Organik katkıların Ebru'da kıvam arttırıcı olarak kullanılabilirliğinin araştırılması
Yükleniyor...
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Geleneksel sanatların en önemli dallarından biri olan ebru sanatının kökleri Orta Asya'ya uzanmaktadır. Osmanlı döneminde altın çağını yaşamış olan bu sanat, sadece geçmişin mirası değildir, aynı zamanda günümüzde de etkileyici bir şekilde varlığını sürdürmektedir. Ebru kıvamı arttırılmış su üzerine boyaların serpilmesiyle yapılan bir sanattır. Bu sanatın başlangıcından günümüze kadar gelişmesinde katkısı olan ebru sanatçıları kıvam arttırıcı olarak sıklıkla kitre kullanmışlardır. Zaman içinde de farklı kıvam arttırıcıları -salep, ayva çekirdeği, hilbe, Deniz kadayıfı- ebru yapımında kullanmışlardır. Deniz kadayıfının yurtdışından ithal edilmesi, giderek artan maliyeti ve ileri zamanda temin edilememe ihtimali bizi alternatif bir kıvam arttırıcı arayışına yöneltmiştir. Bu amaç doğrultusunda seçtiğimiz tez konumuzla ilgili yazılı kaynaklar, akademik yayınlar, basılı kitaplar, dergiler, makaleler, tezler ve sempozyum bildirileri incelenmiştir. Çalışmamızın birinci bölümünde ebru sanatının tarihine, ebru çeşitlerine ve kullanılan malzemelere yer verilmiştir. İkinci bölümünde Deniz kadayıfına alternatif kıvam arttırıcılardan Karboksimetil selüloz (CMC), Guar gum, Xanthan gum, Polivinil alkol (PVA) ve Dekstrin'in yapısal özelliklerine ve kullanım alanlarına yer verilmiştir. Çalışmamızın üçüncü bölümünde ise geleneksel ebru sanatı yapımında kıvam arttırıcı olarak beş alternatif organik katkı maddesi (Karboksimetil selüloz, Guar gum, Xanthan gum, Polivinil alkol ve Dekstrin) üzerine yapılan ebru uygulamaları ile Deniz kadayıfı ile yapılan ebru uygulamalarının karşılaştırılarak alternatif kıvam arttırıcı maddelerin uygunluğu araştırılmıştır. Kıvam arttırıcılarla gerçekleştirilen ebru uygulamalarında yoğunluk, şekil verme, canlılık, renk dağılımı ve kâğıda alınabilirlik kriterleri dikkate alınmıştır. Çalışmanın değerlendirme ve sonuç kısmında CMC'nin ebru uygulamalarında kullanım potansiyeline sahip olduğu Guar gum, Xanthan gum, Polivinil alkol ve Dekstrin'in ise sahip olmadığı anlaşılmıştır.
The roots of marbling art, one of the most important branches of traditional arts, extend to Central Asia. It is thought that this art spread from east to west via the Silk Road and other trade routes. This art, which had its golden age during the Ottoman period, is not only a legacy of the past, but also continues to exist impressively today. Marbling is an art made by sprinkling paints on water of increased consistency. Marbling artists, who have contributed to the development of this art from its beginning to the present day, have often used tragacanth as a thickener in marbling production. Over time, they used different thickeners -salep, quince seed, hilbe, carregenan- in marbling. Importing carregenan from abroad, its increasing cost and the possibility of not being available in the future have led us to search for an alternative thickener. For this purpose, written sources, academic publications, printed books, journals, articles, theses and symposium papers related to our chosen thesis topic were examined. In the first part of our study, the dates of the art of marbling, types of marbling and the methods used are included. In the second part, the structural properties and usage areas of Carboxymethyl Cellulose (CMC), Guar gum, Xanthan gum, Polyvinyl Alcohol (PVA) and Dextrin, which are alternative thickeners to Deniz kadayıf, are included.In the third part of our study, marbling applications made on five alternative organic additives (Carboxymethyl cellulose, Guar gum, Xanthan gum, Polyvinyl alcohol and Dextrin) as thickeners for traditional marbling system products and alternatives to marbling applications made with carregenan. In marbling applications carried out with thickeners, density, shaping, liveliness, color distribution and printability criteria were taken into consideration. In the evaluation and conclusion section of the study, it was understood that CMC had the potential to be used in marbling applications, while Guar gum, Xanthan gum, Polyvinyl alcohol and Dextrin did not.
The roots of marbling art, one of the most important branches of traditional arts, extend to Central Asia. It is thought that this art spread from east to west via the Silk Road and other trade routes. This art, which had its golden age during the Ottoman period, is not only a legacy of the past, but also continues to exist impressively today. Marbling is an art made by sprinkling paints on water of increased consistency. Marbling artists, who have contributed to the development of this art from its beginning to the present day, have often used tragacanth as a thickener in marbling production. Over time, they used different thickeners -salep, quince seed, hilbe, carregenan- in marbling. Importing carregenan from abroad, its increasing cost and the possibility of not being available in the future have led us to search for an alternative thickener. For this purpose, written sources, academic publications, printed books, journals, articles, theses and symposium papers related to our chosen thesis topic were examined. In the first part of our study, the dates of the art of marbling, types of marbling and the methods used are included. In the second part, the structural properties and usage areas of Carboxymethyl Cellulose (CMC), Guar gum, Xanthan gum, Polyvinyl Alcohol (PVA) and Dextrin, which are alternative thickeners to Deniz kadayıf, are included.In the third part of our study, marbling applications made on five alternative organic additives (Carboxymethyl cellulose, Guar gum, Xanthan gum, Polyvinyl alcohol and Dextrin) as thickeners for traditional marbling system products and alternatives to marbling applications made with carregenan. In marbling applications carried out with thickeners, density, shaping, liveliness, color distribution and printability criteria were taken into consideration. In the evaluation and conclusion section of the study, it was understood that CMC had the potential to be used in marbling applications, while Guar gum, Xanthan gum, Polyvinyl alcohol and Dextrin did not.
Açıklama
Yüksek Lisans Tezi
Anahtar Kelimeler
Geleneksel Ebru Sanatı, Kıvam Arttırıcılar, Karboksimetil Selüloz, Guar Gum, Xanthan Gum, Polivinil Alkol, Dekstrin, Traditional Marbling Art, Thickeners, Carboxymethyl Cellulose, Polyvinyl Alcohol, Dextrin
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Ulubay, Y. M. (2024). Organik katkıların Ebru'da kıvam arttırıcı olarak kullanılabilirliğinin araştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Geleneksel Türk Sanatları Anabilim Dalı, Konya.
