Toprak Özelliklerinin Mekânsal Değişim Desenlerinin Jeoistatistiksel Yöntemlerle Belirlenmesi
Yükleniyor...
Tarih
2013
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Toprak gibi doğal kaynakların mekânsal değişiminin belirlenmesi, söz konusu kaynakların sürdürülebilir kullanım ve
yönetiminde büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada; “Çamgazi Toplulaştırma ve TİGH (Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri) Projesi”
kapsamında Adıyaman’ın Merkez ilçesine ait 19 köyü kapsayan alana ait toprak örneklerinde belirlenen; tane büyüklüğü (kum, silt
ve kil), % saturasyon, toprak reaksiyonu (pH), çözünebilir tuz, elektriksel iletkenlik (EC), kireç miktarı, değişebilir Ca+Mg ve Na
içerikleri ile B (Bor) kosantrasyonu gibi özelliklerin mekânsal bağımlılıklarının jeoistatiksel metotlarla incelenmesi ve
haritalanması hedeflenmiştir. İncelenen toprak özeliklerinden kum, silt, Ca+Mg ve Na izotropik lineer model, % saturasyon, pH,
EC, kireç, kil ve B ise izotropik üssel model ile tanımlanmıştır. Toprak özelliklerinin mekânsal bağımlılıkları varyasyon katsayısı,
variogram ve Moran’s I indeksine göre değerlendirilmiştir. Yapılan araştırmada bu üç yönteme göre saturasyon, tuz, kireç, kil ve
B’un mekânsal bağımlılığının orta ve yüksek derecede olduğu görülmüştür. Ayrıca alansal kriging interpolasyon metodu
kullanılarak her bir özelliğin çalışma alanında örneklenmeyen alanlardaki değerleri tahmin edilerek dağılım desenleri
haritalanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre çalışma alanı topraklarının mekânsal bağımlılık derecelerinin genellikle orta ve yüksek
düzeylerde olduğu belirlenmiştir. İncelenen toprak özelliklerine ait yersel değişim haritaları yardımıyla çalışma alanında daha etkin
toprak ve bitki yönetim stratejilerinin belirlenmesi mümkün olabilir.
Defining spatial variability patterns of natural recourses including soil is important for sustainable use and management of these resources. The objective of this study was to define spatial variability patterns of soil characteristics and map the soils in “the Çamgazi Land Consolidation and TIGH (Developing Services In-Field) Project” area which covers 19 villages of the center town of Adıyaman. Spatial distribution patterns of particle size distribution (sand, silt and clay), saturation percentage, soil reaction (pH), soluble salts, electrical conductivity, CaCO3 content, exchangeable Ca+Mg and Na, and B contents were analyzed using geostatistical methods. Sand, silt, exchangeable Ca+Mg and Na were defined with isotropic linear models, but saturation percentage, pH, EC, CaCO3, clay and B with isotropic power functions. Spatial dependency of the measured soil properties determined using the coefficient of variation (CV), variogram analysis and Moran’s I statistics.Spatial dependency of saturation, salt, lime, clay and B were found moderate and strong. Block Kriging analysis was performed successfully for estimating values at un-sampled areas and finally mapped for producing spatial variability patterns of soil properties. Results indicated that most of the measured soil characteristics showed moderate and strong spatial dependency. It may be possible to develop more effective management strategies for the study area by considering the spatial distribution patterns of measured soil properties.
Defining spatial variability patterns of natural recourses including soil is important for sustainable use and management of these resources. The objective of this study was to define spatial variability patterns of soil characteristics and map the soils in “the Çamgazi Land Consolidation and TIGH (Developing Services In-Field) Project” area which covers 19 villages of the center town of Adıyaman. Spatial distribution patterns of particle size distribution (sand, silt and clay), saturation percentage, soil reaction (pH), soluble salts, electrical conductivity, CaCO3 content, exchangeable Ca+Mg and Na, and B contents were analyzed using geostatistical methods. Sand, silt, exchangeable Ca+Mg and Na were defined with isotropic linear models, but saturation percentage, pH, EC, CaCO3, clay and B with isotropic power functions. Spatial dependency of the measured soil properties determined using the coefficient of variation (CV), variogram analysis and Moran’s I statistics.Spatial dependency of saturation, salt, lime, clay and B were found moderate and strong. Block Kriging analysis was performed successfully for estimating values at un-sampled areas and finally mapped for producing spatial variability patterns of soil properties. Results indicated that most of the measured soil characteristics showed moderate and strong spatial dependency. It may be possible to develop more effective management strategies for the study area by considering the spatial distribution patterns of measured soil properties.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Mekânsal analiz, Jeoistatistik, Variogram, Kriging, Moran’s I istatistiği, Spatial variability, Geostatistics, Variogram, Kriging, Moran’s I statistics
Kaynak
Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
44
Sayı
2
Künye
Genç, A., Başbozkurt, H., Öztaş, T., Karaibrahimoğlu, A., Gündoğan, R. (2013). Toprak özelliklerinin mekânsal değişim desenlerinin jeoistatistiksel yöntemlerle belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 44, 2, 169-181.
