Necmettin Erbakan Üniversitesi Kurumsal Akademik Arşivi
DSpace@Erbakan, Necmettin Erbakan Üniversitesi tarafından doğrudan ve dolaylı olarak yayınlanan; kitap, makale, tez, bildiri, rapor, araştırma verisi gibi tüm akademik kaynakları uluslararası standartlarda dijital ortamda depolar, Üniversitenin akademik performansını izlemeye aracılık eder, kaynakları uzun süreli saklar ve yayınların etkisini artırmak için telif haklarına uygun olarak Açık Erişime sunar.
Güncel Gönderiler
Telerehabilitasyon temelli egzersiz ve takip programının geliştirilmesi ve lumbal disk hernisi olan hastalarda etkinliğinin araştırılması
(Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2025) Aksu, Türkislam; Altuntaş Yılmaz, Neslihan
Lumbal disk hernisi, genç ve orta yaşlı hastalarda omurgayı sıklıkla etkileyen yaygın bir mekanik durumdur. Telerehabilitasyonun kullanımı son yıllarda artmıştır. Yapılan literatür çalışmasında ev programı verilen lumbal disk herniasyonu olan hastalarda telerehabilitasyon ile broşür eğitiminin etkinliğinin karşılaştırıldığı çalışmaya rastlanmamıştır. Bizim çalışmamızın amacı web tabanlı telerehabilitasyon temelli egzersiz ve takip programı geliştirerek hastalarda ev egzersiz programı sürecinde geliştirilen takip programının geleneksel yöntem ile karşılaştırılmasının sağlanmasıdır. Çalışma için web tabanlı telerehabilitasyon temelli egzersiz ve takip programı geliştirildi. Programın etkinliği için klinik çalışmaya 80 hasta davet edildi. Bunlarda 34 tanesi çalışmanın dışlanma kriterlerine sahip olduğu için çıkarıldı. 46 katılımcı rastgele iki müdahale grubuna atandı. Broşür Grubu (n=23) ve Telerehabilitasyon Grubu (n=23). Her iki gruba da ev programı tedavi protokolü öncesinde ve sonrasında ağrı şiddeti değerlendirmek için Görsel Analog Skala (VAS) (genel, dinlenme aktivite, gece uykuda), engellilik düzeyini değerlendirmek için Oswestry Bel Özürlülük Anketi, yaşam kalitesi ölçeği SF12 Fiziksel ve zihinsel birleşen skorları, statik ve dinamik bel kas kuvvet ve enduransı ölçümleri yapıldı. Tedavi öncesinde elde edilen parametreler karşılaştırıldığında sadece dinamik bel kas kuvvet ve enduransında anlamlı fark broşür grubu lehinde (p=0,018) idi. 4 hafta süren tedavi sonrası elde edilen analizde grup içinde broşür grubunda sadece SF-12 Zihinsel parametrede iyileşme görülmedi (p=0,101), telerehabilitasyon grubunda tüm parametrelerde iyileşme dikkat çekti (p<0.001), gruplar arasında ise VAS dinlenme, gece ve SF-12 Fiziksel parametrelerde anlamlı fark bulunmadı (p=0,117; 0,051; 0,238). Bu çalışmanın sonuçları hem Broşür Grubunun hem de Telerehabilitasyon Grubunun tedaviyi takiben ağrı seviyelerinde, fonksiyonel engellilikte, kas gücünde ve yaşam kalitesinde önemli iyileşmeler yaşadığını göstermektedir. Bununla birlikte, Telerehabilitasyon Grubu, ağrının azaltılması, fonksiyonel engellilik, kas gücü ve ruh sağlığı dahil olmak üzere birçok parametrede bir şekilde daha fazla ilerleme göstermiştir. Bu sonuçlar, telerehabilitasyon yönteminin, broşür temelli egzersiz programına kıyasla daha etkili olduğunu göstermiştir.
Doğadan esinlenmiş bütünleşik uçan kanat tasarımının aerodinamik karakteristiklerinin deneysel olarak incelenmesi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2024) Özden, Muhammed Akif; Özgören, Muammer
Hızla gelişen günümüz dünyasında, hızlı ve güvenli ulaşımın yanı sıra uzak veya tehlikeli bölgelere erişim talebi artmaktadır. İnsansız Hava Araçları (İHA'lar) veya dronlar, bu talepleri karşılamada kilit bir rol oynar. İnsan müdahalesini ortadan kaldırarak, İHA'lar keşif, gözetim ve zorlu arazilerde ulaşım gibi görevlerde mükemmel performans gösterirler. Bu çok yönlü araçlar aynı zamanda tarım, medya, eğlence ve askeri sektörlerde yüksek manevra kabiliyeti, uzun uçuş süresi ve maliyet etkinliği gibi avantajlar sunmaktadır. Bu tez çalışmasında doğadan esinlenilmiş bütünleşik kanatlı hava aracı tasarımının aerodinamik özelliklerinin deneysel olarak incelenmiştir. Yapılan araştırma biyomimetik bir uygulama olup İHA'ların aerodinamik verimliliğini artırmaya yönelik katkıda bulunulmuştur. Hayalet vatozun kıvrık kanat yapısı ve akrobatik manevralarından esinlenerek taklit edilerek modeller SolidWorks yazılımı ile tasarlandı ve üç boyutlu baskı teknolojisi kullanarak üretildi. Simetrik olan her bir modelin rüzgâr tünelinde çeşitli hücum açıları ve giriş hızı şartlarında incelendi. Bu testler, emme tipi bir rüzgâr tünelinde kuvvet ölçümlerini, yüzeydeki akış formlarını incelemek için yağ deneyleri olarak gerçekleştirildi. Bütünleşik Kanat (BK) tasarımının aerodinamik karakteristikleri, yağ ve duman deneyleri ile akış görselleştirme nitel sonuçları farklı hücum açılarında sunularak yorumlandı. Altı eksenli kuvvet ölçüm sensörü ile yüksek frekansta sürüklenme ve taşıma kuvvetleri zamanla değişimi ve zaman ortalaması değerlerinin hem hücum açısına hem de geometrik veter (kiriş) uzunluğuna bağlı olarak tarif edilen Reynolds sayısının ses altı akış şartlarında akış karakteristiklerinin belirlenmesi üzerine çalışıldı. Rüzgâr tüneli deneyleri, farklı hücum açıları (0o-25o ), farklı Reynolds sayılarında (Re=70.000 ve Re=150.000) akış karakteristikleri, taşıma kuvveti, sürüklenme direnç katsayısı, CL/CD oranları, değerleri farklı geometrik modeller için yapılarak deney sonuçları karşılaştırmalı bir şekilde sunuldu. Hücum açısı arttıkça taşıma kuvvet katsayısı artmaktadır ve sürüklenme direnç katsayısı da artmaktadır. Ancak artan hücum açısıyla birlikte hücum kenarından ayrılan akış yüzeye tutunamadığı için taşıma katsayısında düşme olurken direnç katsayısı artmakta ve sonuç stol (havada tutunamama) durumuna düşmektedir. Önerilen biyomimetik kanat geometrisi ile stol açısı değerinin 14 dereceye kadar geciktirilebileceği görülmüştür. Elde edilen veriler farklı Türbülans modelleri kullanılarak hesaplamalı akışkanlar dinamiği analiz sonuçlarının öncelikle doğrulanması amaçlı kullanılabilir. Ayrıca, Rüzgâr tüneli deneyleri düşük hızlarda sınırlı olduğu için tam sağlanamayan dinamik benzerlik analizin sağlanması için yüksek hızlarda sayısal analizleri yapılması da faydalı olabilir.
Ag-Cu bimetalik nanopartiküllerin Ocimum basilicum L. ekstraktı kullanılarak sentezi ve antimikrobiyal aktivitelerinin değerlendirilmesi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2024) Albayatı, Fatımah Abbas Fadhıl; Erci, Fatih
Bimetalik nanopartiküller, iki metal arasında baskın olan bifonksiyonel veya sinerjik etkileri sergileyen ve gelişmiş elektronik, katalitik ve optik özelliklere sahip olan bir yapıya sahiptir. Toksik ve zararlı kimyasal reaktiflerin kullanılmaması nedeniyle yeşil sentetik yöntemler büyük ilgi görmektedir. Bu çalışmada, çevre dostu ve biyouyumlu bir hazırlama yöntemi ile gümüş nanopartiküller (AgNP), bakır nanopartiküller (CuNP) ve gümüş-bakır bimetalik nanopartiküller (Ag-Cu NP) sentezlenmesi hedeflenmiştir. Nanoparitküller Ocimum basilicum L. ekstraktı kullanılarak sentezlenmiştir. Hazırlanan nanopartiküllerin karakterizasyonu X-ışını kırınımı (XRD), ultraviyole-görünür ışık spektroskopisi (UVVis), Fourier dönüşümü kızılötesi spektroskopi (FTIR) ve taramalı elektron mikroskobu (SEM) dahil olmak üzere bir dizi spektroskopik ve mikroskopik teknikler kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Sentezlenen AgNP’lerin UV-Vis analizi sonucunda 427 nm dalga boyunda belirgin bir pik gösterdiği belirlendi. Sonuçlar sentezlenen nanopartiküllerin küresel formda olduğunu ve AgNP, CuNP ve Ag-Cu NP’lerin sırası ile 25, 50, ve 70-80 nm civarında büyüklük sergiledikleri ortaya çıkmıştır. Nanopartiküllerin Staphylococcus aureus (S. aureus), Escherichia coli (E. coli) ve Candida albicans (C. albicans)’a karşı antimikrobiyal ektiviteleri belirlendi. AgNP için S. aureus ve E. coli'ye karşı bildirilen minimum inhibisyon konsantrasyon (MİK) değerleri sırasıyla yaklaşık 50 µg/mL ve 100 µg/mL olmuştur. Buna karşılık, bakır CuNP’ler, S. aureus, E. coli ve C. albicans için 400 µg/mL'den daha yüksek MİK değerleri göstermiştir. Ag-Cu NP için MİK değerleri test edilen mikroorganizmalar için 50 µg/mL olarak ortaya çıkmıştır, bu da bimetalik nanopartiküllerin antimikrobiyal aktivitesini artıran sinerjik bir etkiyi göstermiştir.
Uçuş verilerinin analizi ve tahmini için derin öğrenme yaklaşımları
(Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2025) Gülşen, Gökhan; Çetin, Mehmet Emin
Bu çalışma, uçuş verilerinin analizi ve tahmini için derin öğrenme yöntemlerinin uygulanmasını incelemektedir. Hızla büyüyen havacılık sektörü, uçuş güvenliğini artırmak, operasyonel verimliliği optimize etmek ve yolcu memnuniyetini sağlamak amacıyla uçuş rotası ve uçuş gecikmesi tahmini gibi konulara odaklanmayı gerektirmektedir. Tezde, uçuş rotası ve gecikmesi tahminleri için CNN ve LSTM gibi derin öğrenme modelleri kullanılmıştır. Çalışmada, ADS-B verileri ve BTS On-Time Performance verileri birleştirilerek hem zamansal hem de uzamsal analizler gerçekleştirilmiştir. Uçuş rotası tahminlerinde LSTM ile düşük hata oranları elde edilirken, gecikme tahminleri için CNN modeli başarıyla uygulanmıştır. Sonuçlar, uçuş rotası ve gecikmelerinin birbirine olan etkilerini ortaya koymakta ve havacılık operasyonlarının optimizasyonu için pratik çözüm önerileri sunmaktadır.
Makinelerin bakım, imalat ve uzaktan kontrolü için sanal ve arttırılmış gerçeklik uygulamaları tabanlı dijital ikiz geliştirme
(Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2024) Pamukcu, Cemal; Tabak, Abdülsamed
Günümüz endüstriyel dünyasında, makinelerin bakım, imalat ve uzaktan kontrolü, verimliliği artırmak ve maliyetleri düşürmek amacıyla sürekli olarak geliştirilmektedir. Dijital ikiz teknolojisi, bu hedeflere ulaşmada devrim niteliğinde bir yenilik olarak öne çıkmaktadır. Dijital ikizler, fiziksel makinelerin sanal kopyalarını oluşturarak, gerçek zamanlı verilerle beslenen ve makinelerin performansını, durumunu ve operasyonlarını simüle eden sistemlerdir. Bu teknoloji, sanal ve artırılmış gerçeklik uygulamalarıyla birleştiğinde, makinelerin bakım, imalat ve uzaktan kontrol süreçlerinde önemli kolaylıklar ve yenilikler sunmaktadır. Bu çalışma, dijital ikiz teknolojisinin geliştirilmesine ve bu teknolojinin makinelerin bakım, imalat ve uzaktan kontrol süreçlerindeki uygulamalarına odaklanmaktadır. Dijital ikizler, fiziksel makinelerin sanal kopyalarını oluşturmakta ve gerçek zamanlı verilerle beslenerek makinelerin performansını, durumunu ve operasyonlarını simüle etmektedir. Sanal ve artırılmış gerçeklik (VR ve AR) uygulamalarıyla entegre edilen dijital ikizler, mühendislerin ve teknisyenlerin makinelerle sanal ortamda etkileşim kurmalarına, sorunları önceden tespit etmelerine ve en etkili çözümleri geliştirmelerine olanak tanımaktadır. Dijital ikizler, bakım ve onarım süreçlerini hızlandırmakta, üretim süreçlerini optimize etmekte ve uzaktan kontrol yeteneklerini artırmaktadır. VR ve AR teknolojileri, kullanıcıların fiziksel makinelerle temas etmeden önce sanal ortamda deneyim kazanmalarını sağlayarak, bakım ve imalat süreçlerinde büyük kolaylıklar sunmaktadır. Bu teknolojiler, endüstriyel süreçlerin daha verimli, güvenli ve maliyet etkin olmasına katkıda bulunmaktadır.
