Cinsiyet tahmininde kullanılan os coxae parametrelerinin birliktelik sıklığının belirlenmesi

Çalışmanın amacı, cinsiyet tahmini için güvenilir bir anatomik yapı olarak kabul edilen os coxae ile ilgili bilgileri derlemek ve anatomi laboratuvarında bulunan tek taraflı os coxae’ların cinsiyet tayinini sağlamak ve etiketlemektir. Bu çalışma, Necmettin Erbakan Üniversitesi “İlaç ve Tıbbi Cihaz Dışı Araştırmalar Etik Kurulu” nun onayı (Onay sayısı:2024/4811) ile Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı kemik koleksiyonunda bulunan yetişkin bireylere ait os coxae’lar üzerinde gerçekleştirildi. Bütünlüğü bozulmuş-kırık kemikler (10 adet) dışlandı ve 40 adet os coxae çalışmaya dahil edildi. Yedi adet morfolojik (crista phallica, sulcus preauricularis, facies auricularis kabarıklığı, foramen obturatum şekli, foramen obturatum tuberkülü, tuberculum ilacum belirginliği) ve 12 adet morfometrik (os coxae yükseklik-genişlik; facies auricularis uzunluk-1, uzunluk-2, açı; symphysis pubica yükseklik-genişlik; inc. ischiadica major genişlik, derinlik, açı; acetabulum vertikal-transvers çap) parametre belirlendi. Morfolojik değerlendirme gözlemsel, morfometrik ölçümler dijital kumpas ve gonyometre ile yapıldı. Yedi morfolojik parametrenin cinsiyet tayininde güvenilir olduğu bilinen en az dördü birlikte ise o kemik erkek/kadın olarak tanımlandı. Tek başına güvenilir olmayan üç özellik birlikteyse cinsiyet belirsiz kabul edildi. Bu sınıflamanın sağlaması morfometrik verilerin işlenmesi ile yapıldı. Sırasıyla foramen obturatum tuberkülü (%67,5), crista phallica (%62,5), facies auricularis kabarıklığı (%60), sulcus preauricularis (%57,5), tuberculum ilacum belirginliği (%57,5) gözlendi. Foramen obturatum %57,5 oval-yuvarlak, %42,5 üçgen şekilliydi. Facies auricularis, %65 L, %25 V, %5 C şeklinde ve %5 belirsiz şekilliydi. Morfolojik parametrelerin birlikteliğine göre os coxae’lar 19 grupta değerlendirildi. Os coxae’ların 25’i erkek, 11’i kadın ve 4’ü belirsiz olarak tanımlandı. Cinsiyetleri belirlenen os coxae’ların morfometrik verilerinin karşılaştırılmasında, os coxae yüksekliğinin, facies auricularis uzunluk-2 ve symphysis pubica yüksekliğinin istatistiksel olarak anlamlı (p0,05). Cinsiyet tahmininde pek çok özelliği ile güvenilir olduğu bilinen os coxae ile ilgili güncel literatür bilgilerine ulaşılmış olup anatomi kemik koleksiyonundaki kemikler etiketlendiğinden lisans ve lisansüstü öğrencilerin bu kemikle ilgili cinsiyete göre farklılıkları daha iyi ayırt edebilecekleri kanaatindeyiz.

The aim of this study is to compile information related to the os coxae, which is considered a reliable anatomical structure for sex estimation, and to determine and label the sex of unilateral os coxae bones available in the anatomy laboratory. This study was conducted with the approval of Necmettin Erbakan University "Non-Drug and Non Medical Device Research Ethics Committee" (Approval number: 2024/4811) on adult os coxae bones from the bone collection of the Department of Anatomy, Faculty of Medicine. Broken or damaged bones (10 in total) were excluded, and 40 os coxae bones were included in the study. Seven morphological parameters (crista phallica, sulcus preauricularis, auricular surface convexity, shape of the obturator foramen, obturator foramen tubercle, prominence of the iliac tubercle) and twelve morphometric parameters (os coxae height-width; auricular surface length-1, length-2, angle; symphysis pubis height-width; greater sciatic notch width, depth, angle; acetabulum vertical-transverse diameter) were evaluated. Morphological assessment was observational, and morphometric measurements were performed using a digital caliper and goniometer. If at least four of the seven morphological parameters—known to be reliable for sex estimation—were present together, the bone was classified as male/female. If three features that are not reliable on their own were observed together, the sex was considered indeterminate. This classification was validated by analyzing the morphometric data. The following morphological traits were observed respectively: obturator foramen tubercle (67,5%), crista phallica (62,5%), auricular surface convexity (60%), sulcus preauricularis (57,5%), and iliac tubercle prominence (57,5%). The obturator foramen was oval-round in 57,5% and triangular in 42,5% of the samples. The auricular surface was L-shaped in 65%, V-shaped in 25%, C-shaped in 5%, and indeterminate in 5% of the cases. Based on the combination of morphological parameters, os coxae bones were classified into 19 groups. Of these, 25 were identified as male, 11 as female, and 4 as indeterminate. In the comparison of morphometric data of os coxae with identified sex, the height of the os coxae, the second measurement of auricular surface length, and the height of the symphysis pubis were found to be statistically significantly larger in males (p0,05). In conclusion, up-to-date literature on the os coxae—known to be highly reliable for sex estimation—has been reviewed. By labeling the bones in the anatomical collection, it is believed that undergraduate and graduate students will better distinguish the sex-based differences related to this bone.