Maydanozda (Petroselinum crispum (Mill.) Nym. ex A.W. Hill) hasat sonrası bozulmanın gen ekspresyonu düzeyinde araştırılması

Apiaceae familyasına ait Maydanoz (Petroselinum crispum) çok eski tarihlerden bu dünya genelinde yaygın olarak yetiştirilen ve tüketilen bir sebzedir. Maydanoz, lezzeti, aroması ve besleyiciliği ile dünya genelinde tüm mutfaklarda, içerisindeki aktif biyomoleküller açısından da tıbbi olarak büyük önem taşır. Maydanoz’un geniş kullanım alanı ve tarımsal değeri göz önüne alındığında raf ömrünün kısalığı hem üretici hem de tüketiciye yansımaktadır. Üstelik maydanoz gibi taze sebzelerin raf ömürleri, iyi saklama koşulları altında ve uygun tedbirlerle dahi birkaç haftadan daha uzun değildir. Dünya çapında 1,2 milyon hektardan fazla alanda yetiştirilen Apiaceae familyası hakkında, yaygın kullanım alanı ve tıbbi önemi de göz önüne alındığında, yürütülen çalışmalar oldukça önem arz etmektedir, maydanoz dahil birçok önemli türde genomik veriler ise halen yeterli değildir. Bu tez çalışması kapsamında maydanozda hasat sonrası bozulma, diğer adıyla pörsüme ya da kalite kaybı araştırılacaktır. Bozulma, sebzenin zaman içinde kalitesinin, durumunun veya değerinin giderek kötüleşme sürecini ifade eder ve renk değişikliği, artan incelik, hoş olmayan kokular, solma veya küflenme olarak görülebilir. Çalışma maydanoz üretimi sonrası tazeliğin uzun süre korunmasına hizmet edecek nitelikte bilgi üretilmesi amacını taşırken aynı zamanda maydanozun transkriptom profilinin çıkarılmasıyla birlikte literatür katkı sağlaması ve potansiyel pratik tarımsal uygulamalara da yol göstermesi amaçlanmaktadır.

Parsley (Petroselinum crispum), which belongs to the Apiaceae family, is a vegetable that has been widely cultivated and consumed around the world since ancient times. Parsley is of great importance in all cuisines globally due to its flavor, aroma, and nutritional value, and it also holds significant medicinal value because of the active biomolecules. Given the wide range of uses and agricultural value of parsley, its short shelf life affects both producers and consumers. Moreover, the shelf life of fresh vegetables like parsley, even under good storage conditions and appropriate measures, is not longer than a few weeks. Considering that the Apiaceae family is cultivated on more than 1.2 million hectares worldwide, and given its widespread use and medicinal importance, the studies carried out are of great importance, and genomic data are still insufficient for many important species, including parsley. Furthermore, genomic data for many important species, including parsley, are still not available. This thesis aims to investigate post-harvest deterioration in parsley, also known as wilting or quality loss. Deterioration refers to the process of gradual decline in quality, condition, or value of the vegetable over time, which can manifest as color changes, increased limpness, unpleasant odors, wilting, or mold. While the study aims to produce knowledge that would facilitate maintaining the freshness of parsley for a longer post-harvest period, it also intends to contribute to the literature by producing the transcriptome profile of parsley to provide guidance for potential practical agricultural applications.