout costs when making decisions on production for stock or order acceptance/rejection. Additionally, the model determines the production quantities for stock and order, and safety stock levels, optimizing them based on the ultimate profit objective. The study extensively discusses production strategies, stock costs, and types of inventory. A series of analyses are conducted to validate the accuracy of the proposed mathematical model. Firstly, a real-life application is performed using data obtained from a chemical plant. The problem is investigated under different scenarios to test the model's sensitivity and capabilities. Furthermore, an experimental study is conducted to investigate the limitations of the mathematical model as the problem size increases. For this purpose, test problems of different sizes are developed to measure the effectiveness of the proposed mathematical model.
Açıklama
Yüksek Lisans Tezi
Anahtar Kelimeler
Sipariş Seçimi, Stok Yönetimi, Siparişe Üretim, Stoka Üretim, Karma Tamsayılı Matematiksel Programlama, Order Selection, Inventory Management, Make-to-Order, Make-to-Stock, MixedInteger Mathematical Programming
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Özaydın, A. (2023). Çok dönemli, çok ürünlü imalat sistemlerinde optimal sipariş kabul/ret ve stok kararları için matematiksel bir model ve uygulama. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Konya.
