Epilepsi hastalığı olan çocuklarda nöbet öz-yeterliği ve yaşam kalitesi ilişkisi

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu çalışmanın amacı epilepsi hastalığına sahip çocukların nöbet öz-yeterlikleri ve yaşam kalitesini incelemek ve bu parametreler arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir. Araştırma Kasım 2022- Kasım 2023 tarihleri arasında Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Nöroloji Polikliniği'nde dâhil etme kriterlerine uyan ve araştırmayı kabul eden 9-14 yaş arası 200 çocuk ile yapıldı. Araştırmanın verileri ''Çocuk Tanıtıcı Formu'', ''Epilepsili Çocuklarda Nöbet Öz-Yeterlik Ölçeği'' ve ''KIDSCREEN-27 Sağlıkla İlişkili Yaşam Kalitesi Ölçeği'' ile toplandı. Elde edilen veriler IBM SPSS Statistics Standard Concurrent User V 26 istatistik paket programında değerlendirildi. Verilerin değerlendirilmesinde birim sayısı, yüzde, ortalama -standart sapma, medyan ve minimum, maksimum değerler, Cronbach's Alpha katsayısı, Shapiro Wilk normallik testi, Bağımsız Örneklem t Testi, Varyans Analizi (ANOVA), Bonferroni testi, Pearson korelasyon katsayısı, doğrusal regresyon analizi, Durbin-Watson değeri ve artıkların normalliği Q-Q grafikleri kullanıldı. İstatistiksel olarak p<0,05 değeri anlamlı kabul edildi. Araştırmaya katılan çocukların %53'ünün cinsiyetinin erkek, medyan yaşlarının 12 yıl olduğu belirlendi. Nöbet öz yeterlilik ölçeği toplam skor ortalaması 3,13±1,03 puan; nöbetin bireysel kontrolü boyutu 3,02±1,05 puan ve nöbeti kontrol etmede çevrenin etkisi boyutu 3,43±1,15 puan ortalamaya sahip olduğu belirlendi. Sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi ölçeği toplam skor ortalaması 89,83±15,63 puan; bedensel iyilik alt boyutu 16,79±3,12 puan, duygusal iyilik alt boyutu 25,73±5,80 puan, otonomi ve ebeveyn ile ilişkiler alt boyutu 25,73±5,80 puan, sosyal destek ve akran alt boyutu 13,32±4,67 puan ve okul çevresi alt boyutu 14,21±3,89 puan ortalamaya sahip olduğu saptandı. Nöbetin bireysel kontrolü boyutu ile sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi toplam skor ve bedensel iyilik, duygusal iyilik ve sosyal destek ve akran boyutları arasında pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlendi (p<0,05). Nöbeti kontrol etmede çevrenin etkisi boyutu ile sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi toplam skoru, bedensel iyilik, sosyal destek ve akran, okul çevresi boyutları arasında pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlendi (p<0,05). Nöbet öz yeterlik toplam skoru ile sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi toplam skor ve bedensel iyilik, duygusal iyilik ve sosyal destek ve akran boyutları arasında pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlendi (p<0,05). Aynı zamanda epilepsi hastalığına sahip çocukların özyeterlik düzeylerinin yüksek olmasının yaşam kalitesini yükselttiği belirlendi (p<0,05). Bu nedenle pediatri hemşirelerinin epilepsi hastalığına sahip çocukların nöbet özyeterlik ve yaşam kalitesini düzeyini tespit ederek arttırmaya yönelik girişimler yapması önerilebilir.
The aim of this study is to examine the seizure self-efficacy and quality of life of children with epilepsy and to evaluate the relationship between these parameters. The research was conducted between November 2022 and November 2023 at Necmettin Erbakan University Meram Medical Faculty Hospital Child Neurology Polyclinic with 200 children aged 9-14 who met the inclusion criteria and accepted the research. The data of the study were collected with the "Child Identifier Form", "Seizure Self-Efficacy Scale in Children with Epilepsy" and "KIDSCREEN-27 Health-Related Quality of Life Scale". The obtained data were evaluated in IBM SPSS Statistics Standard Concurrent User V 26 statistical package programs. In evaluating the data, number of units, percentage, mean - standard deviation, median and minimum, maximum values, Cronbach's Alpha coefficient, Shapiro Wilk normality test, Independent Sample t Test, Analysis of Variance (ANOVA), Bonferroni test, Pearson correlation coefficient, linear regression analysis, Durbin-Watson value and normality of residuals Q-Q plots were used. A value of p<0.05 was considered statistically significant. It was determined that 53% of the gender of the children participating in the research was male and their median age was 12 years. Seizure self-efficacy scale total score average was 3.13±1.03 points; It was determined that the individual control of the seizure dimension had an average of 3.02±1.05 points and the average of the environmental effect in controlling the seizure dimension had a mean of 3.43±1.15 points. Health-related quality of life scale total score average was 89.83±15.63 points; physical well-being sub-dimension 16.79±3.12 points, emotional well-being sub-dimension 25.73±5.80 points, autonomy and relationships with parents sub-dimension 25.73±5.80 points, social support and peer sub-dimension 13, It was found that the average score was 32±4.67 points and the school environment subscale was 14.21±3.89 points. A positive, statistically significant relationship was determined between the individual seizure control dimension and the health-related quality of life total score and physical well-being, emotional well-being and social support and peer dimensions (p<0.05). A positive, statistically significant relationship was determined between the effect of the environment in controlling seizures and the health-related quality of life total score, physical well-being, social support and peer and school environment dimensions (p<0.05). A positive, statistically significant relationship was determined between the seizure self-efficacy total score and the health-related quality of life total score and physical well-being, emotional well-being and social support and peer dimensions (p<0.05). It was also determined that high self-efficacy levels of children with epilepsy improved their quality of life (p<0,05) . Therefore, it may be recommended that pediatric nurses take initiatives to increase the seizure self-efficacy level and quality of life of children with epilepsy.

Açıklama

Yüksek Lisans Tezi

Anahtar Kelimeler

Epilepsi, Hemşire, Nöbet Özyeterlik, Pediatri, Yaşam Kalitesi, Epilepsy, Nurse, Seizure Self-Efficacy, Pediatrics, Quality of Life

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Tekçiftci, F. (2024). Epilepsi hastalığı olan çocuklarda nöbet öz-yeterliği ve yaşam kalitesi ilişkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı, Konya.