Obez çocuklarda nonalkolik yağlı karaciğer hastalığının değerlendirilmesi

Amaç: Obezitenin önemli bir komplikasyonu olan nonalkolik yağlı karaciğer hastalığı (nonalcoholic fatty liver disease, NAFLD), çocuklarda kronik karaciğer hastalığının en sık nedenlerinden birisidir. Obezite ile yakından ilişkili olan NAFLD varlığının ve derecesinin saptanması oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı ekzojen obezite nedeniyle çocuk endokrinoloji polikliniğimize başvuran hastaların dosyalarından retrospektif olarak obezite ve NAFLD birlikteliğinin değerlendirilmesidir. Yöntem: Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı polikliniğine 2017 Kasım ve 2022 Ocak tarihleri arasında ekzojen obezite tanısı alan 235 hasta çalışmaya dâhil edildi. Vücut kitle indeksi (VKİ) ≥95. persentil üzerinde olanlar obez olarak değerlendirildi. Ekzojen obezite tanımına uymayan ek hastalığı olan ve sendromik obez hastalar çalışmaya dâhil edilmedi. Hastaların dosya kayıtlarından klinik, laboratuvar ve radyolojik bulguları incelendi. Üst batın ultrasonografi (USG) sonuçlarına göre hepatosteatoz tanısı denetlendi. Verilerin istatistiksel analizi, SPSS 27,0 paket programı (IBM SPSS, Chicago, IL, USA) kullanılarak yapıldı. Verilerin normal dağılıma uygunluğu görsel (histogram ve olasılık grafikleri) ve analitik yöntemler (Kolmogrorov-Smirnov/Shapiro-Wilk testleri) kullanılarak incelendi. Bulgular: Çalışmaya dâhil edilen ekzojen obez hastaların yaş ortalaması 12,48±3,93 (min: 2,17-max: 20,17) yıl, %46,0’ı (n=108) kız, %54,0’ı (n=127) erkekti. Obez çocukların tanı yaşı ortalaması 10,62±3,90 (min: 0,49-max: 17,83), ölçülen boy ortalaması 148,00±20,63 (min: 82,00-max: 188,20) cm, kilo ortalaması 68,35±26,65 (min: 14,00-max: 149,00) kg’dı. v Çocukların VKİ ortalaması 29,69±5,30 (min: 19,44-max: 52,21), VKİ-SDS (Standart deviasyon skoru) ortalaması 2,34±0,51 (min: 1,47- max: 5,69) idi. Obez çocukların %55,7’si (n=131) pubertal dönemdeydi. Fizik muayenede ekzojen obez çocukların %14,5’inde (n=34) stria, %10,2’sinde (n=24) lipomasti, %8,5’inde (n=20) akantozis, %0,4’ünde (n=1) jinekomasti, %0,4’ünde (n=1) abdominal yağlanma vardı. Üst batın USG ile %43,4’ünde NAFLD tespit edildi. Obez çocuklarda stria görülenlerde karaciğer yağlanmasının görülmeyenlere göre fazla olduğu bulunmuştur. Hastaların vücut kitle indeksindeki bir birimlik artışın karaciğer yağlanma riskini 1,192 kat; alanin aminotransferaz (ALT) değerindeki bir birimlik artışın karaciğer yağlanma riskini 1,039 kat arttırdığı tespit edildi. Sonuç: Sonuçlarımıza göre ekzojen obez çocuklarda özellikle kız cinsiyet, fizik muayenede stria varlığı ve biyokimyasal olarak ALT yüksekliği olanlarda görüntüleme yöntemleri ile birlikte değerlendirme yapılmasının NAFLD tanısı için yol gösterici olduğunu düşünmekteyiz.

Objective: Nonalcoholic fatty liver disease, an important complication of obesity (nonalcoholic fatty liver disease, NAFLD), is the most common chronic liver disease in children is one of the reasons. The presence and degree of NAFLD, which is closely related to obesity detection is very important. The objective of this study is to evaluate the association of obesity and NAFLD retrospectively from the files of patients who applied to our pediatric endocrinology outpatient clinic due to exogenous obesity. Method: Necmettin Erbakan University Meram Faculty of Medicine, Pediatric Health and Diseases Department, 235 patients diagnosed with exogenous obesity between November 2017 and January 2022 in the Department of Pediatric Endocrinology were included in the study. The children who are above Body mass index (BMI) ≥95. percentiles were considered obese. Syndromic obese patients with additional diseases that did not meet the definition of exogenous obesity were included in the study. The clinical, laboratory and radiological findings of the patients were analyzed from the file records. The diagnosis of hepatosteatosis was checked according to the results of upper abdominal ultrasonography. Statistical analysis of data was performed using the SPSS 27.0 package program (IBM SPSS, Chicago, IL, USA). The conformity of the data to the normal distribution was examined using visual (histogram and probability charts) and analytical methods (tests of Kolmogrorov-Smirnov/Shapiro- Wilk). Results: The mean age of the exogenous obese patients included in the study was 12,48±3,93 (min: 2,17-max: 20,17) years, 46,0% (n=108) female, 54,0% (n=127) male. The vii mean age at diagnosis of obese children is 10,62±3,90 (min: 0,49-max: 17,83), the mean height measured 148,00±20,63 (min: 82,00-max: 188,20) cm, the mean weight was 68,35±26,65 (min: 14,00-max: 149,00) kg. The mean body mass index (BMI) of the children was 29,69±5,30 (min: 19,44-max: 52,21), the mean BMI SDS (standard deviation score) was 2,34±0,51 (min: 1,47- max: 5,69). 55,7% (n=131) of obese children were pubertal period. On physical examination, 14,5% (n=34) of exogenous obese children had striae, 10,2% (n=24) lipomastia, 8,5% (n=20) acanthosis, 0,4% (n=1) had gynecomastia and 0,4% (n=1) had abdominal fat. NAFLD was detected in 43,4% of them by upper abdominal USG. Fatty liver was found to be higher in obese children with striae than in those without striae. It was determined that a one-unit increase in the body mass index of the patients increased the risk of fatty liver by 1.192 times; one-unit increase in ALT value increased the risk of fatty liver by 1.039 times. Conclusion: According to acquired results, it was thought that evaluation together with imaging methods in exogenous obese children, especially in female gender, presence of striae in physical examination and biochemically elevated ALT, would be a guide for the diagnosis of NAFLD.