Tarihi yapılarda işlevsel sistemlerin enerji etkin tasarım ölçütleri açısından değerlendirilmesi: Konya'daki Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi kamu yapıları örneği
Yükleniyor...
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/embargoedAccess
Özet
Isıtma-soğutma, havalandırma-aydınlatma, çatı akaçlama ve temiz-atık su sistemlerinden oluşan işlevsel tesisat sistemleri, insanlık için belge değeri taşıyan ve kültürel mirası oluşturan tarihi yapıların yaşamlarını sürdürebilmeleri ve konfor koşullarının sağlanmasında oldukça önemli rol oynamaktadır. Bu sistemlerin işlevlerini düzgün bir şekilde yerine getirmeleri yapıların sürdürülebilir korunmasına katkı sağlamaktadır. Bu sistemlerin tanınması ve anlaşılması, koruma ve onarım projelerinin doğru bir şekilde hazırlanması ve uygulanması için önemlidir. Tarihi yapılarda dönemin kısıtlı koşullarında, çevresel veriler dikkate alınarak oluşturulmuş işlevsel sistemler kendine özgü enerji etkin özellikler taşımaktadır. Bu yapıların tasarım özellikleri, günümüz teknolojileri kullanılmadan ısıtılması, soğutulması, aydınlatılması ya da havalandırılması için çevre verilerine uygun şekilde oluşturulmuştur. Yapı formu, yapı kabuğu, yapı malzemeleri, yapı detayları gibi özellikler işlevsel sistemleri karşılayacak ve konfor koşullarını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Tarihi yapıların gösterdiği bu özgün niteliklerin, enerji etkin tasarımın her geçen gün daha da önemli hale geldiği yapı tasarımlarımızda rehber olarak kullanılmasının sağlanabilmesi, enerji etkin tasarım özelliklerinin günümüz yapılarına uyarlanabilmesi ihtimalleri önemlidir. Tez çalışmasında tarihi yapılarda işlevsel sistemlerin tanınması, anlaşılması, enerji etkin tasarım özelliklerinin ortaya çıkarılması, tarihi yapılarda işlevsel sistemlerin enerji etkin tasarım açısından değerlendirilmesine yönelik bir yöntem önerisi geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik tarihi yapılarda işlevsel sistemler, enerji etkin tasarım ve çalışmanın örneklem alanını oluşturan Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi kamu yapıları konularının literatür taraması gerçekleştirilmiştir. Enerji etkin tasarım ve tarihi yapılarda enerji etkin tasarım ile ilgili olan ulusal ve uluslararası düzenlemeler taranmış, değerlendirme için özgün tablolar oluşturulmuştur. Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi kamu yapılarının sahip olduğu mimari özellikler ve işlevsel sistemler listelenmiş, bu sistemlerin enerji etkin tasarıma katkısının değerlendirilmesi amacıyla tablolar oluşturulmuştur. Örneklem alanı oluşturan yapılar bu tablolara göre değerlendirilmiş, her bir bölüm için puanlandırılmıştır. Aldıkları puanlara göre yapıların işlevsel sistemlerinin ve mimari özelliklerinin gösterdiği enerji etkin tasarım nitelikleri belirlenmiş ve yüzde olarak hesaplanmıştır.
Functional plumbing systems, consisting of heating-cooling, ventilation-lighting, roof drainage and clean-waste water systems, play a very important role in the survival and providing comfort conditions.of historical buildings which have documentary value for humanity and constitute the cultural heritage. The proper functioning of these systems contributes to the sustainable protection of buildings.Recognition and understanding of these systems is also important for the proper preparation and implementation of conservation and restoration projects. Functional systems created by taking environmental data into account in the limited conditions of the period in historical buildings have unique energy efficient features. The design features of these structures have been created in accordance with environmental data for heating, cooling, lighting or ventilation without using today's technologies. Features such as building form, building envelope, building materials, building details are designed to meet functional systems and provide comfort conditions. It is important that these unique features of historical buildings can be used as a guide in our building designs, where energy efficient design becomes more important every day, and the possibility of adapting energy efficient design features to today's buildings. In the thesis study, it is aimed to develop a method proposal for the recognition and understanding of functional systems in historical buildings, revealing energy efficient design features, and evaluation of functional systems in historical buildings in terms of energy efficient design. For this purpose, a literature review of the subjects of functional systems in historical buildings, energy efficient design and public buildings of the First National Architectural Period, which constitutes the sample area of the study, was carried out. National and international regulations related to energy efficient design and energy efficient design in historical buildings have been scanned, and original tables have been created for evaluation. The architectural features and functional systems of the public buildings of the First National Architectural Period were listed, and tables were created to evaluate the contribution of these systems to energy efficient design. The structures forming the sample area were evaluated according to these tables and scored for each section. According to the scores they received, the energy efficient design qualities of the functional systems and architectural features of the buildings were determined and calculated as a percentage.
Functional plumbing systems, consisting of heating-cooling, ventilation-lighting, roof drainage and clean-waste water systems, play a very important role in the survival and providing comfort conditions.of historical buildings which have documentary value for humanity and constitute the cultural heritage. The proper functioning of these systems contributes to the sustainable protection of buildings.Recognition and understanding of these systems is also important for the proper preparation and implementation of conservation and restoration projects. Functional systems created by taking environmental data into account in the limited conditions of the period in historical buildings have unique energy efficient features. The design features of these structures have been created in accordance with environmental data for heating, cooling, lighting or ventilation without using today's technologies. Features such as building form, building envelope, building materials, building details are designed to meet functional systems and provide comfort conditions. It is important that these unique features of historical buildings can be used as a guide in our building designs, where energy efficient design becomes more important every day, and the possibility of adapting energy efficient design features to today's buildings. In the thesis study, it is aimed to develop a method proposal for the recognition and understanding of functional systems in historical buildings, revealing energy efficient design features, and evaluation of functional systems in historical buildings in terms of energy efficient design. For this purpose, a literature review of the subjects of functional systems in historical buildings, energy efficient design and public buildings of the First National Architectural Period, which constitutes the sample area of the study, was carried out. National and international regulations related to energy efficient design and energy efficient design in historical buildings have been scanned, and original tables have been created for evaluation. The architectural features and functional systems of the public buildings of the First National Architectural Period were listed, and tables were created to evaluate the contribution of these systems to energy efficient design. The structures forming the sample area were evaluated according to these tables and scored for each section. According to the scores they received, the energy efficient design qualities of the functional systems and architectural features of the buildings were determined and calculated as a percentage.
Açıklama
Yüksek Lisans Tezi
Anahtar Kelimeler
Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi, Enerji Etkin Tasarım, Tarihi Yapılarda İşlevsel Sistemler, Tarihi Yapılarda Enerji Etkin Tasarım, Yöntem Önerisi, First National Architectural Period, Energy Efficient Design, Functional Systems in Historical Buildings, Energy Efficient Design in Historical Buildings, Method Proposal
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Çalışkan, A. E. (2023). Tarihi yapılarda işlevsel sistemlerin enerji etkin tasarım ölçütleri açısından değerlendirilmesi: Konya'daki Birinci Ulusal Mimarlık Dönemi kamu yapıları örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Konya.
