XIX. yüzyılda İngiliz dış politikası çerçevesinde güney Türkistan'da büyük oyun ve yankıları
Küçük Resim Yok
Dosyalar
Tarih
2025
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışma, XIX. yüzyılda İngiltere ve Rusya arasında Asya'daki hâkimiyet mücadelesi olarak tanımlanan Büyük Oyun'u, Afganistan merkezli bir bakış açısıyla ele almaktadır. Çalışma, bu dönemdeki siyasi, iktisadî ve askerî rekabetin etkilerini kapsamlı bir şekilde incelemektedir. İngiltere, Hindistan'ın güvenliğini sağlama adına Afganistan ve İran'da nüfuz politikaları izlerken, Rusya Kafkasya üzerinden güneye doğru yayılma stratejisi benimsemiştir. İngiliz Doğu Hindistan Şirketi, İngiltere'nin bölgedeki ekonomik hakimiyetini pekiştirmiş, Rusya ise ekonomik bağımsızlık ve genişleme amacıyla Kafkasya'nın ardından Türkistan'a yönelmiştir. Afganistan bu süreçte, Türkistan ve Hindistan arasında stratejik bir bağlantı noktası olmuş, İngiltere ve Rusya'nın çıkar çatışmalarına sahne olmuştur. İngilizler, Kafkasya, İran ve Türkistan'daki Rus nüfuzunun ardından Afganistan'ı Rus etkisinden uzak tutmayı amaçlamıştır. XIX. yüzyılın sonlarına doğru Almanya'nın Weltpolitik ve Drang Nach Osten politikaları ile 1905 Rus-Japon Savaşı, İngiltere ve Rusya'yı Türkistan, İran ve Afganistan'da iş birliğine zorlamıştır. Tüm bu gelişmelerin nihayetinde, 1907 Antlaşmasıyla Büyük Oyun sona ermiştir. Çalışma, Büyük Oyun'un jeopolitik dinamiklerini ve Afganistan'ı etkisi altına almaya çalışan bir deniz gücü -İngiltere- ile bir kara gücünün -Rusya- rekabetinin Asya'daki etkilerini inceleyerek, bu mücadelenin XX. yüzyılın başında yeni bir paradigmayla sonlandığını ortaya koymaktadır.
This study examines the Great Game, defined as the struggle for dominance in Asia between Britain and Russia in the nineteenth century, from an Afghanistan-centred perspective. The study comprehensively analyses the effects of political, economic and military rivalry in this period. While Britain pursued influence policies in Afghanistan and Iran to ensure the security of India, Russia adopted a strategy of expansion towards the south through the Caucasus. The British East India Company consolidated Britain's economic dominance in the region, while Russia turned to Turkestan after the Caucasus for economic independence and expansion. In this process, Afghanistan became a strategic connection point between Turkestan and India, and was the scene of conflicts of interest between Britain and Russia. Following the Russian influence in the Caucasus, Iran and Turkestan, the British aimed to keep Afghanistan away from Russian influence. Towards the end of the 19th century, Germany's Weltpolitik and Drang Nach Osten policies and the Russo-Japanese War of 1905 forced Britain and Russia to cooperate in Turkestan, Iran and Afghanistan. At the end of all these developments, the Great Game came to an end with the Treaty of 1907. By analysing the geopolitical dynamics of the Great Game and the effects of the rivalry between a maritime/naval power -Britain- and a land power -Russia- in Asia, the study reveals that this struggle ended with a new paradigm at the beginning of the twentieth century.
This study examines the Great Game, defined as the struggle for dominance in Asia between Britain and Russia in the nineteenth century, from an Afghanistan-centred perspective. The study comprehensively analyses the effects of political, economic and military rivalry in this period. While Britain pursued influence policies in Afghanistan and Iran to ensure the security of India, Russia adopted a strategy of expansion towards the south through the Caucasus. The British East India Company consolidated Britain's economic dominance in the region, while Russia turned to Turkestan after the Caucasus for economic independence and expansion. In this process, Afghanistan became a strategic connection point between Turkestan and India, and was the scene of conflicts of interest between Britain and Russia. Following the Russian influence in the Caucasus, Iran and Turkestan, the British aimed to keep Afghanistan away from Russian influence. Towards the end of the 19th century, Germany's Weltpolitik and Drang Nach Osten policies and the Russo-Japanese War of 1905 forced Britain and Russia to cooperate in Turkestan, Iran and Afghanistan. At the end of all these developments, the Great Game came to an end with the Treaty of 1907. By analysing the geopolitical dynamics of the Great Game and the effects of the rivalry between a maritime/naval power -Britain- and a land power -Russia- in Asia, the study reveals that this struggle ended with a new paradigm at the beginning of the twentieth century.
Açıklama
Doktora Tezi
Anahtar Kelimeler
Afganistan, Almanya, Büyük Oyun, Hindistan, İngiltere, Rusya, Türkistan, Afghanistan, Germany, Great Game, India, Britain, Russia, Turkestan
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Uncu, C. (2025). XIX. yüzyılda İngiliz dış politikası çerçevesinde güney Türkistan'da büyük oyun ve yankıları. (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Konya.
