Osmanlı İmparatorluğu'nda haritacılık ve Matrakçı Nasuh
Yükleniyor...
Tarih
2017
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışmada Osmanlı tarihi haritacılığının gelişimi incelenerek, Osmanlı tarihinde çeşitli amaçlarla o dönemdeki teknolojiye göre üretilen haritalar ve harita bilimiyle uğraşan bilim adamları incelenmiştir. Coğrafya ve haritacılık alanında, haritacılığın gelişimindeki teknolojiler değerlendirilerek haritaların yapımı için gerekli olan verilerin elde edilişi, ölçü aletleri, matematiksel model, uzunluk birimleri ile Osmanlı İmparatorluğu tarihindeki birçok harita ve coğrafya alanında çalışma yapmış bilim adamı ve eserleri incelenmiştir. Osmanlı tarihi incelendiğinde de harita niteliği taşıyan birçok eserle karşılaşmak mümkündür. Özellikle Piri Reis'in çizmiş olduğu dünya haritası günümüzde dahi niteliği açısından çok değerli görülmektedir. Ancak aynı dönemde yaşamasına rağmen Matrakçı Nasuh'un minyatürlerinin harita niteliği Piri Reis'in eserleri kadar ön plana çıkmamıştır. Halbuki Piri Reis'in eserleri deniz haritacılığı açısından ne kadar önemliyse, Matrakçı'nın minyatürleri de kara haritacılığı açısından oldukça değerlidir. Bu çalışmada kendine has bir uslupla çizdiği minyatürlerle tarihten günümüze ışık tutan Matrakçı Nasuh'un minyatürleri haritacılık tekniği açısından incelenmiştir. Bu kapsamda minyatürlerdeki kale, cami, kilise, köprü, han, hamam, akarsu, dağlar vb. önemli yerler günümüz teknolojisiyle elde edilen Google Earth görüntüleriyle karşılaştırılarak, minyatürler geometrik ve topolojik doğruluk açısından incelenmiştir. XVI. Yüzyıl dönemindeki şartlar dikkate alındığında Matrakçı Nasuh'un minyatürlerinin topolojik doğruluk anlamında oldukça iyi olduğu sonucuna varılmıştır.
In this study, the evolution of the Ottoman historical maps was examined and scientists who were dealing with maps and map science produced for various purposes in the Ottoman history according to the technology of that period were examined. In the field of geography and cartography, the technologists in the development of cartography were evaluated and the scientists and their works were studied in order to obtain the data necessary for the construction of maps, measurement tools, mathematical models, length units and many maps and geography of the Ottoman Empire. Even during the Ottoman history, it is possible to encounter many products bearing map quality. In particular, the world map designed by Piri Reis is valuable in terms of quality even today. Although both lived in the same period, researchers had more interest to piri reis' maps than Matrakci Nasuh's miniatures. However, while the maps of Piri Reis in terms of marine cartography is crucial, Matrakci's miniatures are valuable in terms of landscape cartography. In this study, miniatures designed by Matrakci Nasuh, who drawn miniatures with his own style, examined in terms of cartography. In this context, landmarks such as mosque, tower, etc. in the miniature were compared with maps and Google Earth images obtained by today's technology. In addition, miniature was examined in terms of its geometric and topological accuracy. Results indicated that topological accuracy was good when the conditions of 16th century were taken into consideration.
In this study, the evolution of the Ottoman historical maps was examined and scientists who were dealing with maps and map science produced for various purposes in the Ottoman history according to the technology of that period were examined. In the field of geography and cartography, the technologists in the development of cartography were evaluated and the scientists and their works were studied in order to obtain the data necessary for the construction of maps, measurement tools, mathematical models, length units and many maps and geography of the Ottoman Empire. Even during the Ottoman history, it is possible to encounter many products bearing map quality. In particular, the world map designed by Piri Reis is valuable in terms of quality even today. Although both lived in the same period, researchers had more interest to piri reis' maps than Matrakci Nasuh's miniatures. However, while the maps of Piri Reis in terms of marine cartography is crucial, Matrakci's miniatures are valuable in terms of landscape cartography. In this study, miniatures designed by Matrakci Nasuh, who drawn miniatures with his own style, examined in terms of cartography. In this context, landmarks such as mosque, tower, etc. in the miniature were compared with maps and Google Earth images obtained by today's technology. In addition, miniature was examined in terms of its geometric and topological accuracy. Results indicated that topological accuracy was good when the conditions of 16th century were taken into consideration.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Matrakçı Nasuh, Osmanlı'da haritacılık, Minyatürler, Google Earth, Tarihi haritalar, Matrakci Nasuh, Ottoman cartography, Miniatures, Historical Maps
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Bekiroğlu K, G. (2017). Osmanlı İmparatorluğu'nda haritacılık ve Matrakçı Nasuh (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı, Konya.
