Necmettin Erbakan Üniversitesi Kurumsal Akademik Arşivi
DSpace@Erbakan, Necmettin Erbakan Üniversitesi tarafından doğrudan ve dolaylı olarak yayınlanan; kitap, makale, tez, bildiri, rapor, araştırma verisi gibi tüm akademik kaynakları uluslararası standartlarda dijital ortamda depolar, Üniversitenin akademik performansını izlemeye aracılık eder, kaynakları uzun süreli saklar ve yayınların etkisini artırmak için telif haklarına uygun olarak Açık Erişime sunar.
Güncel Gönderiler
Türkiye'de afet politikalarının gelişimi ve afet yönetişimi: Vatandaş algısı
(Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2025) Küçüktığlı, Ahmet Tayfur; Örselli, Erhan
Türkiye, coğrafi konumu, jeolojik yapısı ve iklim özellikleri nedeniyle başta depremler olmak üzere, orman yangınları, sel, heyelan ve çığ gibi çeşitli afetlere maruz kalmaktadır. Bu afetler, ülkenin farklı bölgelerinde meydana gelmekte ve önemli düzeyde can ve mal kaybına neden olmaktadır. Afet yönetişimi, paydaşları da sürece dahil ederek afetlerin oluşumunun önlenmesi, etkilerinin azaltılması, meydana gelen afetlere müdahale edilmesi ve iyileştirme süreçlerini içeren çok boyutlu ve bütüncül bir yaklaşımı ifade etmektedir. Çalışmada afet ve afet ile ilişkili kavramlar incelenmiş sonrasında Türkiye’deki afet politikaları ile bu politikaların gelişimi ele alınmış; son bölümde ise afet yönetişimi ve afet ile mücadeleye ilişkin vatandaşların algısını ölçmek amacıyla gerçekleştirilen anket çalışmasından elde edilen bulguların analizine yer verilmiştir. Çalışmanın amacı; Türkiye’de afet ile mücadele politikalarının etkinliği ve afet yönetişiminin vatandaşlar tarafından nasıl algılandığının tespit edilmesi olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda nicel bir çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın amacı doğrultusunda anket tekniğinden yararlanılarak veriler elde edilmiştir. Elde edilen veriler SPSS 27.0 paket programına yüklenerek analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, afet yönetimi politikalarının iyileştirilmesine yönelik öneriler geliştirmek açısından önemli ipuçları sunmaktadır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre afet yönetişimi politikalarının sadece merkezi yönetim tarafından değil, aynı zamanda yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör gibi toplumsal paydaşlar tarafından da desteklenmesi gerektiğine vurgu yapılmıştır. Ayrıca çalışmada, afet yönetişiminde vatandaş algısının önemi vurgulanarak, toplumsal farkındalık ve katılımın artırılmasının gerekliliğine dikkat çekilmiştir.
Yeni bir dindarlık formu olarak hayalhanem örneği
(Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2025) Meçin, Habip; Birekul, Mehmet
Toplumsal hayat ile yeni medya araçları gün geçtikçe karmaşıklaşan bir ilişki halini almaktadır. Modern çağda din-medya ilişkisinin ele alındığı bu alan araştırmasında yeni bir dindarlık formu olarak Hayalhanem adlı grup, örneklem olarak incelenmiştir. Bu tez çalışması, modern çağda ortaya çıkan yeni dindarlık formlarını Hayalhanem adlı dinî topluluk üzerinden ele almaktadır. Bu çalışmanın önemi, geleneksel dinî tebliğden farklı olan bir dindarlık formunun bireylerin dinî pratiklerinin şekillenmesinde nasıl bir rol oynadığı ve dinî hayat ile seküler hayatın birlikte yaşandığı eklektik paradigmayı ortaya koymasında saklıdır. Söz konusu çalışma, Hayalhanem adlı dini topluluğun çevrim içi dindarlık formunu sosyolojik olarak betimlemeyi amaçlamaktadır. Modern teknoloji ve din ilişkisini ele alan akademik çalışmaların yanı sıra, Hayalhanem grubunun resmi Youtube kanalı üzerinden yayımlanan videoları, nitel görüşme sorularının verileri ve sahada alınan katılımcı gözlem notları genel olarak çalışmanın kaynaklarını oluşturmaktadır. Türkiye’de sanal cemaat şeklinde beliren yapılar evrensel kümemizi oluşturan bir kapsamda olsa da Hayalhanem grubu ve onun Youtube’daki videoları, çalışmanın sınırlarını ortaya koymaktadır. Hayalhanem’e giden veya Hayalhanem’i takip eden kişilerle derinlemesine görüşmenin gerçekleştirildiği bu çalışmada, nitel araştırma yöntemi takip edilmiştir. Bu çalışmada ayrıca Hayalhanem’in en popüler videoları netnografik yöntemle analiz edilmiştir. Nitel araştırma tekniklerinden derinlemesine mülakat, netnografi tekniği ve katılımcı gözlem tekniklerinin birlikte kullanıldığı bu çalışmada, sanalda oluşturulan yeni dindarlık formlarının sosyolojik okuması yapılmıştır. Çalışmada genel olarak cep dindarlığı ve teknolojik İslam kavramlarıyla şekillenen Hayalhanem örnekleminin modern çağda anlam arayışındaki gençler için bir liman olarak gördüğü anlaşılmıştır. Bununla birlikte sanala yansıyan din gerçeğinin aktarımda geleneksel ciddiyetinin nasıl yitirildiği yine bu örneklem üzerinden değerlendirilmiştir. Ayrıca kadın aktörünün Hayalhanem grubunda etkin konumda yer almaması tespit edilmiştir.
Özel yetenekli öğrenciler okuma öğretimi programının öğrencilerin okuma, öğrenme stratejileri, eleştirel ve yaratıcı düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2025) Şentürk Barışık, Canan; Kurnaz, Ahmet
Bu araştırmanın amacı, özel yetenekli öğrencilere özgü, “Özel Yetenekliler Türkçe Okuma Programı”nın geliştirilmesi ve geliştirilerek uygulanan bu programın etkililiğinin değerlendirilmesidir. Araştırmada karma yöntem araştırmalarından gömülü desen kullanılmıştır. Örneklem seçiminde seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Konya ilinde yer alan bilim ve sanat merkezlerinde 5. sınıf düzeyinde Türkçe dersine devam eden özel yetenekli öğrenciler oluşturmaktadır. Çalışma grubu, deney grubu (n=17) ve kontrol grubu (n=17) olmak üzere 34 öğrenciden oluşmaktadır. Deney grubundaki öğrencilere, geliştirilen Özel Yetenekliler Türkçe Okuma Programı 16 hafta uygulanırken, kontrol grubundaki öğrenciler mevcut bilim ve sanat merkezi programını almaya devam etmişlerdir. Nicel verilerin toplanmasında öğrencilere, Okuduğunu Anlama Ölçeği, Okumaya Yönelik Tutum Ölçeği, Yaratıcı Okuma Sürecini Değerlendirme Ölçeği, Eleştirel Okuma Ölçeği, Cornell Eleştirel Düşünme Ölçeği, Torrance Sözel ve Şekilsel Yaratıcılık Ölçeği ve Öğrenme Stratejileri Ölçeği ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Nitel veriler ise yansıtıcı günlükler, yarı yapılandırılmış öğrenci görüşmeleri ve araştırmacı günlüğü aracılığıyla toplanmıştır. Denel süreç kapsamında veriler 2022 yılının Eylül ayı ile 2023 yılının Ocak ayları arasında toplanmıştır. Nicel veriler, deney ve kontrol grubunun karşılaştırılması amacıyla bağımsız örneklem t-testi kullanılarak analiz edilmiş; etki büyüklüğünü belirlemek için Cohen’s d değeri hesaplanmıştır. Nitel veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen nicel veriler, Özel Yetenekliler Türkçe Okuma Programı’nın uygulandığı deney grubundaki öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerinin geliştiğini, okumaya yönelik tutumlarının arttığını ve yaratıcı ile eleştirel okuma becerilerinin geliştiğini göstermiştir. Programın yaratıcı düşünme, eleştirel düşünme ve öğrenme stratejileri üzerindeki etkileri incelenmiş ve bu becerilerin geliştirilmesinde programın etkili olduğu belirlenmiştir. Nitel veriler kapsamında öğrencilerin okuma becerilerinin geliştiği, farklı metin türlerini öğrendikleri ve konuların öğrenci düzeyine ve ilgisine uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra, programda kullanılan konuların güncel olduğu, öğrenme ortamının öğrencilerin gelişimine katkı sağladığı, etkinliklerin konularla ilişkili ve bir bütünlük içinde ilerlediği, etkinliklere ayrılan sürenin ve kullanılan materyallerin yeterli olduğu belirlenmiştir. Program kapsamında farklı yöntem ve tekniklerin kullanıldığı, düşünme becerilerinin etkinliklere entegre edildiği ve değerlendirme sürecinde öz değerlendirme, akran değerlendirme, yansıtıcı günlük ile ön test-son test gibi çeşitli araçlardan yararlanıldığı belirlenmiştir. Özel Yetenekliler Türkçe Okuma Programı’nın özel yetenekli öğrencilerin okuma becerileri, yaratıcı ve eleştirel düşünme becerileri ile öğrenme stratejileri üzerinde anlamlı ve okuma tutumu üzerinde olumlu etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özel yetenekli öğrencilerin ebeveynlerinin eğitsel yeterliliklerinin artırılmasına yönelik geliştirilen ebeveyn eğitim programının etkililiği
(Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2025) Toprak, Hasan Hüseyin; Sarı, Hakan
Özel yetenekli (ÖY) çocukların küçük yaşlarda tanılanması çok önemlidir. Bu tanı gerçekleşmez ise ÖY çocukların bir kısmı zamanla körelerek yeteneklerini yitirebilirler. ÖY çocukların yeteneklerinin keşfi ve geliştirilmesi konusunda ailelerin görevi ve sorumlulukları çok önemlidir. Türkiye’de ÖY çocukların ebeveynlerinin eğitsel yeterliklerini artırmaya yönelik çalışmalar sınırlıdır, bu konuda daha sistematik bir çalışmaya ihtiyaç olduğundan bu araştırma yapılmıştır. Bu araştırmanın amacı ÖY olan öğrencilerin ebeveynlerinin eğitsel yeterlik düzeylerinin artırılmasına yönelik geliştirilen ebeveyn eğitim programının etkililiğini belirlemektir. Araştırmada nitel ve nicel araştırma yöntemleri birlikte kullanılarak araştırma karma yöntemle desenlenmiştir. Bu kapsamda, araştırmada ilk olarak ÖY çocukların ebeveynlerinin, çocuklarının eğitimine ilişkin eğitsel ihtiyaçlarının belirlenmesi için nitel araştırma yöntemlerinden biri olan yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın ikinci kısmında; ÖY öğrencilerin ebeveynlerinin eğitsel yeterlik düzeylerinin arttırılmasına yönelik geliştirilen ebeveyn eğitim programının etkililiğinin anlaşılması için nicel araştırma yöntemlerinden biri olan ‘Ön Test-Son Test Kontrol Gruplu Deneysel Model’ kullanılmıştır. Araştırmada bu model kullanılarak kontrol ve deney gruplarına yönelik uygulanacak ÖY öğrencilerin ebeveynlerine yönelik hazırlanan başarı testiyle ön test ve son test puan ortalamaları arasındaki fark durumunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın üçüncü kısmında ise ÖY çocuğu olan ebeveynlere yönelik hazırlanan ebeveyn eğitim programına katılan deney grubundaki ebeveynlere yönelik araştırmacı tarafından hazırlanmış olan sorular ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılarak sosyal geçerlik verilerine ulaşılmıştır. Hem nitel hem de nicel verilerle desteklenen bulgular, ebeveynlerin eğitim öncesi ve sonrasında bilgi düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar olduğunu göstermiştir. Deney grubundaki ebeveynlerin tüm eğitim ünitelerinde anlamlı gelişim göstermeleri, programın genel anlamda etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Kontrol grubunda gözlemlenen gelişim eksikliği, ebeveynlerin kendi başlarına çocuklarının eğitiminde yeterince etkili olamayacaklarını ve eğitim programlarına ihtiyaç duyduklarını göstermektedir. Bu araştırma, ebeveynlerin eğitim yoluyla çocuklarına daha bilinçli rehberlik yapabileceklerini ve çocuklarının eğitim süreçlerinde daha etkin rol alabileceklerini göstermektedir. Ebeveynlerin eğitsel yeterlik düzeylerinin artırılması, ÖY çocukların gelişim süreçlerini daha verimli hale getirmekte kritik bir unsur olarak öne çıkmaktadır. Eğitim programı, sadece teorik bilgi sağlamamış, aynı zamanda ebeveynlerin bu bilgileri pratikte nasıl uygulayacaklarını da öğretmiştir.
Dil ve konuşma güçlüğü olan öğrencilerle çalışan öğretmenler için geliştirilen eğitim programının yeterliklerine etkisinin değerlendirilmesi
(Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2024) Ateş, Ersin; Sarı, Hakan
Bu araştırmanın amacı, dil ve konuşma güçlüğüne sahip öğrencilerle çalışan öğretmenlere yönelik geliştirilen “Dil ve Konuşma Güçlüğü Öğretmen Eğitim Programı’nın (DİLKEP)” öğretmenlerin dil ve konuşma güçlüğü alanı yeterlikleri üzerine etkililiğini değerlendirmektir. Araştırmada karma yöntemlerden “keşifsel sıralı karma yöntem” kullanılmıştır. Üç aşamada gerçekleştirilen bu araştırmada ilk aşama olarak öğretmenlerin dil ve konuşma güçlüğüne sahip öğrencilerin eğitimi ile ilgili ihtiyaçlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu aşamada yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak dil ve konuşma güçlüğüne sahip öğrencileri olan 25 öğretmenin gereksinimlerine yönelik görüşleri alınmıştır. Bu görüşmelerden elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında ise “Dil ve Konuşma Güçlüğü Öğretmen Başarı Testi (DİLKOB)” ve “DİLKEP Eğitim Programı” geliştirilmiştir. Araştırmanın bu aşamasında “Ön test ve son test kontrol gruplu deneysel araştırma modeli” kullanılmıştır. İstanbul ilinde dil ve konuşma güçlüğüne sahip öğrenciler ile çalışan 40 öğretmen deney grubunda, 40 öğretmen ise kontrol grubunda olmak üzere araştırmaya katılım için gönüllü olarak yer almıştır. Deney grubuna DİLKEP Eğitim Programı uygulanmadan önce ve sonra, kontrol grubuna ise eğitim programı verilmeden ön test ve son testte DİLKOB Testi kullanılarak nicel veriler toplanmıştır. Toplanan veriler bağımlı ve bağımsız örneklem t testi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın üçüncü aşamasında ise yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak deney grubundaki 20 öğretmenin eğitim programı hakkında görüşleri alınarak betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda deney grubuna uygulanan DİLKOB Testi, ön test ve son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu, kontrol grubu ile DİLKEP Eğitim Programı’na katılan deney grubu öğretmenlerinin başarı testi sonuçlarında deney grubu lehine bir sonuca ulaşılmıştır. Genel olarak DİLKEP Eğitim Programı’na katılan öğretmenlerin dil ve konuşma güçlüğü alan bilgisi ve uygulama yeterliklerini önemli ölçüde arttırdığı söylenebilir. DİLKEP Eğitim Programı uygulandıktan sonra deney grubundaki 20 öğretmen ile yapılan görüşmede DİLKEP Eğitim Programı sonucunda dil ve konuşma güçlüğü alanında kendilerini daha yeterli gördükleri, eğitim programının bilgi, beceri ve tutumları üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak DİLKEP Eğitim Programı’nın dil ve konuşma güçlüğü alanı yeterliklerini arttırdığı ve bu alanda bilgi, beceri ve tutum kazandırma konularında etkili bir öğretmen eğitim programı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
