Arteria alveolaris superior posterior için güvenli cerrahi bölge sağlayan anatomik belirleyiciler: CBCT'ye dayalı bir çalışma

Arteria alveolaris superior posterior (AASP), sinus maxillaris (SM) lateral duvarında girişim yapılması planlanan sinüs lifting ve dental implant cerrahisi sırasında önem taşımaktadır. Damarın iatrojenik hasarı ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle, cerrahi planlama sırasında AASP’nin anatomik lokalizasyonunun değerlendirilmesi kritik öneme sahiptir. Bu çalışmada, farklı sinus maxillaris pnömatizasyonlarına (SMP) sahip bireylerde AASP’nin belirli anatomik oluşumlara ve diş seviyelerine göre lokalizasyonunun tanımlanması amaçlandı. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Anabilim Dalı arşivinde kayıtlı olan 300 hastadan, dahil edilme kriterlerine uyan 125 (72 kadın–53 erkek) hastanın CBCT görüntüleri incelendi. SM hacimleri aksiyal, koronal ve sagital kesitlerde oluşturulan 3 boyutlu model üzerinden hesaplandı ve hipoplazik, normal ve hiperplazik olmak üzere 3 farklı sınıflandırma yapıldı. Belirlenen tüm morfometrik parametreler 1. premolar (PM), 2. premolar, 1. molar (M) ve 2. molar olmak üzere toplam 4 farklı diş seviyesinde ölçüldü. Kadınlarda hipopnömatizasyon, erkeklerde ise hiperpnömatizasyon daha sık görülmüştür. Dişli ve dişsizlik durumlarının, alveolar krest ve oklüzal düzlem mesafeleri üzerinde belirgin etkileri olduğu, dişsiz olgularda damar ile bu yapılar arası ölçümlerin anlamlı derecede düşük olduğu gözlenmiştir. AASP çaplarının erkeklerde daha yüksek olduğu ancak istatistiksel anlam taşımadığı saptanmıştır. AASP konumu genellikle intraosseoz olup sağ ve sol taraflar arasında farklılıklar göstermiştir. Hiperpnömatizasyonun özellikle bukkalcusp ve AASP çapı gibi anatomik ölçümlerde artışa yol açtığı tespit edildi. Cinsiyet, yaş, dentisyon durumu ile pnömatizasyon arasındaki karmaşık ilişkiler ve anatomik yapıların bireysel farklılıkları; cerrahi sırasında meydana gelebilecek komplikasyonların önlenmesinde kritik öneme sahip olup, cerrahi öncesi komplikasyon oluşturabilecek tüm anatomik yapıların lokalizasyonları ve morfometrik morfolojik özellikleri gerekli tetkikler ile doğrulanmalıdır.

The superior posterior alveolaris artery (PSAA) is important during sinus lifting and dental implant surgery where intervention is planned on the lateral wall of the maxillary sinus (MS). Iatrogenic damage to the vessel can lead to serious complications. Therefore, evaluation of the anatomic localization of the PSAA is critical during surgical planning. This study aimed to define the localization of PSAA according to certain anatomical formations and tooth levels in individuals with different maxillary sinus pneumatizations (MSP). CBCT images of 125 patients (72 females - 53 males) who met the inclusion criteria out of 300 patients registered in the archive of Necmettin Erbakan University, Faculty of Dentistry, Department of Oral, Dental and Maxillofacial Radiology were analyzed. Sinus maxillaris volumes were calculated from a 3-dimensional model created in axial, coronal, and sagittal sections and three different classifications were made: hypoplasic, normal, and hyperplasic. All morphometric parameters determined in the study were measured at 4 different tooth levels: 1st premolar (PM), 2nd premolar, 1st molar (M), and 2nd molar. Hypopneumatization was more common in women and hyperpneumatization was more common in men. It was observed that dentition and edentulousness had significant effects on alveolar crest and occlusal plane distances, and measurements between the vessels and these structures were significantly low in edentulous cases. AASP diameters were found to be higher in men but did not carry statistical significance. AASP location was generally intraosseous and showed differences between the right and left sides. It was found that hyperpneumatization caused an increase in anatomical measurements, especially buccalcusp and AASP diameter. It is concluded that the complex relationships between age, gender, dentition status and pneumatization, and the individual variations of anatomical structures are critical in surgical planning and prevention of complications that may occur during surgery.