Fen bilgisi öğretmenlerinin laboratuvar güvenliği ve laboratuvar güvenlik sembolleri hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Fen eğitimi öğrencilere toplumsal sorunları çözme becerisi sağlayan en önemli eğitimlerden biridir. Fen bilimleri dersinde teorik açıklamaların yanı sıra bazı konuların laboratuvar ortamında deneysel uygulamaları yapılmalıdır. Bu nedenle Fen bilgisi derslerinin anlatılması sırasında fen laboratuvarlarını kullanmak kaçınılmaz bir durumdur. Laboratuvar yöntemi fen eğitiminin soyuttan somuta geçirilmesi ve öğrencilerin kendi tecrübelerini edinmeleri için önemli bir araçtır. Ancak fen laboratuvarı uygulamaları laboratuvar ortamında bulunan tehlikeli materyallerden dolayı son derece risklidir ve kaza oluşma ihtimali oldukça yüksektir. Bu sebepten laboratuvar çalışmaları sırasında laboratuvar güvenliğini sağlamak önemli bir hal almaktadır. Laboratuvar yöntemi uygulanırken öğretmen ve öğrencilerin laboratuvarda güvenli bir çalışma yapmaları son derece önemlidir. Tehlikeli ve risk faktörünün fazla olduğu ortamlarda iş sağlığı ve güvenliğine dikkat etmek ülkemizde kanunlaşmış bir durumdur. İş sağlığı ve güvenliği, insan sağlığı ve can güvenliğini tehdit eden tüm ortamlarda uygulanmaktadır. Buradaki amaç tehlikeli ve çok tehlikeli ortamlarda çalışırken oluşabilecek kazalar en aza indirilmeye çalışmaktır. Laboratuvarlar tehlikeli ortamlardır ve çalışırken öğretmen ve öğrencilerin güvenlik konusunda yeterli bilgi ve donanımına sahip olması gerekmektedir. Bu sayede hem kazalar en aza indirilebilir hem de olası bir kaza sırasında anında müdahale ile yaşanılacak büyük tehlikelerin önüne geçilebilir. Bunun yanı sıra laboratuvardaki tehlikelerin farkındalığı oluşturularak tedbirli ve temkinli çalışılır. Laboratuvarlarda bulunan tehlikeli maddelerin üzerinde bulunması gereken güvenlik işaretleri, kullanım etiketleri ve laboratuvar ortamında kullanılması gereken güvenlik ekipmanları da yaşanacak olumsuz durumların önlenmesinde büyük etkiye sahiptir. Öğretmen ve öğrencilerin güvenlik sembollerini tanımaları, madde etiketlerini okuyarak kullanımlarını bilmeleri ve laboratuvarda çalışırken güvenlik ekipmanlarını mutlaka kullanmaları gerekmektedir. Bu gereklilik laboratuvar güvenliği ve laboratuvarda bulunan tehlikeli materyaller ve kişisel ekipmanlar için hazırlanmış güvenlik sembolleri bilgisini önemli kılmıştır. Bu çalışmada fen bilgisi öğretmenlerinin laboratuvar güvenliği ve güvenlik sembolleri hakkındaki bilgilerinin ne düzeyde olduğunu belirlenmiştir. Fen bilgisi öğretmenlerinin cinsiyet, eğitim düzeyi, mesleki kıdem gibi çeşitli demografik bilgilerine yer verilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yaklaşımlarından fenomenolojik desen çalışması tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Konya ili Karatay ilçesinde bulunan Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı ortaokullarda görev yapan fen bilgisi öğretmenleri oluşturmuştur. Yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla öğretmenlerden toplanan veriler, içerik analizi ve betimsel analiz ile değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular çerçevesinde mevcut durum analiz edilmiş ve analiz sonucunda fen bilgisi öğretmenlerinin güvenlik sembollerine ilişkin bilgilerinin yeterli olmadığına ancak genel güvenlik önlemleri, laboratuvar kazalarının önlenmesi ve müdahalesi, laboratuvar kuralları ile ilgili bilgilerinin yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Science education is one of the most important education that provides students with the ability to solve social problems. In addition to theoretical explanations in science lessons, experimental applications of some subjects should be carried out in a laboratory environment. For this reason, it is inevitable to use science laboratories during the teaching of science lessons. The laboratory method is an important tool for the transition of science education from abstract to concrete and for students to acquire their own experiences. However, science laboratory applications are extremely risky due to the hazardous materials in the laboratory environment and the possibility of accidents is quite high. For this reason, it is important to ensure laboratory safety during laboratory studies. While applying the laboratory method, it is extremely important for teachers and students to work safely in the laboratory. It is a legalized situation in our country to pay attention to occupational health and safety in environments with dangerous and high risk factors. Occupational health and safety is applied in all environments that threaten human health and life safety. The aim here is to try to minimize accidents that may occur while working in dangerous and very dangerous environments. Laboratories are dangerous environments and teachers and students should have sufficient knowledge and equipment about safety while working. In this way, both accidents can be minimized and major dangers can be prevented by immediate intervention during a possible accident. In addition, awareness of the dangers in the laboratory is created and cautious and cautious work is carried out. The safety signs and labels on hazardous materials in laboratories and the safety equipment that should be used in the laboratory environment also have a great impact on preventing negative situations. Teachers and students should recognize the safety symbols, read the substance labels and know how to use them, and use safety equipment while working in the laboratory. This necessity has made the knowledge of laboratory safety and safety symbols prepared for hazardous materials and personal equipment in the laboratory important. In this study, the level of science teachers' knowledge about laboratory safety and safety symbols was determined. Various demographic information of science teachers such as gender, education level, and professional seniority were included. Phenomenological design study, one of the qualitative research approaches, was preferred in the study. The study group of the research consisted of science teachers working in secondary schools affiliated to the Ministry of National Education in Karatay district of Konya province. The data collected from the teachers through a structured interview form were evaluated by content analysis and descriptive analysis. The current situation was analyzed within the framework of the findings obtained and as a result of the analysis, it was found that science teachers' knowledge about safety symbols was not sufficient, but their knowledge about general safety precautions, prevention and intervention of laboratory accidents, and laboratory rules was sufficient.

Açıklama

Yüksek Lisans Tezi

Anahtar Kelimeler

Fen Eğitimi, Laboratuvar Güvenliği, Laboratuvar Güvenlik Sembolleri, Laboratuvar Kullanımı, Fen Bilgisi Öğretmenleri, Science Education, Laboratory Safety, Laboratory Safety Symbols, Laboratory Use, Science Teachers

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Altun, M. (2024). Fen bilgisi öğretmenlerinin laboratuvar güvenliği ve laboratuvar güvenlik sembolleri hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı, Konya.