Anadolu Selçuklu dönemi seramiklerinde kuş motifi ve günümüz seramik sanatına uyarlanması
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türk mitolojisinde insan ve hayvan ilişkileri çok karıştırılan bir temadır. Anadolu Selçuklularında hayvan figürlü süslemelerin ağırlıklı olarak kullanıldığı konusunda pek çok kaynak vardır. Hayvan figürlü motifler yüzyıllarca Türk topluluklarını etkileyen önemli konulardan birisi olmuştur. Türklerin yaşam şartlarından kaynaklanan, hayvanlarla olan ilişkileri birçok sanat eserinin konusu olmuştur. Anadolu Selçuklularında stilize edilmiş hayvan figürleri kullanılmasının nedenlerinden biri de, bazı inanışlara göre hayvan üslubu tabiatüstü kuvvetlere karşı eğilimlerden ortaya çıkmıştır. Bu inançlar doğrultusunda manevi değerler, sihir ve tılsıma ulaşabileceklerini güçlük ve zorlukları bu şekilde yenebileceklerine inanmışlar, bu düşünceden güç alarak ölümsüzlüğü ve gücü sanat eserlerine yansıtmışlardır. Anadolu Selçuklular dönemi' süsleme sanatında kullanılan önemli bir hayvan figürü olan kuş, bağımsızlık diyebileceğimiz kavramın ve ruhun sembolü olmuştur. Kuş nesiller boyu korunan bir yaratıktır. İnanışlara göre kuş ellerin göğe uzanması şeklinde nitelendirilir. Anadolu da kuşun sık kullanılmasının bir nedeni ise ölülerin ruhunun bir kuşun taşıdığına inanılmasıdır. Kuşları Anadolu'da sembolik açıdan uçan bir canlı olması nedeniyle yerle gök arasındaki ilişkilerin, yer çekiminden etkilenmeme özellikleri nedeniyle, ölümsüzlerin genel olarak manevi hayatın, meleklerin ve varoluşun üst katını simgelediğine inanılasıdır. Aynı zamanda kuş, ahiret alemine göre, dünyevi aleme karşı direnişinde bir sembolüdür. Bu tezin amacı, Anadolu Selçuklu dönemi seramiklerinde sıklıkla kullanılan kuş tasvirlerini üç boyutlu formlar haline getirerek çağdaş bir yorumla farklı bir bakış açısı kazandırmaktır. Bu amaçla öncelikle Anadolu Selçuklu Dönemine ait kuş tasvirleri araştırılmış daha sonra elde edilen veriler doğrultusunda seramik çamuru ek materyallerle zenginleştirerek yeni formlar oluşturulmuştur. Sonuç olarak geçmişten günümüze uzanan kuş tasvirlerinin seramik yüzeyler üzerinde kullanımı oldukça fazladır. Araştırma sonucunda ortaya çıkan bulgular neticesinde Anadolu Selçuklu döneminde çalışılan iki boyutlu kuş tasvirleri üç boyutlu ve farklı formlarla birleştirilerek kişisel uygulamalar olarak yapılmıştır.
In Turkish mythology, human and animal relationships is a theme frequently encountered. There are many sources which state that animal figural motifs were used by the Anatolian Seljuks quite a lot. Animal figural motifs has been one of the important subjects which affected Turkish societies for centuries. Turks' close relations with animals due to their living conditions, has created many works of art. Many stylized animal figures were used by the Anatolian Seljuks. According to some beliefs, this animal style has emerged because of the tendencies towards the supernatural powers. In the line with these beliefs, they believed to reach spiritual values, magic and spell and to overcome the difficulties by this way. By taking heart this thought, they reflected immortality and power on their works. Many animal figures were used in decorative arts in the Anatolian Seljuks period. Bird, an important animal figure, was used and this figure has been the symbol of the term which we may call independence and soul. Bird is a creature which has been protected for generations. According to the beliefs, bird can be characterized as raising the hands to the sky. One reason for using bird many times in Anatolia is it is believed that soul of the dead is carried by a bird. Birds are believed to symbolize the relationships between earth and sky since they are flying beings. It is also believed that birds symbolize the immortals, spiritual lives, angels and the top floor and level of existence. At the same time, bird is the symbol of resistance of the earthly universe to the hereafter. The aim of this thesis is to transform the bird depictions, which are frequently used in Anatolian Seljuk period ceramics, into three-dimensional forms and to gain a different perspective with a contemporary interpretation. For this purpose, firstly, bird depictions from the Anatolian Seljuk period were researched and then new forms were created by enriching ceramic clay with additional materials in line with the data obtained. As a result, the use of bird depictions on ceramic surfaces from the past to the present is quite high. As a result of the findings of the research, two-dimensional bird depictions worked in the Anatolian Seljuk period were combined with threedimensional and different forms and made as personal applications.
In Turkish mythology, human and animal relationships is a theme frequently encountered. There are many sources which state that animal figural motifs were used by the Anatolian Seljuks quite a lot. Animal figural motifs has been one of the important subjects which affected Turkish societies for centuries. Turks' close relations with animals due to their living conditions, has created many works of art. Many stylized animal figures were used by the Anatolian Seljuks. According to some beliefs, this animal style has emerged because of the tendencies towards the supernatural powers. In the line with these beliefs, they believed to reach spiritual values, magic and spell and to overcome the difficulties by this way. By taking heart this thought, they reflected immortality and power on their works. Many animal figures were used in decorative arts in the Anatolian Seljuks period. Bird, an important animal figure, was used and this figure has been the symbol of the term which we may call independence and soul. Bird is a creature which has been protected for generations. According to the beliefs, bird can be characterized as raising the hands to the sky. One reason for using bird many times in Anatolia is it is believed that soul of the dead is carried by a bird. Birds are believed to symbolize the relationships between earth and sky since they are flying beings. It is also believed that birds symbolize the immortals, spiritual lives, angels and the top floor and level of existence. At the same time, bird is the symbol of resistance of the earthly universe to the hereafter. The aim of this thesis is to transform the bird depictions, which are frequently used in Anatolian Seljuk period ceramics, into three-dimensional forms and to gain a different perspective with a contemporary interpretation. For this purpose, firstly, bird depictions from the Anatolian Seljuk period were researched and then new forms were created by enriching ceramic clay with additional materials in line with the data obtained. As a result, the use of bird depictions on ceramic surfaces from the past to the present is quite high. As a result of the findings of the research, two-dimensional bird depictions worked in the Anatolian Seljuk period were combined with threedimensional and different forms and made as personal applications.
Açıklama
Yüksek Lisans Tezi
Anahtar Kelimeler
Anadolu Selçuklu Sanatı, Seramik Kuşlar, Seramik, Hayvan Uslübu, Anatolian Seljuk Art, Ceramic Birds, Ceramic, Animal Style
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Bekdik, E. (2023). Anadolu Selçuklu dönemi seramiklerinde kuş motifi ve günümüz seramik sanatına uyarlanması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Seramik Anabilim Dalı, Konya.
