Litvanya Trakai’da Yaşayan Günümüz Musevi Karay Türkleri ve Kültürel Mirasları
Yükleniyor...
Tarih
2018
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türkler tarihleri boyunca dini bakımdan Gök Tanrı Dini, Budizm,Maniheizm, kısmen Ortodoks Hıristiyanlığı, Karaim Museviliği ve geniş ölçüde İslam dinini kabul etmiş bir millettir. Türkler, VIII. yüzyıldaMüslümanların hâkim olduğu coğrafyada, Yahudiliğin Talmudcuanlayışına muhalefet eden, başını Anan bin David’in çektiği, önceAnâniyye adıyla ortaya çıkan, IX. yüzyılın ilk yarısında ise Karaîm isminialan yeni bir dini hareketin taraftarlarının baskılar sonucu Bizans, İran,Ermenistan ve Kafkasya’ya dağılarak propaganda yapmaları sonucuMusevilikle tanışmışlardır. Karâîliğin ilk filizlendiği yerler de İran,Ermenistan ve Kafkasya bölgeleridir.Hazarların Museviliği kabul etmesi ile Kırım ve Güney Rusya’dayaşayan Türklerin Museviliğe girişlerinin VIII. yüzyılın ortalarından X.yüzyıla uzanan tarih aralığında, Bizans’tan sürülen Musevi göçmenlerivasıtasıyla olduğu ileri sürülmüştür. Hazar Hakanı Bulan’a Karâîliğikabul ettiren İshak Sangari’nin önce Hazar ülkesinde faaliyet gösterdiği,ardından Kırım’a geçerek oraya yerleştiği belirtilmektedir. Karâîlik, Hazarülkesinde ve Kırım’da muhtemelen aynı anda yayılmış, XIV. yüzyılda daLitvanya ve Polonya’ya kadar ulaşmıştır. Aynı dönemde KırımKaraylarından bir kısmı Litvanya ve Polonya’ya göç etmiş, bugünkü DoğuAvrupa Karaim cemaatinin temellerini atmıştır.Karay veya çoğulu ile Karaim şeklinde adlandırılan Musevilerindünya genelindeki nüfusu 50 bin civarındadır. Bunlardan dünyanınfarklı coğrafyalarına yayılmış Türk kökenli olanların sayısı ise 2 binkadardır. Bunlar da ağırlıklı olarak Kırım, Ukrayna, Polonya ve Litvanyagibi ülkelerde, Rusya’nın çeşitli yerlerinde ve ABD’de ve çok azı daAvustralya’da yaşamaktadır. Günümüzde sayıları giderek azalan Musevi Karaim Türklerindençok az bir kısmı Litvanya’nın başkenti Vilnius yakınlarında bulunanTrakai kasabasına yaşamaktadırlar. 2017 yılının Ağustos ayında Trakai’ayaptığımız ziyarette burada yaşayan 60 kadar Karay Türk’übulunduğunu ve Karay Türkçesi konuşan az sayıda yaşlı kimsebulunduğunu öğrendik. Bu çalışmada Tevrat’tan başka kutsal kitaptanımayan ve Türk olmayan Musevilerce heretik kabul edilen Trakai’ınTürk asıllı Karaim Musevileri hakkında elde ettiğimiz bilgilere yervereceğiz.
Throughout its history, Turks are a nation that accepts theThousand Gods Religion, Buddhism, Maniheism, partly OrthodoxChristianity, Karim Judaism and Islamic religion to a large extent. Dueto the oppression, the religious supporters led by Anan bin David, firstlyemerged and called as “Ananiye” and then named after “Karaim” in thefirst period of 9th century who had been opposing the Talmudistunderstanding of Judaism spread propaganda to Byzantium, Iran,Armenia and the Caucasus and thus; the Turks, in the 8th centuryperiod, in the geographical domain where the Muslims had been ruling,met with Judaism. Iran, Armenia and the Caucasus are the regions whereKar?li is first to be harvested.It has been suggested that the first introduction to Judaism of theTurks living in Crimea and Southern Russia and the Khazars acceptingJudaism took place by the immigrants expelled from Byzantinum and theJudaism acceptance of Khazars during in the interval from 8th centuryto 10th century. It is stated that Ishak Sangari, who accepted the KhazarKhan Bulan’s Karâîî, first operated in the Caspian country, then movedto the Crimea and settled there. The Karâîlik spread probably in theCaspian country and in the Crime at the same time In the14th century,it reached to Lithuania and Poland. In the same period, some of theCrimean Karayas were emigrated to Lithuania and Poland, and thefoundations of today’s Eastern European Karaim community were built.The Jewish population called Karay or Karad and Karim is aboutapproximately 50 thousand worldwide. The number of those who belongsto Turkish descent that spread over different geographies of the world is2 thousand. They are predominantly living in countries such as Crimea,Ukraine, Poland and Lithuania, in various parts of Russia, and in theUSA and very few in Australia.Only a few of the Jewish Karaim Turks whose numbers aredecreasing today live in the town of Trakai, near Lithuania’s capitalVilnius. In our visit to Trakai in August of 2017, we learned that therewere 60 or so Karay Turks who lived here and that there were very fewelderly people speaking Karay Turkish. In this study we will include information about Trakai’s Turkish-born Karaim Jews who are notheretics and acknowledge the only holy scripture Torah.
Throughout its history, Turks are a nation that accepts theThousand Gods Religion, Buddhism, Maniheism, partly OrthodoxChristianity, Karim Judaism and Islamic religion to a large extent. Dueto the oppression, the religious supporters led by Anan bin David, firstlyemerged and called as “Ananiye” and then named after “Karaim” in thefirst period of 9th century who had been opposing the Talmudistunderstanding of Judaism spread propaganda to Byzantium, Iran,Armenia and the Caucasus and thus; the Turks, in the 8th centuryperiod, in the geographical domain where the Muslims had been ruling,met with Judaism. Iran, Armenia and the Caucasus are the regions whereKar?li is first to be harvested.It has been suggested that the first introduction to Judaism of theTurks living in Crimea and Southern Russia and the Khazars acceptingJudaism took place by the immigrants expelled from Byzantinum and theJudaism acceptance of Khazars during in the interval from 8th centuryto 10th century. It is stated that Ishak Sangari, who accepted the KhazarKhan Bulan’s Karâîî, first operated in the Caspian country, then movedto the Crimea and settled there. The Karâîlik spread probably in theCaspian country and in the Crime at the same time In the14th century,it reached to Lithuania and Poland. In the same period, some of theCrimean Karayas were emigrated to Lithuania and Poland, and thefoundations of today’s Eastern European Karaim community were built.The Jewish population called Karay or Karad and Karim is aboutapproximately 50 thousand worldwide. The number of those who belongsto Turkish descent that spread over different geographies of the world is2 thousand. They are predominantly living in countries such as Crimea,Ukraine, Poland and Lithuania, in various parts of Russia, and in theUSA and very few in Australia.Only a few of the Jewish Karaim Turks whose numbers aredecreasing today live in the town of Trakai, near Lithuania’s capitalVilnius. In our visit to Trakai in August of 2017, we learned that therewere 60 or so Karay Turks who lived here and that there were very fewelderly people speaking Karay Turkish. In this study we will include information about Trakai’s Turkish-born Karaim Jews who are notheretics and acknowledge the only holy scripture Torah.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Musevi, Karay (Karaim), Türkler, Litvanya, Trakai, Jewish, Karaim, Turks, Lithuania
Kaynak
Turkish Studies (Elektronik)
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
13
Sayı
9
Künye
Ulutürk, M. (2018). Litvanya Trakai’da yaşayan günümüz Musevi Karay Türkleri ve kültürel mirasları. Turkish Studies (Elektronik), 13, 9, 275-292.
