Hava kirleticilerinden karbondioksitin ekmeklik buğday üzerine etkilerinin belirlenmesi
| dc.authorid | 0000-0002-8872-8244 | |
| dc.contributor.advisor | Kunt, Fatma | |
| dc.contributor.advisor | Güneş, Eda | |
| dc.contributor.author | Köpüklü, Busenur | |
| dc.date.accessioned | 2025-01-21T12:20:55Z | |
| dc.date.available | 2025-01-21T12:20:55Z | |
| dc.date.issued | 2024 | |
| dc.date.submitted | 2024 | |
| dc.department | NEÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı | |
| dc.description | Yüksek Lisans Tezi | |
| dc.description.abstract | Hava kirliliği geçmişten günümüze giderek artan bir problem haline gelmiştir. Özellikle son yıllarda artan nüfusla birlikte gelişen sanayi, ısınma ihtiyacı ve yoğun taşıt trafiği bu sorunu daha da arttırmıştır. Hava kirleticilerinin yoğun olduğu bölgelerde bitki türleri ve dolayısıyla da çevre sağlığı olumsuz etkilenmektedir. Özellikle sanayinin gelişmiş olduğu ve nüfusun her geçen yıl arttığı Konya ilinde hava kirliliğinin tarım üzerine etkilerini belirlenmesi amaçlanmıştır. Bunun için Konya’da en çok yetiştirilen ekmeklik buğday (Taner) bitkisi tercih edilmiştir. Konya Bahri Dağdaş Uluslararası Tarım Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünden temin edilen “Taner Ekmeklik Buğday” türü elde edilen hava kirliliği kirleticilerinden CO2 gazına deney düzeneği içerisinde maruz bırakılmıştır. Çalışmada tohumlar ile çimlenen buğdayların kirliliğe tepkileri araştırılmıştır. Hava kirliliğine maruz bırakılan ve maruz bırakılmayan buğdaylar besin haline getirilerek sirke sineklerinin (Drosophila mellanogaster) beslenme ortamına eklenip; canlıların gelişim süreleri ve yaşam-ölüm oranları gözlemlenmiştir. Araştırmanın sonucuna göre hava kirleticilerinden CO2 gazına maruz kalan buğdaylar ile temiz havadaki buğdayların toplam ağırlıkları karşılaştırıldığında temiz havaya göre yaklaşık %19 oranında azalma olduğu belirlendi. Tohum halindeyken CO2 gazına maruz kalan buğdayların toplam ağırlığının diğerlerine göre sırasıyla yaklaşık %92 ve %94 oranlarında azaldığı belirlendi. Ayrıca diğer gruplar ile karşılaştırıldığında tohum halindeyken CO2’e maruz kalan buğdayların boy oranlarının kısaldığı gözlemlenmiştir. Yine model canlıların gelişim evrelerinde yaşama oranları kontrole ve temiz havada yetişen besinle beslenen canlılara göre %20-%40 oranında azalmıştır. Hava kirliliğine maruz kalan besinlerle beslenen canlıların gelişim süreleri diğerlerine göre 1-2 gün uzamıştır. Sonuçta yüksek konsantrasyonlarda CO2 gazı buğdayların gelişimini ve besin kalitesini olumsuz etkilemektedir. | |
| dc.description.abstract | Air pollution has become an increasing problem from past to present. Especially in recent years, with the increasing population, the developing industry, the need for heating and heavy vehicle traffic have further increased this problem. In regions where air pollutants are concentrated, plant species and therefore environmental health are negatively affected. It is aimed to determine the effects of air pollution on agriculture, especially in Konya province, where the industry is developed and the population increases every year. For this, the bread wheat (Taner) plant, which is the most grown in Konya, was preferred. "Taner Bread Wheat" type, obtained from Konya Bahri Dağdaş International Agricultural Research Institute Directorate, was exposed to CO2 gas, one of the air pollution pollutants, in the experimental setup. In the study, the reactions of seeds and germinating wheat to pollution were investigated. Wheat exposed and unexposed to air pollution is turned into food and added to the feeding environment of white cure larvae (Drosophila melanogaster); According to the results of the research, when the total weights of wheat exposed to CO2 gas, an air pollutant, were compared with those in clean air, it was determined that there was a decrease of approximately 19% compared to clean air. It was determined that the total weight of wheat exposed to CO2 gas while seed was reduced by approximately 92% and 94%, respectively, compared to others. In addition, it was observed that the height ratios of wheat exposed to CO2 in the seed state were shortened compared to other groups. Again, the survival rate of model creatures in their developmental stages decreased by 20%-40% compared to the control and creatures fed with food grown in fresh air. The development period of creatures fed with foods exposed to air pollution is 1-2 days longer than others. As a result, high concentrations of CO2 gas negatively affect the development and nutritional quality of wheat. | |
| dc.description.sponsorship | Bu tez çalışması Necmettin Erbakan Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Koordinatörlüğü tarafından 23YL19001 numaralı proje ile desteklenmiştir. | |
| dc.identifier.citation | Köpüklü, B. (2024). Hava kirleticilerinden karbondioksitin ekmeklik buğday üzerine etkilerinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı, Konya. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12452/19087 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Necmettin Erbakan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Bitkiler | |
| dc.subject | Buğday | |
| dc.subject | CO2 | |
| dc.subject | Hava Kirliliği | |
| dc.subject | İklim Değişikliği | |
| dc.subject | Konya | |
| dc.subject | Tarım | |
| dc.subject | Tohumlar | |
| dc.subject | Air Pollution | |
| dc.subject | Agriculture | |
| dc.subject | Climate Change | |
| dc.subject | Plants | |
| dc.subject | Seeds | |
| dc.subject | Wheat | |
| dc.title | Hava kirleticilerinden karbondioksitin ekmeklik buğday üzerine etkilerinin belirlenmesi | |
| dc.title.alternative | Determining the effects of carbon dioxide among air pollutants bread wheat | |
| dc.type | Master Thesis |
