Okul Öncesi Akran Zorbalığı Eğitim Programının çocukların sosyal durumları algılamalarına ve iletişim becerilerine etkisi
| dc.authorid | 0000-0001-7915-0025 | |
| dc.contributor.advisor | Yıldız Çiçekler, Canan | |
| dc.contributor.author | Aça, Elif Dilay | |
| dc.date.accessioned | 2024-10-03T12:12:50Z | |
| dc.date.available | 2024-10-03T12:12:50Z | |
| dc.date.issued | 2023 | |
| dc.date.submitted | 2023 | |
| dc.department | NEÜ, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Anabilim Dalı | |
| dc.description | Yüksek Lisans Tezi | |
| dc.description.abstract | Araştırmanın amacı, 60-72 aylar arasındaki çocuklara verilen akran zorbalığı eğitim programının çocukların sosyal durumları algılamalarına ve iletişim becerilerine etkisini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2022-2023 eğitim öğretim yılında Konya ilinde Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı anasınıflarına devam eden 60-72 aylar arasında bulunan ve basit tesadüfî örnekleme yöntemiyle seçilen 52 çocuk oluşturmuştur. Çalışma grubunu oluşturan çocukların 26’sı deney grubu, 26’sı kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Çalışmada çocuklar ve ebeveynlerine ilişkin demografik bilgileri belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından oluşturulan “Kişisel Bilgi Formu”, çocukların iletişim becerilerini değerlendirmek amacıyla “5-6 Yaş Çocukları İçin İletişim Becerileri Ölçeği” (Önder, Dağal ve Şallı, 2015), sosyal bilgiyi işleme süreçlerini değerlendirmek amacıyla, “Okul Öncesi Dönem Çocukları İçin Sosyal Bilgi İşleme Süreci Testi” (Şenol ve Metin, 2019) kullanılmıştır. Araştırmacı tarafından uygulanan “Okul Öncesi Akran Zorbalığı Eğitim Programı”ndaki etkinliklerin tamamı sınıf içerisinde gerçekleştirilmiştir. Program çocuklara 12 hafta süresince, haftada 2 gün ve toplam 24 oturum şeklinde uygulanmıştır. Çalışma sonucunda, çocukların sosyal bilgi işleme alt boyutları ön test puanlarında yüz ifadelerini tanıma, sosyal ipuçlarını kodlama, tepkilerin çeşitlendirilmesi ve yapılandırılması alt boyutlarında anlamlı düzeyde farklılaşmanın olduğu görülmüştür. Sosyal ipuçlarını yorumlama, tepki kararı ve değerlendirme alt boyutlarında anlamlı düzeyde farklılaşma görülmemiştir. Çalışmada çocukların iletişim becerilerinde deney ve kontrol grubu ön test puanlarında iletişimde kurallara uyma ve karşısındakine olumlu tepki gösterme puanlarının anlamlı düzeyde farklılaştığı belirlenmiştir. Aktif iletişimde bulunma ve iletişim değerlerini dikkate alma puanları arasında anlamlı düzeyde farklılaşma elde edilmemiştir. Çalışmada deney ve kontrol grubundaki çocukların sosyal bilgi işleme alt boyut son test puanlarında yüz ifadelerini tanıma, sosyal ipuçlarını kodlama, tepki kararı ve değerlendirme alt boyutlarında anlamlı düzeyde farklılaşma belirlenmiştir. Sosyal ipuçlarını yorumlama, tepkilerin çeşitlendirilmesi ve yapılandırılması alt boyutu puanları arasında anlamlı düzeyde farklılaşma elde edilmemiştir. Çalışmada deney ve kontrol grubundaki çocukların iletişim becerileri alt boyutları son test puanlarında aktif iletişimde bulunma ve iletişim değerlerini dikkate alma alt boyut puanlarında anlamlı düzeyde farklılaşma görülmüştür. İletişim kurallarına uyma ve karşısındakine olumlu tepki gösterme alt boyut puanları arasında anlamlı düzeyde farklılaşma elde edilmemiştir. Çocukların sosyal bilgi işleme düzeyi alt boyutları puanları deney grubunda; yüz ifadelerini tanıma, sosyal ipuçlarını kodlama, sosyal ipuçlarını yorumlama, tepkilerin çeşitlendirilmesi ve yapılandırılması, tepki kararı ve değerlendirme alt boyutlarının son test puanları ön-test puanlarına göre anlamlı düzeyde farklılaştığı saptanmıştır. Çocukların iletişim becerileri puanlarına göre deney grubunda; aktif iletişimde bulunma, iletişim değerlerini dikkate alma, iletişimde kurallara uyma ve karşısındakine olumlu tepki gösterme alt boyutlarının son test puanlarında, ön test puanlarına göre anlamlı düzeyde farklılaşma olduğu görülmüştür. Çalışmada deney grubundaki çocukların iletişim becerileri alt boyut puanlarında, aktif iletişimde bulunma alt boyutu izleme puanlarının son test puanlarına göre anlamlı düzeyde farklılaştığı belirlenmiştir. Yüz ifadelerini tanıma, sosyal ipuçlarını yorumlama, tepkilerin çeşitlendirilmesi ve yapılandırılması alt boyutlarının izleme puanları son test puanlarına göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür. Çalışmada sosyal bilgi işleme alt boyut puanları deney grubunda; aktif iletişimde bulunma alt boyutu izleme puanları son test puanlarına göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Sosyal ipuçlarını kullanma, tepki kararı ve değerlendirme alt boyutlarının izleme puanlarının son test puanlarına göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür. | |
| dc.description.abstract | The purpose of the study is to examine the effect of the peer bullying training program given to children between the ages of 60-72 months on their perception of social situations and communication skills. The study group of the study consisted of 52 children aged between 60 and 72 months who attended kindergartens affiliated with the Ministry of National Education in Konya in the 2022-2023 academic year and children were selected by simple random sampling method. 26 of the children in the study group were determined as the experimental group and 26 of them were determined as the control group. In the study, "Personal Information Form" created by the researcher to determine demographic information about children and their parents, "Communication Skills Scale for 5-6 Year Old Children" to evaluate children's communication skills (Önder, Dağal & Şallı, 2015), "Communication Skills Scale for 5-6 Year Old Children" to evaluate social information processing processes, and “Social Information Processing Process Test for Preschool Children” (Şenol & Metin, 2019) were used. All of the activities in the "Preschool Peer Bullying Education Program" carried out by the researcher were carried out in the classroom. The program was applied to children for 12 weeks, 2 days a week, in a total of 24 sessions. As a result of the study, it was observed that there was a significant difference in the pre-test scores of children's social information processing sub-dimensions in recognizing facial expressions, encoding social cues, diversification and structuring of responses. No significant differences were observed in the sub-dimensions of interpreting social cues, response decision and evaluation. In the study, it was determined that children's communication skills, following the rules in communication and reacting positively to the other person differed significantly in the pre-test scores of the experimental and control groups. No significant difference was found between the scores of actively communicating and considering communication values. In the study, a significant difference was determined in the social information processing sub-dimension post-test scores of the children in the experimental and control groups in the sub-dimensions of recognizing facial expressions, encoding social cues, response decision and evaluation. No significant difference was found between the subscale scores of interpreting social cues, diversification and structuring of reactions. In the study, a significant difference was observed in the post-test scores of the communication skills sub-dimensions of the children in the experimental and control groups, in the active communication and taking into account communication values sub-dimension scores. No significant difference was found between the sub-dimensions scores of complying with communication rules and reacting positively to others. It was determined that the children's social information processing level sub-dimensions scores in the experimental group differed significantly from the post-test scores of the recognition of facial expressions, encoding social cues, interpreting social cues, diversification and structuring of responses, response decision and evaluation sub-dimensions compared to the pre-test scores. According to the children's communication skills scores, it was observed that there was a significant difference in the post-test scores of the sub-dimensions of actively communicating, taking into account communication values, following the rules in communication and reacting positively to the other person in the experimental group, compared to the pre-test scores. In the study, it was determined that the communication skills sub-dimension scores of the children in the experimental group differed significantly compared to the post-test scores of the active communication sub-dimension monitoring scores. It was observed that the monitoring scores of the sub-dimensions of recognizing facial expressions, interpreting social cues, diversification and structuring of reactions did not differ significantly compared to the post-test scores. In the study, social information processing sub-dimension scores differ significantly in the experimental group compared to the active communication sub-dimension monitoring scores and post-test scores. | |
| dc.identifier.citation | Aça, E. D. (2023). Okul Öncesi Akran Zorbalığı Eğitim Programının çocukların sosyal durumları algılamalarına ve iletişim becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Temel Eğitim Anabilim Dalı, Konya. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12452/18826 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Akran Zorbalığı | |
| dc.subject | İletişim Becerileri | |
| dc.subject | Sosyal Bilgiyi İşleme Süreci | |
| dc.subject | Çocuk | |
| dc.subject | Okul Öncesi Eğitim | |
| dc.subject | Peer Bullying | |
| dc.subject | Communication Skills | |
| dc.subject | The Processes of the Social Information Processing | |
| dc.subject | Child | |
| dc.subject | Preschool Education | |
| dc.title | Okul Öncesi Akran Zorbalığı Eğitim Programının çocukların sosyal durumları algılamalarına ve iletişim becerilerine etkisi | |
| dc.title.alternative | The effect of Preschool Peer Bullying Education Program on children's perceptions of social situations and communication skills | |
| dc.type | Master Thesis |
