Yazar "Demir, Rumeysa" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    6. sınıf fen bilimleri ders kitapları ve Eğitim Bilişim Ağı’ndaki etkinliklerin ve oyunların bilimsel süreç becerileri açısından incelenmesi
    (Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, 2022) Demir, Rumeysa; Koçak, Nuriye
    Yenilenen 2018 fen bilimleri ders kitaplarında fizik, kimya biyoloji, astronomi, yer ve çevre bilimi gibi temel bilgilerin, fen bilimleri alanına özgü becerilerle entegre olarak kazandırılmak istendiği görülmektedir. Ayrıca doğanın keşfedilmesi ve insan-çevre arasındaki ilişkinin anlaşılması sürecinde, bilimsel süreç becerileri ve bilimsel araştırma yaklaşımını benimseyip bu alanlarda karşılaşılan sorunlara çözüm üretmek Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının özel amaçları içerisinde yer almaktadır. Fen bilimleri ders kitaplarında ve EBA’da yer alan etkinlikler öğrenme ve öğretme sürecinde rehber niteliğindedir. Bu durumlar göz önünde bulundurularak, bu çalışmada 2020-2021 akademik yılında kullanılan 6. Sınıf fen bilimleri ders kitapları ve 6. Sınıf düzeyi için hazırlanmış EBA’daki etkinlikler ve oyunlarda bilimsel süreç becerilerine hangi oranda yer verildiğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma bir nitel araştırma olup yöntem olarak doküman analizi yöntemi ve devamında içerik analizi kullanılmıştır. Her etkinlik ve oyun incelenerek bilimsel süreç becerilerinin basamaklarını ne kadar içerdiği belirlenmiştir. Bu çalışmanın dokümanını, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan iki adet 6. sınıf fen bilimleri ders kitabında yer alan etkinlikler ve Eğitim Bilişim Ağı’nda yer alan 6.sınıf etkinlikleri ve oyunları oluşturmaktadır. Dokümanların analizinde gözlem, ölçme, sınıflama, verileri kaydetme, sayı ve uzay ilişkileri kurma, önceden kestirme, değişkenleri belirleme, verileri yorumlama, sonuç çıkarma, hipotez kurma, verileri kullanma ve model oluşturma, deney yapma, değişkenleri değiştirme ve kontrol etme, karar verme alt birimleri dikkate alınmıştır. Yapılan analizler sonucunda ulaşılan en belirgin bulgulardan biri her etkinlikte “gözlem” basamağının yer alması, “hipotez kurma” basamağının ise hiç yer almaması olmuştur. Bilimsel süreç becerileri basamaklarının bulunduğu etkinlik sayısının toplam etkinlik sayısına oranıyla, dokümanın o alt boyutu ne kadar barındırdığı bulunmuştur. Elde edilen bu formülle etkinlik ve oyunların “verileri kaydetme” becerisini %67-98; “sonuç çıkarma” becerisini %89-100; “ölçme” becerisini %38-41; “sınıflama” becerisini %24-48; “verileri kullanma ve model oluşturma” becerisini %24-38; “deney yapma” becerisini %55-62; “değişkenleri değiştirme ve kontrol etme” becerisini %43-52; “Sayı ve uzay ilişkileri kurma” becerisini %31-33; “önceden kestirme” becerisini %9-52; “değişkenleri belirleme” becerisini %0-7; “verileri yorumlama” becerisini %9-29 ve “karar verme” becerisini ise %13-17 oranlarında içerdiği görülmektedir. Oranlara bakıldığında bazı becerilerin etkinlik ve oyunlarda daha fazla yer alarak bu becerilerin gelişmesine daha çok katkıda bulunurken bazı becerilerin ise daha az etkinlikte yer alarak bu becerilerin gelişmesine pek katkısı olmadığı görülmektedir. Bilimsel süreç beceri basamakları 3 ana başlık altında toplanmaktadır. Bunlar; temel süreçler, nedensel süreçler ve deneysel süreçlerdir. Elde edilen bulgular doğrultusunda etkinlik ve oyunların en fazla temel süreçleri geliştirildiği görülmektedir. Nedensel ve deneysel süreçler birbirine yakın oranlarda geliştirilmiş olsa da en az geliştirilen süreçler az bir farkla deneysel süreçlerdir. Bilimsel süreç becerilerini öğrencilerin daha iyi bir şekilde kavrayabilmesi için etkinlik ve oyunların, özellikle “hipotez kurma”, “değişkenleri belirleme” gibi daha az geliştirilen beceriler bakımından zenginleştirilmesi ve arttırılması gerektiğine inanılmaktadır. Bu değişimler sonrasında Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nın özel amaçlarından birine uygun olarak “…bilimsel süreç becerileri ve bilimsel araştırma yaklaşımını benimseyip bu alanlarda karşılaşılan sorunlara çözüm üretebilen…” nitelikli öğrenciler yetiştirilebileceği düşünülmektedir.