Sanat akımları bağlamında yapay zeka destekli grafik tasarım yorumlamaları

Grafik tasarım, tarih boyunca sanat akımlarının etkisiyle biçimsel ve estetik açıdan evrilmiş, bu süreçte sanatın temel ilkeleri tasarım anlayışının yapı taşlarını oluşturmuştur. Özellikle modern dönemde gelişen Arts and Crafts, Art Nouveau, Kübizm, Fütürizm, Süprematizm, Dadaizm, De Stijl, Bauhaus, Konstrüktivizm, Sürrealizm ve Art Deco gibi sanat akımları, grafik tasarımın görsel dilini şekillendiren önemli akımlar olmuştur. Günümüzde yapay zeka tabanlı görsel üretim araçlarının gelişmesiyle birlikte, bu sanat akımlarına ait afişlerin dijital ortamda yeniden üretilmesi mümkün hâle gelmiştir. Bu tez çalışmasında, sanat akımlarının grafik tasarıma etkileri tarihsel bağlamda ele alınmakta; ardından bu etkilerin yapay zeka araçlarıyla ne ölçüde yeniden üretilebildiği incelenmektedir. Her sanat akımını temsil eden bir özgün afiş seçilmiş; grafik tasarım ilkeleri (denge, oran-orantı, vurgu, bütünlük, zıtlık) ve grafik tasarım elemanları (nokta, çizgi, şekil, renk, tipografi) doğrultusunda analiz edilmiştir. ChatGPT ile elde edilen betimlemeler, Midjourney, Ideogram, Leonardo ve DALL·E gibi yapay zeka araçlarına görsel üretim komutu olarak verilmiş ve her afiş dijital olarak yeniden üretilmiştir. Üretilen görseller, özgün afişlerle karşılaştırılarak benzerlik ve farklılıklar tablo hâlinde değerlendirilmiştir. Bu çalışma, yapay zeka sistemlerinin tarihsel sanat akımlarını biçimsel olarak ne düzeyde taklit edebildiğini ortaya koyarken; aynı zamanda grafik tasarım süreçlerinde insan-yapay zeka iş birliğine dayalı üretimlerin geleceğine dair eleştirel bir bakış açısı geliştirmeyi hedeflemektedir.

Graphic design has evolved throughout history under the influence of various art movements, with the fundamental principles of art forming the foundation of design understanding. Especially during the modern era, movements such as Arts and Crafts, Art Nouveau, Cubism, Futurism, Suprematism, Dadaism, De Stijl, Bauhaus, Constructivism, Surrealism, and Art Deco have played a significant role in shaping the visual language of graphic design. Today, with the advancement of AI based visual generation tools, it has become possible to digitally reproduce posters belonging to these art movements. This thesis examines the influence of art movements on graphic design within a historical context and investigates the extent to which these effects can be reproduced using artificial intelligence tools. For each movement, an original poster was selected and analyzed in accordance with graphic design principles (balance, proportion, emphasis, unity, contrast) and elements (dot, line, shape, color, typography). Descriptions generated with ChatGPT were used as prompts for AI tools such as Midjourney, Ideogram, Leonardo, and DALL·E to create digital reproductions of the posters. The AI generated visuals were then compared with the original posters, and their similarities and differences were evaluated in tabular form. This study aims to reveal the extent to which AI systems can visually replicate historical art movements and to develop a critical perspective on the future of human–AI collaboration in graphic design processes.