Üniversite yerleşkelerinin kent gelişimine etkisi: Şırnak örneği
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/embargoedAccess
Özet
Tarihsel perspektifte, kentlerin planlı gelişimiyle beraber çeşitlenen planlama kararları evrimsel bir dönüşüm süreci yaşamıştır. Bu süreçte kentlerin gelişimini öngören kamu yatırımları, özellikle yeni arazi kullanım kararlarıyla merkezi bir role bürünmüştür. Kentlerin gelişim sistemi, fiziksel mekan boyutlarının yanı sıra toplumsal, ekonomik ve kapsamlı düzeyde sürdürülebilir planlama programları ile ele alınmış ve kontrollü gelişmesini sağlayan altyapı yatırımlarının yanında sosyal donatı alanlarıyla kent sakinlerinin aktif olarak katıldığı ve sosyal etkileşimin sağlandığı mekânların oluşturulmasına olanak sağlamıştır. Bu kapsamda ülkemizde bölgesel eşitsizliklerin giderilmesi için çeşitli planlama politikaları izlenmiş ve bazı yerleşmeler devlet eliyle, küçük kent ya da ilçe statüsündeki sınır yerleşmelerinden il statüsüne getirilmiştir. Böylece T. C. Devleti bu kentleri yatırımda öncelikli iller arasına alarak, eğitim, sağlık, sanayi, sosyo-kültürel, toplu konut, ulaşım gibi çeşitli sektörlerde yatırımlarla, bu yerleşmelerde hızlı ve kontrollü kentleşme politikasını izlemektedir. Üniversiteler, merkezi-yerel-özel-kamu kurum ve kuruluşlarla çok aktörlü ortaklıklarla yönetilebilen, kentsel gelişmenin toplumsal, ekonomik ve çevresel boyutlarıyla bütünleşik gelişimine katkı sağlayan, kamusal nitelikli hizmet sektörü donatılarındandır. Sınır kentlerde hızlı ve kontrollü kentleşmeye öncülük etme potansiyeli yüksek olan üniversite tesisleri, üstlendikleri misyon ve vizyonlarıyla sınır kentlerin yere özgü potansiyellerine dayalı olarak sektörler arası entegrasyonu sağlamaktadır. Tez çerçevesinde kavramsal temalarda üniversite kamusal donatısı sürdürülebilir toplumsal ve ekonomik gelişim ilişkisi çerçevesinde tartışılarak, sınır kent yerleşmesi özelliğinde olan kentlerde kurulu üniversitelerin çalışmaları incelenmektedir. Yapılan literatür incelemesinde bu kavramsal ilişkilere ilişkin yayına rastlanılmamıştır. Bu bakımdan araştırma konusu olarak özgün olan bu çalışmada alan çalışması araştırma yöntemi kullanılarak, Irak ülkesiyle sınırdaş olan Güneydoğu Doğu Anadolu Bölgesi Dicle Doğu Alt Havzası içinde yer alan Şırnak sınır yerleşmesinin; önceleri Siirt‟e bağlı ilçe statüsünden il statüsüne geçiş süreci ve Şırnak Üniversitesi'nin kurulmasıyla birlikte kentsel gelişme ve sosyo-ekonomik etkilerinin değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Tez kapsamında sınır kent kavramı incelenerek, üniversitelerin önemli bir bölgesel donatı potansiyeli olması yanında, bu kentlerin üniversite odaklı kalkınmasının hızlı ve kontrollü kentleşme süreçlerini de desteklemesi nedenleriyle sınır kentlerde üniversitelerin önemli bir planlama kararı olduğu bulgulandırılmıştır.
In historical perspective, planning decisions that diversified with the planned development of cities have experienced an evolutionary transformation process. In this process, public investments foreseeing the development of cities have assumed a central role, especially with new land use decisions. In addition to physical spatial dimensions, the development system of cities has been handled with sustainable planning programs at the social, economic and comprehensive level, and has enabled the creation of spaces where urban residents actively participate and social interaction is ensured with social reinforcement areas as well as infrastructure investments that ensure controlled development. In this context, various planning policies have been pursued to eliminate regional inequalities in our country and some settlements have been transformed from border settlements with the status of small cities or districts to provincial status by the state. Thus, the Republic of Turkey has included these cities among the priority provinces for investment and has pursued a policy of rapid and controlled urbanization in these settlements through investments in various sectors such as education, health, industry, socio-cultural, public housing and transportation. Universities are public service sector facilities that can be managed through multi-actor partnerships with central-local-private-public institutions and organizations and contribute to the holistic development of urban development. Within the framework of the thesis, the conceptual themes of university public equipment will be discussed within the framework of the relationship between sustainable social and economic development, and the studies of universities established in cities with the characteristics of border city settlements will be examined. In the literature review, no publications on these conceptual relationships were found. In this study, which is unique as a research topic in this respect, it is aimed to evaluate the urban development and socio-economic effects of the border settlement of Şırnak, which is located in the Tigris East Sub-basin of the Southeastern Eastern Anatolia Region of the Southeastern Eastern Anatolia Region, which borders the Iraqi country; the process of transition from district status to province status affiliated to Siirt and the establishment of Şırnak University. Within the scope of the thesis, the concept of border city, border city-university approaches in different countries are examined, and it is emphasized that universities are an important planning decision in border cities due to the fact that universities are an important regional reinforcement potential and that the university-oriented development of these cities supports rapid and controlled urbanization processes.
In historical perspective, planning decisions that diversified with the planned development of cities have experienced an evolutionary transformation process. In this process, public investments foreseeing the development of cities have assumed a central role, especially with new land use decisions. In addition to physical spatial dimensions, the development system of cities has been handled with sustainable planning programs at the social, economic and comprehensive level, and has enabled the creation of spaces where urban residents actively participate and social interaction is ensured with social reinforcement areas as well as infrastructure investments that ensure controlled development. In this context, various planning policies have been pursued to eliminate regional inequalities in our country and some settlements have been transformed from border settlements with the status of small cities or districts to provincial status by the state. Thus, the Republic of Turkey has included these cities among the priority provinces for investment and has pursued a policy of rapid and controlled urbanization in these settlements through investments in various sectors such as education, health, industry, socio-cultural, public housing and transportation. Universities are public service sector facilities that can be managed through multi-actor partnerships with central-local-private-public institutions and organizations and contribute to the holistic development of urban development. Within the framework of the thesis, the conceptual themes of university public equipment will be discussed within the framework of the relationship between sustainable social and economic development, and the studies of universities established in cities with the characteristics of border city settlements will be examined. In the literature review, no publications on these conceptual relationships were found. In this study, which is unique as a research topic in this respect, it is aimed to evaluate the urban development and socio-economic effects of the border settlement of Şırnak, which is located in the Tigris East Sub-basin of the Southeastern Eastern Anatolia Region of the Southeastern Eastern Anatolia Region, which borders the Iraqi country; the process of transition from district status to province status affiliated to Siirt and the establishment of Şırnak University. Within the scope of the thesis, the concept of border city, border city-university approaches in different countries are examined, and it is emphasized that universities are an important planning decision in border cities due to the fact that universities are an important regional reinforcement potential and that the university-oriented development of these cities supports rapid and controlled urbanization processes.
Açıklama
Yüksek Lisans Tezi
Anahtar Kelimeler
Üniversite Şehirsel Donatısı, Şehir Planlama, Sınır Kentler, Şırnak, Şırnak Üniversitesi, Universities City Facility, Urban Planning, Border Cities, Sirnak, Sirnak University
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Sunar, F. (2023). Üniversite yerleşkelerinin kent gelişimine etkisi: Şırnak örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı, Konya.
