Osmanlı Devleti’nde avarız varidatının maarife devredilmesi

Osmanlı Devleti’nde doğal afet ve savaş durumu gibi olağanüstü durumlarda alınmaya  başlanan avarız vergileri zamanla daimi hâle geldi. Bazı muaflar dışında ahaliye tarh ve  tevzi edilen bu vergilerin ödenmesinde karşılaşılan güçlükler nedeniyle hayırsever kimseler para ve akarlar tahsis ederek avarız vakıfları kurmuştur. Tanzimat Dönemi ile birlikte bu tür vergiler kaldırılınca avarız vakıflarının işlevi değişmiş, vakıf gelirleri artık  mahallenin toplumsal ihtiyaçları için sarf edilmeye başlamıştır.  1869 yılında kabul edilen Maarif?i Umumiye Nizamnâmesi ile sıbyan mekteplerinin ıslah  edilmesi ve yaygınlaştırılması kararı alınmış, bu kurumların masraflarının karşılanmasında halka malî sorumluluklar getirilmiştir. İşte avarız gelirlerinin temel eğitim kurumlarının ihtiyaçları için maarife aktarılması görüşü bundan sonra ortaya çıkacak ve uygulama alanına konulacaktır. Araştırmada avarız varidatının nelerden ibaret olduğu, bunun tespit edilmesinde karşılaşılan güçlükler, maarif idarelerinin aşırı uygulamaları ve gelirlerin harcama kalemleri üzerinde durularak vilayetlerdeki uygulamalar hakkında bilgiler  verilmiştir. 

In the Ottoman Empire, the “Avariz” taxes which were started to be collected in the emergency  situations like natural disasters or wars, had become permanent by the time. Because of the difficulties in payment of these taxes which were obliged and distributed to the people apart from some  exemptions, charitable persons have set up charitable foundations by allocating money landed properties. With the era of Tanzimat, such taxation has been abolished and the functions of Avariz  foundations have changed, and foundation incomings have begun to be used for the social needs of  the community.  With the Regulations for the General Education (Maarif?i Umumiye Nizamnâmesi) which was  adopted in 1869, the decision was made to reform and expand the primary (Sıbyan) schools and  financial responsibilities were introduced to meet the costs of these institutions.  Here, after this, the idea of transferring the incomes from the “Avariz” taxes for the needs of the  basic education institutions will be revealed and put into practice. In the study, information about  what Avariz revenues consisted of, the difficulties encountered in determining them, excessive  practices of the directorates of education, expenditure items of the incomes and practices in the  provinces were given.