Üniversite öğrencilerinin psikolojik katılık ve merkezsizleştirme düzeylerinin utanç ve suçluluk düzeyi üzerindeki yordayıcı rolünün incelenmesi
Yükleniyor...
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Üniversite yılları, genç yetişkinlik döneminde bireyin kimliğini inşa ettiği, kendi değerlerini bulduğu, akademik, kişilerarası birçok konuda değişim gösterdiği önemli bir süreçtir. Bu değişim süreci içerisinde bireyin davranışlarındaki katılık/esneklik, olayları geniş bir perspektiften değerlendirebilmesi duygu ve düşünce dünyası üzerinde oldukça etkilidir. Bu çalışma, davranışın etkili veya anlamlı olmayan içsel deneyimler ile yoğun bir şekilde kontrol edilmesini ifade eden psikolojik katılık ve altı alt boyutunun ve kişinin düşünce ve duygularını nesnel olaylar olarak gözlemleme yeteneği olan merkezsizleştirme becerisinin utanç ve suçluluk duygularını yordaması açısından incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 317 kadın, 92 erkek olmak üzere 409 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri; Utanç ve Suçluluk Ölçeği, Yaşantılar Ölçeği, Kabul ve Eylem Formu-2 ve kişisel bilgi formu kullanılarak çevrimiçi ortam üzerinden elde edilmiştir. İlişkisel tarama modeli kullanılarak yapılan bu çalışmada öğrencilerin cinsiyeti ve değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesinde ayrıca daha önce psikolojik destek alma durumu ile değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesinde bağımsız örneklem t-testi, öğrencilerin eğitim kademeleri ve değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesinde tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve yordayıcı ilişkilerin incelenmesinde çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Bu araştırmada cinsiyet değişkenine göre üniversite öğrencilerinin utanç ve suçluluk düzeyleri ve psikolojik katılık düzeyleri incelendiğinde anlamlı bir fark bulunmazken merkezsizleştirme düzeylerini incelediğimizde; erkeklerin lehine anlamlı bir fark elde edilmiştir. Daha önce psikolojik destek alma durumlarına göre değerlendirme yapıldığında; utanç ve suçluluk düzeyleri anlamlı bir fark oluşturmazken merkezsizleştirme düzeylerinde destek almayan katılımcıların alan katılımcılara göre daha yüksek merkezsizleştirme seviyesine sahip oldukları, psikolojik katılık düzeylerinde ise destek alan katılımcıların almayan katılımcılara göre daha yüksek psikolojik katılık seviyesine sahip oldukları görülmüştür. Üniversite öğrencilerinin utanç ve suçluluk puan ortalamalarının eğitim kademesine göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı incelendiğinde anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Doktora öğrencilerinin utanç ve suçluluk düzeylerinin 1. sınıf, 3. sınıf ve 4. sınıf öğrencilerine göre daha düşük olduğu görülmüştür. Merkezsizleştirme puan ortalamalarının sınıf düzeylerine göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı incelendiğinde anlamlı bir fark tespit edilmişse de bu fark bize daha geniş aralıkta merkezsizleştirmenin eğitim kademesine bağlı olarak artıp azalmadığına dair net bir veri sunmamaktadır. Psikolojik katılık puan ortalamalarının sınıf düzeylerine göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı incelendiğinde ise anlamlı bir fark tespit edilememiştir. Yapılan araştırma sonucunda üniversite öğrencilerinin psikolojik katılık, merkezsizleştirme, utanç ve suçluluk düzeyleri arasında anlamlı düzeyde ilişki olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin psikolojik katılık düzeyleri ve merkezsizleştirme düzeyi puanları, utanç ve suçluluk düzeyi üzerindeki değişimin %22’sini, öğrencilerinin psikolojik katılık düzeyleri, utanç ve suçluluk düzeyleri üzerindeki değişimin %26’sını yordamaktadır. Bu çalışma ile üniversite öğrencilerinin psikolojik katılıkları ve merkezsizleştirme becerileri onların utanç ve suçluluk duygularını etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.
The university years are an important period in young adulthood in which an individual builds his/her identity, finds his/her own values, and changes in many academic and interpersonal areas. In this process of change, the rigidity/flexibility of an individual's behavior and his/her ability to evaluate events from a broad perspective are very effective on his/her world of emotions and thoughts. Our study examined psychological rigidity and its six subdimensions, which express intense control of behavior through internal experiences that are not effective or meaningful, and decentering ability, which is the ability to observe one's thoughts and feelings as objective events, in terms of predicting feelings of shame and guilt. The study group consisted of 409 university students, 317 female and 92 male. The research data were obtained online using the Shame and Guilt Scale, Experiences Scale, Acceptance and Action Form-2 and personal information form. In this study, which was conducted using the relational survey model, independent sample t-test was used to examine the relationship between the gender of the students and the variables, independent sample t-test was used to examine the relationship between the variables and the status of receiving psychological support before, one-way analysis of variance (ANOVA) was used to examine the relationship between the educational levels of the students and the variables, and multiple regression analysis was used to examine the predictive relationships. In our study, when we examined the shame and guilt levels and psychological rigidity levels of university students according to gender variable, no significant difference was found, but when we examined the decentering levels; a significant difference was obtained in favor of males. When evaluated according to the status of receiving psychological support before, it was seen that the shame and guilt levels did not create a significant difference, while the participants who did not receive support in the levels of decentering had a higher level of decentering than the participants who received support, and the participants who received support in the levels of psychological rigidity had a higher level of psychological rigidity than the participants who did not receive support. When it was examined whether the shame and guilt mean scores of university students differed significantly according to the level of education, a significant difference was found. It was observed that the shame and guilt levels of doctoral students were lower than 1st, 3rd and 4th grade students. When it was examined whether the mean scores of decentralization differed significantly according to the grade levels, a significant difference was found, but this difference does not provide us with clear data on whether decentralization increases or decreases in a wider range depending on the level of education. When it was examined whether the mean scores of psychological rigidity differed significantly according to the grade levels, no significant difference was found. As a result of the study, it was found that there was a significant relationship between psychological rigidity, decentering, shame and guilt levels of university students. Students' psychological rigidity levels and decentering level scores predicted 22% of the change in shame and guilt levels, and students' psychological rigidity levels predicted 26% of the change in shame and guilt levels. In this study, it was concluded that psychological inflexibility and decentering skills of university students affect their feelings of shame and guilt.
The university years are an important period in young adulthood in which an individual builds his/her identity, finds his/her own values, and changes in many academic and interpersonal areas. In this process of change, the rigidity/flexibility of an individual's behavior and his/her ability to evaluate events from a broad perspective are very effective on his/her world of emotions and thoughts. Our study examined psychological rigidity and its six subdimensions, which express intense control of behavior through internal experiences that are not effective or meaningful, and decentering ability, which is the ability to observe one's thoughts and feelings as objective events, in terms of predicting feelings of shame and guilt. The study group consisted of 409 university students, 317 female and 92 male. The research data were obtained online using the Shame and Guilt Scale, Experiences Scale, Acceptance and Action Form-2 and personal information form. In this study, which was conducted using the relational survey model, independent sample t-test was used to examine the relationship between the gender of the students and the variables, independent sample t-test was used to examine the relationship between the variables and the status of receiving psychological support before, one-way analysis of variance (ANOVA) was used to examine the relationship between the educational levels of the students and the variables, and multiple regression analysis was used to examine the predictive relationships. In our study, when we examined the shame and guilt levels and psychological rigidity levels of university students according to gender variable, no significant difference was found, but when we examined the decentering levels; a significant difference was obtained in favor of males. When evaluated according to the status of receiving psychological support before, it was seen that the shame and guilt levels did not create a significant difference, while the participants who did not receive support in the levels of decentering had a higher level of decentering than the participants who received support, and the participants who received support in the levels of psychological rigidity had a higher level of psychological rigidity than the participants who did not receive support. When it was examined whether the shame and guilt mean scores of university students differed significantly according to the level of education, a significant difference was found. It was observed that the shame and guilt levels of doctoral students were lower than 1st, 3rd and 4th grade students. When it was examined whether the mean scores of decentralization differed significantly according to the grade levels, a significant difference was found, but this difference does not provide us with clear data on whether decentralization increases or decreases in a wider range depending on the level of education. When it was examined whether the mean scores of psychological rigidity differed significantly according to the grade levels, no significant difference was found. As a result of the study, it was found that there was a significant relationship between psychological rigidity, decentering, shame and guilt levels of university students. Students' psychological rigidity levels and decentering level scores predicted 22% of the change in shame and guilt levels, and students' psychological rigidity levels predicted 26% of the change in shame and guilt levels. In this study, it was concluded that psychological inflexibility and decentering skills of university students affect their feelings of shame and guilt.
Açıklama
Yüksek Lisans Tezi
Anahtar Kelimeler
Merkezsizleştirme, Psikolojik Katılık, Utanç ve Suçluluk, Üniversite Öğrencileri, Decentering, Psychological Inflexibility, Shame and Guilt, University Students
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Cömert, M. (2024). Üniversite öğrencilerinin psikolojik katılık ve merkezsizleştirme düzeylerinin utanç ve suçluluk düzeyi üzerindeki yordayıcı rolünün incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.
