Türkiye'de dini toplumsallaşma: Dini grupların birey üzerinde sosyolojik ve psikolojik etkileri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Dini toplumsallaşma sürecinde dini grupların birey üzerinde sosyolojik ve psikolojik etkilerinin neler olduğu araştırmanın temel konusudur. Bireyin içinde bulunduğu çevreye uygun davranış göstermesi, toplumsal rolleri öğrenme sürecinde bireysel farklılıkların önemi toplumsallaşma kavramının sosyo psikolojik boyutunu göstermektedir. Bu noktadan hareketle bireylerin dini grup içinde nasıl bir süreçten geçtiği ve değişime uğradığı, dini grupların kişilik ve davranış üzerindeki etkisinin neler olduğu, grup üyelerinin kendilerini tanımlama ve grubu içselleştirme deneyimleri, ailenin bu süreçte etkisi çalışmanın ilgi alanını oluşturmaktadır. Öncelikle toplumsal benlik, toplumsallaşma, kişilik kavramlarına değinilmiştir. Dini gruplardaki sosyal etkileşim ve öğrenme süreçleri doğrultusunda dini toplumsallaşma; saha çalışması açısından önemli yer tutan dini gruplar değerlendirilmiştir. Çalışmada, belli bir dini gruba odaklanmak yerine farklı dini grup formlarını temsil eden katılımcılarla nitel yöntem aracılığıyla görüşmeler yapılmış; 13’ü erkek, 31’i kadın olmak üzere toplam 44 kişinin deneyimleri analiz edilmiştir. Elde edilen veriler MAXQDA paket programında kodlanıp temalara ayrılarak sistematik bir şekilde değerlendirilmiştir. Analiz sonucunda, dini toplumsallaşma sürecine hazırlayan faktörler, grup içinde yaşanan toplumsallaşma süreci ve bu sürecin ardından ortaya çıkan davranış ve kişilik değişimleri gibi dini toplumsallaşma sürecinin üç temel boyutta şekillendiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak bu çalışma, dini grupların formları farklı olsa da benzer dini toplumsallaşma süreçlerinin olduğunu ortaya koymuştur. Toplumsallaşma sürecinde, dini grupların bireyler üzerinde uyum ve öz disiplin sağlayan bir yapı inşa ettiği; bu yapının ise aynileşme süreçlerini tetiklediği değerlendirilmiştir. Dini grupların toplumsallaşma süreçlerinde aile gibi birincil sosyalleşme ajanlarının fonksiyonlarını üstlenerek ön plana çıkması, Türkiye'deki toplumsallaşma dinamiklerinin farklı bir boyut kazandığını göstermekte dini grupların birçok birey için birincil toplumsallaşma kaynaklarından biri haline geldiğine işaret etmektedir.
The main subject of the study is the sociological and psychological effects of religious groups on the individual in the process of religious socialisation. Displaying behaviour in accordance with the environment in which the individual is in and the importance of individual differences in the process of learning social roles show the socio-psychological dimension of the concept of socialisation. Thus, the process through which individuals go through and change within religious groups, the effects of religious groups on personality and behaviour, the experiences of group members in defining themselves and internalising the group, and the effect of family on this process constitute the area of interest of the study. First of all, the concepts of social self, socialisation and personality were addressed. Religious groups that have an important place in terms of fieldwork are evaluated. In this study, interviews were conducted with participants representing various religious group forms through qualitative method instead of focusing on a particular religious group; the interviews of a total of 44 people including 13 males and 31 females were analysed. The data obtained were coded and divided into themes in MAXQDA package programme and evaluated systematically. As a result of the analysis, it was determined that the religious socialisation process is shaped in three main dimensions such as the factors preparing the religious socialisation process, the socialisation process within the group and the behavioural and personality changes that occur after this process. As a result, this study has revealed that religious groups have similar religious socialisation processes, regardless of their different forms. In the socialisation process, it was evaluated that religious groups build a structure that provides harmony and self-discipline on individuals, and this structure triggers the processes of sameness.The fact that religious groups take on the functions of primary socialisation agents such as the family in the socialisation processes and stand out shows that the socialisation dynamics in Turkey have gained a different dimension and points out that religious groups have become one of the primary sources of socialisation for many individuals.
The main subject of the study is the sociological and psychological effects of religious groups on the individual in the process of religious socialisation. Displaying behaviour in accordance with the environment in which the individual is in and the importance of individual differences in the process of learning social roles show the socio-psychological dimension of the concept of socialisation. Thus, the process through which individuals go through and change within religious groups, the effects of religious groups on personality and behaviour, the experiences of group members in defining themselves and internalising the group, and the effect of family on this process constitute the area of interest of the study. First of all, the concepts of social self, socialisation and personality were addressed. Religious groups that have an important place in terms of fieldwork are evaluated. In this study, interviews were conducted with participants representing various religious group forms through qualitative method instead of focusing on a particular religious group; the interviews of a total of 44 people including 13 males and 31 females were analysed. The data obtained were coded and divided into themes in MAXQDA package programme and evaluated systematically. As a result of the analysis, it was determined that the religious socialisation process is shaped in three main dimensions such as the factors preparing the religious socialisation process, the socialisation process within the group and the behavioural and personality changes that occur after this process. As a result, this study has revealed that religious groups have similar religious socialisation processes, regardless of their different forms. In the socialisation process, it was evaluated that religious groups build a structure that provides harmony and self-discipline on individuals, and this structure triggers the processes of sameness.The fact that religious groups take on the functions of primary socialisation agents such as the family in the socialisation processes and stand out shows that the socialisation dynamics in Turkey have gained a different dimension and points out that religious groups have become one of the primary sources of socialisation for many individuals.
Açıklama
Doktora Tezi
Anahtar Kelimeler
Benlik, Dini Gruplar, Dini Toplumsallaşma, Kişilik, Self, Religious Groups, Religious Socialisation, Personality
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Şahin, A. (2024). Türkiye'de dini toplumsallaşma: Dini grupların birey üzerinde sosyolojik ve psikolojik etkileri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Konya.
