İlkokul öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeyleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Yükleniyor...
Tarih
2025
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu araştırmanın amacı, ilkokul öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeyleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada dijital okuryazarlık düzeylerinin ve eleştirel düşünme eğilimlerinin demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediği ve dijital okuryazarlığın eleştirel düşünme eğilimlerini yordama gücü araştırılmıştır. Araştırma, nicel araştırma yöntemine dayalı olarak ilişkisel tarama deseni kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu desen, iki değişken arasındaki ilişkileri anlamaya yönelik bir çerçeve sunar. Veriler, 2023-2024 eğitim öğretim yılı bahar yarıyılında toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Konya ilinin Karatay, Meram ve Selçuklu ilçelerinde bulunan toplam dokuz okuldan 812 ilkokul öğrencisinden oluşmaktadır. Katılımcılar, üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencilerinden, gönüllülük esasına dayalı olarak seçilmiştir. Araştırmada, dijital okuryazarlık düzeylerinin ölçülmesi için Şahin, Özkan ve Turan’ın (2022) geliştirdiği “İlkokul Öğrencilerine Yönelik Dijital Okuryazarlık Ölçeği”, eleştirel düşünme eğilimlerinin belirlenmesi için ise Uluçınar ve Akarı’nın (2021) geliştirdiği “Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ölçeği” kullanılmıştır. Toplanan veriler SPSS 29 programı ile analiz edilmiştir. İstatistiksel analizler kapsamında betimsel istatistikler, bağımsız örneklem t-testleri, ANOVA ve Pearson korelasyon analizleri yapılmıştır. Ayrıca regresyon analizi ile dijital okuryazarlık düzeylerinin eleştirel düşünme eğilimleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre dijital okuryazarlık düzeyleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasında pozitif yönlü, zayıf düzeyde ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Dijital okuryazarlık alt boyutlarından gizlilik ve güvenlik bilgisi, eleştirel düşünme eğilimlerinin tüm alt boyutlarıyla anlamlı bir ilişki göstermiştir. Eleştirel düşünme eğilimlerinin alt boyutlarından şüphecilik ve açık fikirlilik, dijital okuryazarlık üzerinde anlamlı bir yordayıcı olarak belirlenmiştir. Cinsiyet değişkenine göre, kız öğrencilerin açık fikirlilik düzeyleri erkek öğrencilere göre anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Sınıf seviyesine göre dördüncü sınıf öğrencilerinin dijital güvenlik bilgisi düzeyleri, üçüncü sınıf öğrencilerine göre daha yüksek bulunmuştur. Kendine ait teknolojik aracı olan öğrencilerin dijital okuryazarlık ve eleştirel düşünme eğilimlerinde daha yüksek puanlar aldığı belirlenmiştir. Eleştirel düşünme eğilimlerinin dijital okuryazarlık düzeylerindeki varyansın %5,2’sini açıkladığı görülmüştür. Araştırmada dijital okuryazarlık ve eleştirel düşünme becerilerinin paralel bir şekilde geliştirilmesinin önemini vurgulanarak ilkokul öğrencilerinin bu becerilerinin desteklenmesi gerektiği önerilmektedir.
The purpose of this study is to examine the relationship between primary school students’ digital literacy levels and their critical thinking dispositions. The study investigates whether digital literacy levels and critical thinking dispositions differ significantly based on demographic variables and explores the predictive power of digital literacy on critical thinking dispositions. This research was conducted using a quantitative research design, specifically a correlational survey model, which provides a framework for understanding the relationships between variables. Data were collected during the spring semester of the 2023-2024 academic year. The study group consisted of 812 primary school students from nine schools in the Karatay, Meram, and Selçuklu districts of Konya. Participants were selected voluntarily from third and fourth-grade students. The “Digital Literacy Scale for Primary School Students” developed by Şahin, Özkan and Turan (2022) was used to measure digital literacy levels, and the “Critical Thinking Dispositions Scale” developed by Uluçınar and Akarı (2021) was utilized to assess critical thinking dispositions. The data were analyzed using SPSS 29 software. Descriptive statistics, independent sample t-tests, ANOVA, Pearson correlation analyses, and regression analyses were performed. According to the results, a positive, weak, and statistically significant relationship was found between digital literacy levels and critical thinking dispositions. Among the digital literacy sub-dimensions, privacy and security awareness showed significant relationships with all sub-dimensions of critical thinking dispositions. Critical thinking sub-dimensions, such as skepticism and open-mindedness, were identified as significant predictors of digital literacy. Female students demonstrated significantly higher levels of open-mindedness compared to male students. Fourth-grade students exhibited higher levels of digital security awareness than third-grade students. Students with their own technological devices scored higher in both digital literacy and critical thinking dispositions. Critical thinking dispositions were found to explain 5.2% of the variance in digital literacy levels. The study emphasizes the importance of simultaneously developing digital literacy and critical thinking skills and suggests supporting primary school students in enhancing these competencies.
The purpose of this study is to examine the relationship between primary school students’ digital literacy levels and their critical thinking dispositions. The study investigates whether digital literacy levels and critical thinking dispositions differ significantly based on demographic variables and explores the predictive power of digital literacy on critical thinking dispositions. This research was conducted using a quantitative research design, specifically a correlational survey model, which provides a framework for understanding the relationships between variables. Data were collected during the spring semester of the 2023-2024 academic year. The study group consisted of 812 primary school students from nine schools in the Karatay, Meram, and Selçuklu districts of Konya. Participants were selected voluntarily from third and fourth-grade students. The “Digital Literacy Scale for Primary School Students” developed by Şahin, Özkan and Turan (2022) was used to measure digital literacy levels, and the “Critical Thinking Dispositions Scale” developed by Uluçınar and Akarı (2021) was utilized to assess critical thinking dispositions. The data were analyzed using SPSS 29 software. Descriptive statistics, independent sample t-tests, ANOVA, Pearson correlation analyses, and regression analyses were performed. According to the results, a positive, weak, and statistically significant relationship was found between digital literacy levels and critical thinking dispositions. Among the digital literacy sub-dimensions, privacy and security awareness showed significant relationships with all sub-dimensions of critical thinking dispositions. Critical thinking sub-dimensions, such as skepticism and open-mindedness, were identified as significant predictors of digital literacy. Female students demonstrated significantly higher levels of open-mindedness compared to male students. Fourth-grade students exhibited higher levels of digital security awareness than third-grade students. Students with their own technological devices scored higher in both digital literacy and critical thinking dispositions. Critical thinking dispositions were found to explain 5.2% of the variance in digital literacy levels. The study emphasizes the importance of simultaneously developing digital literacy and critical thinking skills and suggests supporting primary school students in enhancing these competencies.
Açıklama
Yüksek Lisans Tezi
Anahtar Kelimeler
Dijital Okuryazarlık, Eleştirel Düşünme Eğilimi, İlkokul Öğrencileri, Digital Literacy, Critical Thinking Dispositions, Primary School Students
Kaynak
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
Bahadırtürk, D. (2025). İlkokul öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeyleri ile eleştirel düşünme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Temel Eğitim Anabilim Dalı, Konya.
