Öğretmen performansının değerlendirilmesine ilişkin bir model önerisi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu araştırmanın amacı, ilkokul öğretmenlerinin performanslarını değerlendirmek amacı ile performans
değerlendirme modeli oluşturmaktır. Araştırmada karma araştırma yöntemin keşfedici sıralı deseni kullanılmıştır.
Araştırmanın nitel boyutu, doküman analizi ve çoklu durum desenleriyle gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda çoklu
durum çalışması ve doküman analizi ile öğretmenlerin performanslarının değerlendirilmesinin amaç ve karakteri,
sorumluları ve görevlileri, kullanılacak performans kriterleri (ölçütleri); performanslarının değerlendirilmesinin
ne kadar sıklıkla yapılacağı, performans ölçütleri dışında kullanılacak araç ve bilgi kaynakları, performans
değerlendirme sonuçlarının kariyer ilerlemesi, özlük hakları, mesleki gelişim vb. alanlarında kullanımı
derinlemesine incelenmiştir.
Araştırmanın nitel aşamasında gerçekleştirilen çoklu durum çalışmasında maksimum çeşitlilik yöntemi
ile belirlenen 25 katılımcı örneklemi oluşturmaktadır. Yine nitel araştırmanın doküman analizi kapsamında
çalışmanın veri toplama araçlarını 183 doküman (125 makale, 18 kitap, 16 rapor, 19 tez, 2 yönetmelik ve 3 model)
oluşturmuştur. Araştırmanın nicel aşamasının çalışma grubunu ise 1994 kişi oluşturmaktadır. Çalışma grubunun
1349 kişisi kadın/kız, 645’i erkektir.
Araştırmada veri toplamak amacı ile Öğretmen Performans Değerlendirme Model Önerisi Görüşme
Formu ile Model Önerisi Değerlendirme Envanteri geliştirilmiştir. Ayrıca performans kriterleri dışında
kullanılacak olan araç ve bilgi kaynaklarına veri elde etmek amacıyla Öğretmen Gözlem Formu, Veli ve Öğrenci
Memnuniyet Ölçeği, Öğretmen Performans Öz Değerlendirme Ölçeği ve Portfolyo Değerlendirme
Derecelendirme Ölçeği geliştirilmiştir. Tüm araçların geçerlilik ve güvenirlilik çalışmaları yapılmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre öğretmen performans değerlendirmenin amacı formatif ve summatif
olmalıdır. Araştırmada okul yöneticisinin, değerlendirme sürecinden ilk sorumlu olması gereken kişi olduğu;
sorumlu olan diğer kişilerin ise öğretmenin kendisi ve zümre başkanı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Değerlendirme
sürecinde kullanılacak performans kriterlerinin; Planlama ve Hazırlık, Öğretim Hizmeti, Ölçme ve Değerlendirme,
Mesleki Sorumluluk, Öğrencilerle İlişkiler ve Veli İlişkileri altında kümelendiği bulgusuna ulaşılmıştır.
Performans kriterleri dışında kullanılacak araç ve bilgi kaynakları olarak okul yöneticisi ve meslektaşı tarafından
gerçekleştirilen öğretmenin sınıf içi ve dışı gözlemlenmesi, öğrenci ve veli memnuniyet sonuçları, öğretmen öz
değerlendirmesi, performans kanıtlarına yönelik belgeler ve materyallerin muhafaza edildiği portfolyo dosyaları
olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bilgi kaynaklarından bilgi toplamak için geliştirilen veri toplama araçlarına
yönelik katılımcılar olumlu görüşler açıklamışlardır.
Araştırma kapsamında iki farklı model tasarlanmıştır. Gerçekleştirilen çalıştayda öğretmenler,
performans değerlendirmenin summatif amaçlarından ve kararlarından kaygı duymuşlar ve olumsuz görüşler
belirtmişlerdir. Birinci model olan Sınıf Öğretmenlerinin Performanslarının Değerlendirilmesi Model Önerisi 1
(SÖPDM 1) summatif değerlendirmeyi kapsayan ve Bakanlık politikaları ve yasal altyapılarıyla uygulanabilecek
bir yapı içermiştir. İkinci model olan Sınıf Öğretmenlerinin Performanslarının Değerlendirilmesi Model Önerisi 2
(SÖPDM 2), okul bünyesinde yasal bir düzenleme olmadan uygulanabilecek ve performans değerlendirmenin
formatif amaçlarına göre tasarlanmış bir yapıdadır.
Araştırma sonuçlarına göre oluşturulan öneriler: SÖPDM 1 modelinin uygulanabilmesi için bakanlık
merkez teşkilatında yapılanmaya gidilmesi ve MEB’in bu hususta irade koyması gerekir. Performans
değerlendirme sonuçlarıyla öğretmenlerin uzman öğretmenlik, başöğretmenlik, okul yöneticiliği vb. statülere
geçişte bakanlığın düzenleme yapması gerekebilir. Bu şartlar sağlandıktan sonra SÖPDM 1 ile öğretmenlerin
performansları ölçülebilir. Bakanlık düzeyinde yasal değişiklik yapılmadığı takdirde ilkokullar, kendi bünyesinde
oluşturacağı bir irade ve vizyonla öğretmenlerin performanslarını değerlendirmek için SÖPDM 2’yi kullanabilir.
This study aims to design a model for performance assessment to evaluate teaching performance of primary school teachers. An exploratory sequential design among the mixed research methods was applied for this study. The qualitative dimension in the present study was conducted with document analysis and multiple case study designs. In this context, the purpose and character of evaluation of teachers’ performance, responsible persons and officials, and the performance criteria to use, the issue of how often their performances will be evaluated, tools and information resources to use other than performance criteria, the usage of consequences of performance appraisal in the areas of career progression, personal rights, and professional development, etc were thoroughly analyzed through the multiple case study and document analysis. The research sample is composed of 25 participants determined by the maximum variation sampling method in the multiple case study conducted in the qualitative phase. Within the scope of the document analysis, data collection tools included 183 documents (125 articles, 18 books, 16 reports, 19 theses, 2 regulations, and 3 models). The study group for the quantitative phase consisted of 1994 participants. 1349 of them are female and 645 of them are male. An interview form regarding a model proposal for a teacher performance evaluation and an assessment inventory for the model proposal were developed to collect research data. Besides, the teacher observation form, parental and student satisfaction scale, and Self-assessment scale for Teacher Performance, Rating Scale for Portfolio assessment were developed to collect data for tools and information resources to use other than performance criteria. The study results reveal that the purpose of evaluating teacher performance should be formative and summative. It is also concluded that school principals need to be the first ones responsible for the evaluation process, and the other individuals responsible are the teacher himself and the head of teachers. It was found that performance criteria to use in the evaluation process were gathered under the categories of “Planning and Preparation, Teaching Services, Assessment and Evaluation, Professional Liability, Relations with Students and Relationships with Parents. It was revealed that tools and information resources to use apart from performance criteria are ‘observation of the teacher inside and outside of class conducted by the school principal and his/her colleague, the results of student and parent satisfaction surveys, teacher self-evaluation, documents regarding evidences of student performance, and portfolios where materials are stored. Participants expressed positive opinions on the data collection tools developed to collect data from these information resources. Two different models were designed for the present study. In the workshop conducted, teachers stated that they were concerned about the summative purposes of the performance evaluation and thus they formed negative opinions. The first model, Model Proposal 1 for Evaluating the Performances of Primary School Teachers, is a structure that includes summative assessment and can be implemented with Ministry’s policies and legal infrastructure. The second one, Model Proposal 2 for Evaluating The Performances of Primary School Teachers, is a structure that could be implemented within the school system without legal regulation and has been designed based on the formative purposes of performance evaluation. The recommendations based on the study findings are as follows: Central organization of the Ministry should be restructured for Model Proposal 1 to be implemented and Mone should demonstrate a will on this matter. The Ministry may need to make arrangements concerning promoting teachers as master teachers, head teachers, school principals, etc. as a result of the performance evaluation. When the above-mentioned requirements are fulfilled, teachers’ performance can be assessed through Model Proposal 1. If legal regulations are not allowed at the Ministerial level, primary schools can use Model Proposal 2 to evaluate teachers’ performance by means of a will and vision they will create within the structure of their schools.
This study aims to design a model for performance assessment to evaluate teaching performance of primary school teachers. An exploratory sequential design among the mixed research methods was applied for this study. The qualitative dimension in the present study was conducted with document analysis and multiple case study designs. In this context, the purpose and character of evaluation of teachers’ performance, responsible persons and officials, and the performance criteria to use, the issue of how often their performances will be evaluated, tools and information resources to use other than performance criteria, the usage of consequences of performance appraisal in the areas of career progression, personal rights, and professional development, etc were thoroughly analyzed through the multiple case study and document analysis. The research sample is composed of 25 participants determined by the maximum variation sampling method in the multiple case study conducted in the qualitative phase. Within the scope of the document analysis, data collection tools included 183 documents (125 articles, 18 books, 16 reports, 19 theses, 2 regulations, and 3 models). The study group for the quantitative phase consisted of 1994 participants. 1349 of them are female and 645 of them are male. An interview form regarding a model proposal for a teacher performance evaluation and an assessment inventory for the model proposal were developed to collect research data. Besides, the teacher observation form, parental and student satisfaction scale, and Self-assessment scale for Teacher Performance, Rating Scale for Portfolio assessment were developed to collect data for tools and information resources to use other than performance criteria. The study results reveal that the purpose of evaluating teacher performance should be formative and summative. It is also concluded that school principals need to be the first ones responsible for the evaluation process, and the other individuals responsible are the teacher himself and the head of teachers. It was found that performance criteria to use in the evaluation process were gathered under the categories of “Planning and Preparation, Teaching Services, Assessment and Evaluation, Professional Liability, Relations with Students and Relationships with Parents. It was revealed that tools and information resources to use apart from performance criteria are ‘observation of the teacher inside and outside of class conducted by the school principal and his/her colleague, the results of student and parent satisfaction surveys, teacher self-evaluation, documents regarding evidences of student performance, and portfolios where materials are stored. Participants expressed positive opinions on the data collection tools developed to collect data from these information resources. Two different models were designed for the present study. In the workshop conducted, teachers stated that they were concerned about the summative purposes of the performance evaluation and thus they formed negative opinions. The first model, Model Proposal 1 for Evaluating the Performances of Primary School Teachers, is a structure that includes summative assessment and can be implemented with Ministry’s policies and legal infrastructure. The second one, Model Proposal 2 for Evaluating The Performances of Primary School Teachers, is a structure that could be implemented within the school system without legal regulation and has been designed based on the formative purposes of performance evaluation. The recommendations based on the study findings are as follows: Central organization of the Ministry should be restructured for Model Proposal 1 to be implemented and Mone should demonstrate a will on this matter. The Ministry may need to make arrangements concerning promoting teachers as master teachers, head teachers, school principals, etc. as a result of the performance evaluation. When the above-mentioned requirements are fulfilled, teachers’ performance can be assessed through Model Proposal 1. If legal regulations are not allowed at the Ministerial level, primary schools can use Model Proposal 2 to evaluate teachers’ performance by means of a will and vision they will create within the structure of their schools.
Açıklama
Doktora Tezi
Anahtar Kelimeler
Performans, Performans Değerlendirme, Sınıf Öğretmeni, Performans Ölçütleri, Performans Değerlendirme Modeli, Performance, Performance Evaluation, Primary School Teacher, Performance Criteria, Performance Evaluation Model
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Yıldırım, R. (2023). Öğretmen performansının değerlendirilmesine ilişkin bir model önerisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.
