19. yüzyıl Nakşibendî-Mevlevî mutasavvıflardan Aşçı İbrahim Dede'nin hayatı, eserleri ve tasavvufi görüşleri

Basit Öğe Kaydı
dc.authorid0009-0008-4758-2737
dc.contributor.advisorGürer, Dilaver
dc.contributor.authorToksöz, Hatice Meryem
dc.date.accessioned2024-11-07T08:53:32Z
dc.date.available2024-11-07T08:53:32Z
dc.date.issued2024
dc.date.submitted2024
dc.departmentNEÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı
dc.descriptionDoktora Tezi
dc.description.abstractAşçı İbrahim Dede (v.1244/1828) Kandilli'de dünyaya gelmiş, ilk gençlik yıllarını geçirdiği İstanbul'da eğitimini tamamlamış ve hemen ardından yine İstanbul'da askeriyede ruznamçeci olarak göreve başlamıştır. Görevi vesilesi ile Erzurum, Erzincan, Şam ve Edirne'de hayatını idame ettiren Aşçı Dede, çok yönlü tasavvufî kişiliğinin gereği olarak gittiği her bölgede çeşitli tarikatlarla irtibata geçmiştir. Aşçı İbrahim Dede'nin tasavvufî düşüncelerini paylaştığı en önemli eseri 'Risâle-i Tercüme-i Ahvâli'dir. Çalışmamız Aşçı İbrahim Dede'nin bu eserinden yola çıkarak hazırlanmıştır. '19. yüzyıl Nakşibendî-Mevlevî Mutasavvıflardan Aşçı İbrahim Dede'nin Hayatı, Eserleri ve Tasavvufî Görüşleri' başlıklı çalışmamızla Aşçı İbrahim Dede'nin hayatının, tasavvufî-ilmî kişiliğinin, tasavvufî görüşlerinin geniş bir perspektiften bütüncül olarak sunulması ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Aynı zamanda araştırmamızda oldukça hareketli olan 19. yüzyıl Osmanlı toplumunda tasavvufî hayata Aşçı İbrahim Dede özelinde ışık tutulmaya çalışılmıştır. Çalışmamız giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın amacı ve önemi, metodu ve kaynakları üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde Aşçı İbrahim Dede'nin yasadığı dönem, hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. Bu bölümde Aşçı Dede'nin tanıştığı ve etkilendiği sûfîlerden de bahsedilmiştir. İkinci bölümde ise Aşçı İbrahim Dede'nin tasavvufî görüşleri incelenmiş, bu bağlamda eserinde bahsettiği kavramlara yer verilmiştir. Sonuç olarak Aşçı İbrahim Dede'nin eserinde tasavvufî görüşlere oldukça çok yer verdiği, başta Nakşibendîlik ve Mevlevîlik olmak üzere tasavvufî ekollerin pek çoğuyla irtibat halinde olmasınının neticesi olarak çok yönlü tasavvufî bir kişiliğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca hatıratında naklettiği bilgilerden Batı kültürünün etkisi ile pek çok yeniliğin gerçekleştiği 19. yüzyıl Osmanlı toplumunda, geleneksel tasavvufî hayatın yaşanan bu hadiselerden neredeyse hiç etkilenmeyerek kendi mecrasında devam ettiği sonucuna ulaşılmıştır.
dc.description.abstractAshchi İbrahim Dadah, (d. 1244/1828) was born in Kandilli, completed his education in Istanbul, where he spent his early youth, and immediately afterward he started to work in the military as a ruznamçeci (ledger accountant) in Istanbul. Aşçı Dadah, who lived in Erzurum, Erzincan, Şam, and Edirne on the occasion of his duty, came into contact with various sects in every region he visited as a requirement of his versatile Sufi personality. Ashchi İbrahim Dadah 's most significant work in which he shared his mystical thoughts is "Risâle-i Tercüme-i Ahval-i Aşçı İbrahim Dede-i Nakşî-Mevlevî". Our study is based on the work of Ashchi İbrahim Dadah. Our study titled ' Life, Works, and Sufi Views of Ashchi İbrahim Dadah, One of the 19th century Naqshbandi-Mawlawi Sufis' aims to present and evaluate Ashchi İbrahim Dadah 's life, Sufi- scholarly personality, and Sufi views from a broad perspective in a holistic manner. At the same time, in our study, we have tried to shed light on the Sufi life in the 19th-century Ottoman society, which was very active, especially specific to Ashchi İbrahim Dadah . Our study consists of an introduction and two chapters. In the introduction, the purpose and importance of the research, method, and resources are emphasized. In the first chapter, information about the period, life, and works of Ashchi İbrahim Dadah is given. In this chapter, the Sufis whom Ashchi İbrahim Dadah met and was influenced by are also mentioned. In the second part , Ashchi İbrahim Dadah 's Sufi views are analyzed, and in this context, the concepts he mentions in his work are given. As a result, it has been found that Ashchi İbrahim Dadah included a lot of Sufi views in his work, and as a result of being in contact with many Sufi schools, especially Naqshbandism and Mevlevism, he had a versatile Sufi personality. In addition, from the information he conveyed in his memoirs, it was concluded that in 19th- century Ottoman society, where many innovations took place with the influence of Western culture, traditional Sufi life continued in its way, almost unaffected by these events.
dc.identifier.citationToksöz, H. M. (2024). 19. yüzyıl Nakşibendî-Mevlevî mutasavvıflardan Aşçı İbrahim Dede'nin hayatı, eserleri ve tasavvufi görüşleri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12452/18882
dc.language.isotr
dc.publisherNecmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subjectAşçı İbrahim Dede
dc.subjectNakşibendî
dc.subjectMevlevî
dc.subjectTarikat
dc.subjectTasavvuf
dc.subjectAshchi İbrahim Dadah
dc.subjectNaqshbandi
dc.subjectMawlawi
dc.subjectReligious Order
dc.subjectSufism
dc.title19. yüzyıl Nakşibendî-Mevlevî mutasavvıflardan Aşçı İbrahim Dede'nin hayatı, eserleri ve tasavvufi görüşleri
dc.title.alternativeLife, works and Sufi views of Ashchi Ibrahim Dadah, one of the 19th century Nagshbandi-Mawlawi Sufis
dc.typeDoctoral Thesis

Dosyalar

Orijinal paket
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim
İsim:
HaticeMeryemToksöz_Dr_2024.pdf
Boyut:
2.99 MB
Biçim:
Adobe Portable Document Format
Açıklama:
Doktora Tezi
İndir
Lisans paketi
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
İsim:
license.txt
Boyut:
1.17 KB
Biçim:
Item-specific license agreed upon to submission
Açıklama:
İndir

Koleksiyon

Sosyal Bilimler Enstitüsü Tez Koleksiyonu