Sosyal medya bağımlılığının serbest zaman tutumuna etkisi: Gelişmeleri kaçırma korkusunun (FoMO) aracı rolü ve ait olma ihtiyacının düzenleyici rolü
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Serbest zaman dinlenme, eğlenme ve yenilenme için bir fırsattır. Çoğu zaman, serbest zamanın aktif bir şekilde değerlendirilmesi içsel tatmin için bir ön koşuldur. Serbest zamanın öneminin farkında olmak, yaşamda daha fazla denge, mutluluk ve kişisel gelişim elde etme imkânı yaratır. Bu nedenle, serbest zamanın değerini tam olarak anlamak ve serbest zamana yönelik olumlu tutumlara sahip olmak önemlidir. Bu bilgiler ışığında, serbest zaman tutumunu (SZT) olumlu veya olumsuz yönde etkileyen değişkenlerin saptanması ve elde edilen sonuçlara yönelik önerilerin geliştirilmesi doğrultusunda araştırmada şu amaçlar benimsenmiştir: (a) Sosyal medya bağımlılığı (SMB) ve SZT arasındaki ilişkinin belirlenmesi, (b) SMB ve sosyal ortamlarda gelişmeleri kaçırma korkusu (FoMO) arasındaki ilişkinin belirlenmesi, (c) SMB ve ait olma ihtiyacı (AOİ) arasındaki ilişkinin belirlenmesi, (d) FoMO ve SZT arasındaki ilişkinin belirlenmesi, (e) AOİ ve FoMO arasındaki ilişkinin belirlenmesi, (f) AOİ ve SZT arasındaki ilişkinin belirlenmesi, (g) SMB ve SZT arasındaki ilişkide FoMO'nun aracı etkisinin belirlenmesi, (h) SMB ve FoMO arasındaki ilişkide AOİ'nin düzenleyici etkisinin belirlenmesi, (i) FoMO ve SZT arasındaki ilişkide AOİ'nin düzenleyici etkisinin belirlenmesi, (j) SMB ve SZT arasındaki ilişkide AOİ'nin düzenleyici etkisinin belirlenmesi. Araştırma evrenini Necmettin Erbakan Üniversitesi Turizm Fakültesi Rekreasyon Yönetimi programında öğrenim gören öğrenciler (270 öğrenci) oluşturmuştur. Evreni temsil edebilecek ideal örneklem büyüklüğü Sample Size Calculator isimli program kullanılarak (%95 güven aralığı ve %5 hata payı) 159 öğrenci olarak belirlenmiş, ancak bununla sınırlı kalınmayarak 220 öğrenciye ulaşılmıştır. Veriler, Bergen Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği (SMBÖ), Serbest Zaman Tutum Ölçeği (SZTÖ), Sosyal Ortamlarda Gelişmeleri Kaçırma Korkusu Ölçeği (GKKÖ) ve Ait Olma İhtiyacı Ölçeği (AOİÖ) kullanılarak anket yöntemi ile elde edilmiştir. Veri analizi doğrultusunda ilk olarak ölçme araçlarının yapı geçerliliği ve güvenirliği tekrar test edilmiş; ikinci olarak ölçme araçlarının ortalama dağılımları analiz edilmiş; son olarak SPSS programı üzerinde Process Model 4 ve Process Model 59 kullanılarak hipotez testi yapılmıştır. Elde edilen bulgular şu şekildedir: a) SMB ve SZT arasında bir ilişki yoktur, (b) SMB ve FoMO arasında pozitif bir ilişki vardır, (c) SMB ve AOİ arasında pozitif bir ilişki vardır, (d) FoMO ve SZT arasında bir ilişki yoktur (ancak FoMO ve davranışsal SZT arasında pozitif bir ilişki vardır), (e) AOİ ve FoMO arasında pozitif bir ilişki vardır, (f) AOİ ve SZT arasında pozitif bir ilişki vardır, (g) SMB ve SZT arasındaki ilişkide FoMO'nun aracı bir etkisi yoktur, (h) SMB ve FoMO arasındaki ilişkide AOİ'nin düzenleyici bir etkisi yoktur, (i) FoMO ve SZT arasındaki ilişkide AOİ'nin pozitif düzenleyici bir etkisi vardır, (j) SMB ve SZT arasındaki ilişkide AOİ'nin bir etkisi yoktur. Araştırmadan elde edilen bulgular ilgili bölümde tartışılmış ve elde edilen sonuçlara yönelik öneriler geliştirilmiştir.
Leisure is an opportunity for relaxation, enjoyment, and rejuvenation. Often, actively utilizing leisure is a prerequisite for internal satisfaction. Being aware of the importance of leisure creates opportunities to achieve more balance, happiness, and personal development in life. Therefore, it is important to fully understand the value of leisure and have positive attitudes towards it. In light of this information, the following objectives have been adopted for the research in order to identify the variables that positively or negatively affect leisure attitude (LA) and develop recommendations based on the obtained results: (a) determining the relationship between social media addiction (SMA) and LA; (b) determining the relationship between SMA and the fear of missing out (FoMO); (c) determining the relationship between SMA and the need to belong (NTB); (d) determining the relationship between FoMO and LA; (e) determining the relationship between NTB and FoMO; (f) determining the relationship between NTB and LA; (g) determining the mediating effect of FoMO on the relationship between SMA and LA; (h) determining the moderating effect of NTB on the relationship between SMA and FoMO; (i) determining the moderating effect of NTB on the relationship between FoMO and LA; (j) determining the moderating effect of NTB on the relationship between SMA and LA. The study population consisted of students enrolled in the Recreation Management program (270 students) at Necmettin Erbakan University's Faculty of Tourism. The ideal sample size, representative of the population, was determined as 159 students using the Sample Size Calculator program (with a 95% confidence level and 5% margin of error); however, data were collected from 220 students. The data were collected through a survey using the Bergen Social Media Addiction Scale (BSMAS), Leisure Attitude Scale (LAS), Fear of Missing Out Scale (FoMOS), and Need To Belong Scale (NTBS). Following data analysis, the construct validity and reliability of the measurement tools were retested. The mean distributions of the measurement tools were analyzed, and hypothesis testing was conducted using Process Model 4 and Process Model 59 in the SPSS program. The study has shown the following results: (a) there was no relationship between SMA and LA; (b) there was a positive relationship between SMA and FoMO; (c) there was a positive relationship between SMA and NTB; (d) there was no relationship between FoMO and LA (although there was a positive relationship between FoMO and behavioral LA); (e) there was a positive relationship between NTB and FoMO; (f) there was a positive relationship between NTB and LA; (g) the relationship between SMA and LA was not mediated by FoMO; (h) the relationship between SMA and FoMO was not moderated by NTB; (i) the relationship between FoMO and LA was positively moderated by NTB; (j) the relationship between SMA and LA was not moderated by NTB. The findings of the study are discussed in the relevant section, and recommendations are developed based on the results obtained.
Leisure is an opportunity for relaxation, enjoyment, and rejuvenation. Often, actively utilizing leisure is a prerequisite for internal satisfaction. Being aware of the importance of leisure creates opportunities to achieve more balance, happiness, and personal development in life. Therefore, it is important to fully understand the value of leisure and have positive attitudes towards it. In light of this information, the following objectives have been adopted for the research in order to identify the variables that positively or negatively affect leisure attitude (LA) and develop recommendations based on the obtained results: (a) determining the relationship between social media addiction (SMA) and LA; (b) determining the relationship between SMA and the fear of missing out (FoMO); (c) determining the relationship between SMA and the need to belong (NTB); (d) determining the relationship between FoMO and LA; (e) determining the relationship between NTB and FoMO; (f) determining the relationship between NTB and LA; (g) determining the mediating effect of FoMO on the relationship between SMA and LA; (h) determining the moderating effect of NTB on the relationship between SMA and FoMO; (i) determining the moderating effect of NTB on the relationship between FoMO and LA; (j) determining the moderating effect of NTB on the relationship between SMA and LA. The study population consisted of students enrolled in the Recreation Management program (270 students) at Necmettin Erbakan University's Faculty of Tourism. The ideal sample size, representative of the population, was determined as 159 students using the Sample Size Calculator program (with a 95% confidence level and 5% margin of error); however, data were collected from 220 students. The data were collected through a survey using the Bergen Social Media Addiction Scale (BSMAS), Leisure Attitude Scale (LAS), Fear of Missing Out Scale (FoMOS), and Need To Belong Scale (NTBS). Following data analysis, the construct validity and reliability of the measurement tools were retested. The mean distributions of the measurement tools were analyzed, and hypothesis testing was conducted using Process Model 4 and Process Model 59 in the SPSS program. The study has shown the following results: (a) there was no relationship between SMA and LA; (b) there was a positive relationship between SMA and FoMO; (c) there was a positive relationship between SMA and NTB; (d) there was no relationship between FoMO and LA (although there was a positive relationship between FoMO and behavioral LA); (e) there was a positive relationship between NTB and FoMO; (f) there was a positive relationship between NTB and LA; (g) the relationship between SMA and LA was not mediated by FoMO; (h) the relationship between SMA and FoMO was not moderated by NTB; (i) the relationship between FoMO and LA was positively moderated by NTB; (j) the relationship between SMA and LA was not moderated by NTB. The findings of the study are discussed in the relevant section, and recommendations are developed based on the results obtained.
Açıklama
Yüksek Lisans Tezi
Anahtar Kelimeler
Sosyal Medya, Serbest Zaman, İnternet, Rekreasyon, Gelişmeleri Kaçırma Korkusu, Ait Olma İhtiyacı, Social Media, Leisure, Internet, Recreation, Fear of Missing Out, Need to Belong
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Akçakese, A. (2023). Sosyal medya bağımlılığının serbest zaman tutumuna etkisi: Gelişmeleri kaçırma korkusunun (FoMO) aracı rolü ve ait olma ihtiyacının düzenleyici rolü. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rekreasyon Yönetimi Anabilim Dalı, Konya.
